Morgunblaðið - 13.03.1997, Síða 10

10 FIMMTUDAGUR 13. MARZ 1997
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Skapstygg-
ur ökumað-
ur skallaði
annan
MAÐUR kom á lögreglustöðina í
Breiðholti á þriðjudag og kærði lík-
amsárás, sem hann kvaðst hafa
orðið fyrir á mánudagskvöld. Hann
sagði ökumann hafa skallað sig í
andlit þegar hann ætlaði að skrá
niður númerið á bíl hans.
Manninum sagðist svo frá, að
hann hefði ekið eftir Austurbergi.
Á móti hefði komið annar bíll og
bílarnir mæst við þrengingu á ak-
brautinni, þar sem gangbraut liggur
þvert á. Maðurinn sagði að hinn
ökumaðurinn hefði ekið svo glæfra-
lega, að honum hefði rétt tekist að
komast hjá árekstri. Hann hefði
stöðvað til að skrá hjá sér númer
bílsins, en þá hefði ökumaðurinn
stigið út, gengið að sér, skallað sig
í höfuð og slegið í götuna.
-----♦ ♦ ♦----
Formaður RSÍ
Höfum ekki
svikið
samstöðu
GUÐMUNDUR Gunnarsson, for-
maður Rafíðnaðarsambandsins, vís-
ar því á bug að RSI hafi svikið
samstöðu innan launþegahreyfíng-
arinnar með því að ganga frá nýjum
kjarasamningi í byrjun vikunnar.
Þetta kemur fram í yfirlýsingu sem
Guðmundur sendi frá sér í gær.
„Mér er ekki kunnugt um að
neitt stéttarfélag hafi borið kröfu-
gerð sína upp við RSÍ, einhvem
veginn hlýtur það nú að vera eðli-
legt, ef menn eru nú sísvona að
ætlast til þess að rafiðnaðarmenn
eigi að bera ábyrgð á því að forystu-
menn annarra stéttarfélaga komi
kröfugerðum sínum í gegn. Mér er
ekki kunnugt um að Dagsbrún hafi
á neinu stigi borið kröfugerð sína
undir landssamböndin,“ segir m.a.
í yfirlýsingu Guðmundar. „Rafiðn-
aðarmenn náðu fram sínum meg-
inkröfum frá því í haust,“ segir
hann ennfremur.
Sími 555-1500
Sumarbústaður
Til sölu góður ca 50 fm sumarbústaður
I landi Jarðlangsstaða í Borgarfirði.
Eignarland hálfur hektari. Verð: Tilboð.
■BBEH
Foldasmári
Glæsilegt ca 140 fm nýlegt raðhús á
einni hæð. Áhv. ca 5,5 millj. Verð 12,9
millj.
Garðabær
Stórás
Gott ca 200 fm einbhús auk 30 fm
bílsk. Mögul. á tveimur (b. Ekkert áhv.
Skipti möguleg á 3ja herb. íb.
Reykjavík
Skipholt
Góð ósamþ. einstakllb. ca 48 fm i fjölb.
Verð 2,7 millj.
Hafnarfjörður
Gunnarssund
Til sölu er góð 3ja herb. Ib. á jarðh.
Breiðvangur
Mjög góð 5 herb. ca 112 fm íb. á
2. hæð. Laus fljótl. Verð 8,4 millj.
Álfaskeið
Einbýlishús á tveimur hæðum með
hálfum kj., samtals 204 fm. Mikið
endurn. Ath. skipti á lítilli íb.
Reykjavíkurvegur
Glæsileg 2ja herb. Ib. á 3. hæð. Lítið
áhv. Verð 4,3 millj.
Vantar eignir á skrá
Fasteignasala,
Strandgötu 25, Hfj.
Árni Grétar Finnsson, hrl.
Stefán Bj. Gunnlaugsson, hdl
Kynningarfundur í Háskólabíói í gær vegna fyrirhugaðs rektorskjörs
Tíðrætt um hlutverk o g
virðingri háskólans
Stúdentar, kennarar og aðrír starfsmenn
Háskóla íslands fjölmenntu á opinn
kynningarfund í Háskólabíói í hádeginu
í gær og hlýddu á framsöguræður þeirra
fímm prófessora sem lýst hafa yfír áhuga
á embætti háskólarektors. Margrét
Sveinbjömsdóttir fylgdist með fundinum.
Morgunblaðið/Ásdís
JÓN Torfi Jónasson, Þórólfur Þórlindsson, Þorsteinn Vil-
hjálmsson og Vésteinn Ólason stinga saman nefjum að fundi
loknum. Fimmti frambjóðandinn, Páll Skúlason, var farinn
af fundinum áleiðis til útlanda er myndin var tekin.
Ð FUNDINUM stóðu
Stúdentaráð Háskóla
íslands, Félag háskóla-
kennara og Félag pró-
fessora við HI. Prófessorarnir
fengu hver fimm til sjö mínútur
til að kynna sig og helstu stefnu-
mál sín og í fundarlok gafst fund-
armönnum færi á að spyija þá
nokkurra spurninga. Prófkjör
vegna rektorskjörsins fer fram í
háskólanum á morgun.
Meðal þess sem frambjóðendum
varð tíðrætt um var hlutverk og
virðing háskólans í samfélaginu,
barátta fyrir auknum fjárveiting-
um til háskólans og tengsl rann-
sókna og kennslu.
Fyrstur tók til máls Páll Skúla-
son, prófessor í heimspeki. Hann
sagði róttæka breytingu á stöðu
háskólans í sanifélaginu nauðsyn-
lega. Þar átti hann við breytingu
í þá átt að háskólasamfélagið nyti
meiri virðingar og viðurkenningar
meðal þjóðarinnar en verið hefur.
„Hér hefur rektor sínu mikilvæg-
asta hlutverki að gegna. Hann á
að vera í fylkingarbijósti þeirrar
baráttu að opna augu almennings
og stjórnvalda í landinu fyrir þeirri
staðreynd að framtíð hins íslenska
þjóðfélags er komin undir störfum
háskólamanna en ekki fískveiðum
eða öðrum atvinnugreinum ein-
göngu,“ sagði hann.
Innri vandamál tengjast
ytri skilyrðum
Páll benti á að þau innri vanda-
mál sem nú heija á háskólann
tengdust öll þeim ytri skilyrðum
sem honum eru sett. „Með því að
ætla háskólanum eina upphæð til
skiptanna milli deilda og stofnana,
fjárhæð sem dugar ekki til að
halda uppi lögbundinni starfsemi,
hefur ríkisvaldið á vissan hátt
þvegið hendur sínar af háskólan-
um og um leið beint honum inn á
þá braut að afla sér peninga eftir
öðrum leiðum en með framlögum
ríkisins og nú ráðgera menn laga-
breytingar sem eiga að tryggja
háskólanum möguleika á að reka
fleiri fyrirtæki, taka skólagjöld
o.s.frv. Auk þess þurfa háskóla-
menn nú að veija æ meira af tíma
sínum í að afla fjár til rannsókna."
Þetta segir Páll að hafi ýtt mjög
undir deilur og sérhagsmunabar-
áttu innan háskólans þar sem hver
deild, námsbraut og stofnun er
knúin til að hugsa umfram allt
um eigin hag fremur en hag há-
skólans sem einnar heildar.
„Hættan sem blasir við nú er að
háskólinn liðist í sundur í sjálf-
stæða skóla sem eiga í baráttu
innbyrðis um takmarkað fé,“ sagði
Páll ennfremur.
Jón Torfi Jónasson, prófessor í
uppeldis- o g menntunarfræði,
lagði á það áherslu í ræðu sinni
að auka þyrfti fjölbreytni náms
og rannsókna á háskóla-
stigi. Háskólinn þyrfti
að endurskoða innra
starf sitt og stefnu og
sérstaklega þyrfti hann
að hafa forystu um að
móta stefnu fyrir vísindastarf á
háskólastiginu hér á landi.
Hófleg skólagjöld á nemendur
í framhaldsnámi
Mikilvægast fyrir þróun háskól-
ans næstu áratugina kvaðst Jón
Torfí telja að gera ákveðnar breyt-
ingar á stjórnskipun skólans. Þar
segir hann háskóladeildirnar vera
þungamiðjuna. „Deildirnar eru
þær stjórnunareiningar sem ég tel
að beri að styrkja enn frekar en
þegar hefur verið gert. Þeim þarf
að gefa meira fjárhagslegt svig-
rúm auk þess sem nauðsynlegt er
að flétta þar betur saman rann-
sókna- og kennslueiningar en nú
er almennt gert. Auka þarf svig-
rúm deilda til að afla sér tekna
sjálfar og einnig er
brýnt að færa daglegt
stjórnunaramstur,
sérstaklega í skora-
skiptum deildum, úr
höndum kennara til
starfsfólks skrif-
stofu.“
Jón Torfi minnti á
að í umræðunni um
einstaka þætti há-
skólastarfsins mætti
ekki gleyma því að
háskólinn væri fyrst
og síðast skóli, þar
sem meginverkéfnið
væri að veita stúdent-
um góða háskóla-
menntun og í nánustu
framtíð ekki síður framhalds-
menntun en grunnnám.
Hvað fjármögnunarleiðir há-
skólans varðaði kvaðst Jón Torfi
sjá þijár leiðir. Þar taldi hann
fyrsta hærri fjárveitingu frá hinu
opinbera á grundvelli reiknilíkana.
Þá kvaðst hann hlynnt-
ur því að fara svipaða
leið og stúdentar og
stofna deildaskiptan ný-
sköpunarsjóð vegna
kennslu og rannsókna
og fá fyrirtæki og stofnanir til að
leggja fé til afmarkaðra verkefna.
Einnig sagðist hann telja það
koma til álita að leggja hófleg
skólagjöld á nemendur í fram-
haldsnámi.
Sérstaða HÍ sem
rannsóknaháskóla
Þórólfur Þórlindsson, prófessor
í félagsfræði, sagði sérstöðu Há-
skóla íslands fyrst og fremst fel-
ast í því að hann væri rannsókna-
háskóli. „Sérstaðan felst í því að
Háskóli íslands tengir saman
rannsóknir og kennslu, hefur for-
ystu á sviði grunnrannsókna í
landinu og menntar rannsóknar-
fólk fyrir framtíðina. Rannsókna-
starfið er megineinkenni og undir-
staða alls starfs há-
skólans. Með tilkomu
margra skóla á há-
skólastigi hefur há-
skólinn enn meira
svigrúm en hann hef-
ur nokkurn tíma haft
til að efla og bæta
rannsóknastarfíð,
undirstrika sína sér-
stöðu og byggja hér
þann skóla sem fyrsti
rektor HÍ, Björn M.
Ólsen, vildi byggja
árið 1911.“
Þórólfur lagði á það
áherslu að efla þyrfti
framhaldsnám, dokt-
orsnám og rannsókna-
þjálfun. Þar með væri ekki sagt
að hann vildi stækka skólann,
fjölga nemendum, námskeiðum
eða námsleiðum. Nauðsynlegt
væri að menn væru tilbúnir að
forgangsraða, láta einnig öðrum
skólum á háskólastigi eftir að
móta og veita nemend-
um grunnmenntun á
hinum ýmsu sviðum.
Þá sagði Þórólfur það
brýnt að breyta starfí
deildarforseta. Hann
taldi rétt að þeir yrðu kosnir til
þriggja ára og fengju meira svig-
rúm til að stjóma og skipuleggja
starf deilda. Einnig setti hann fram
þá hugmynd að kosinn yrði aðstoð-
arrektor. Starfíð væri orðið það
umfangsmikið að ekki veitti af að
hafa tvo menn í því. „Þannig myndi
annar þeirra beijast fýrir háskól-
ann út á við og veija hann og hinn
stjómaði innri málum.“
Þorsteinn Vilhjálmsson, pró-
fessor í eðlisfræði, kvaðst líta svo
á að hann hefði sótt um starf sem
háskólasamfélagið veitir. Gögn
hans með umsókninni væru ekki
í pappírsbunkum hér og þar heldur
væri þau að finna á heimasíðu
hans á veraldarvefnum. Þar mætti
sjá upplýsingar um lífshlaup hans,
fræðistörf, útgefin rit o.þ.h. Hann
vísaði einnig til ýmissa stjórnunar-
og fræðistarfa sem gerðu það að
verkum að hann treysti sér til að
takast á við rektorsstarfið.
Háskólinn á að vera
eftirsóttur vinnustaður
í bæklingi sem Þorsteinn lagði
fram á fundinum eru talin upp
ýmis baráttumál hans. Má þar
nefna að hann vill bæta eigið
stjórnkerfí háskólans, til dæmis
með einfaldari skipan Háskóla-
ráðs, breyttu verklagi þess og
verksviði. Ýmis verkefni mætti að
ósekju færa frá rektor og verk-
lagsreglur deilda gætu að mörgu
leyti komið í stað laga og reglu-
gerða. Einnig þyrfti að auðvelda
deildum að sinna fjármálum af
alvöru.
Þá leggur Þorsteinn áherslu á
að tengja rannsóknir betur við
deildir skólans þannig að kennsla
og rannsóknir efli hveijar aðra.
Brýnt sé að lyfta rannsóknanámi
úr öskustónni, auka skipulegt
meistaranám og efla doktorsnám.
Hann ræddi einnig um sjálfsgagn-
rýni í kennslumálum og nefndi þar
sérstaklega kennslukannanir sem
jákvætt og eðlilegt aðhald.
Þorsteinn sagði mikilvægt að
háskólinn nyti trausts og virðingar
meðal þjóðarinnar. „Ekki aðeins
vegna rannsókna, kennslu og
þekkingar heldur líka vegna
snerpu og skilvirkni í starfi. Há-
skólinn á að vera eftirsóttur vinnu-
staður sem býr metnaðarfullum
nemendum og kennurum góð
starfsskilyrði þar sem jafnrétti rík-
ir og allir njóta sín,“ sagði Þor-
steinn.
Háskólinn er hluti
af þjóðlífinu
Vésteinn Ólason, prófessor í ís-
ienskum bókmenntum, hóf ræðu
sína á því að segja að allir fram-
bjóðendur væru sammála um það
að háskólann vantaði meira fé og
því ætlaði hann ekki að orðlengja
það frekar.
Hann ræddi um tengsl háskól-
ans við atvinnulífið og mismun-
andi viðhorf háskólamanna til
þeirra tengsla. „Ég tel að annar
armurinn einfaldi það mál um of
en hinn misskilji það. Háskólinn
er hluti af þjóðlífínu og á auðvitað
að vera í góðum tengslum við öll
svið þjóðlífsins og sækjast eftir
stuðningi og samvinnu við bæði
opinberar stofnanir og einkafyrir-
tæki. Samvinna við at-
vinnufyrirtæki skapar
verkefni fyrir rann-
sóknafólk og getur orðíð
undirstaða framfara og
hagsældar."
Um akademískt frelsi háskólans
hafði Vésteinn m.a. það að segja
að frumskylda háskólans við
þjóðfélagið væri sú að taka þátt í
alþjóðlegri þekkingarleit vísind-
anna og miðlun vísindalegrar
þekkingar. „Háskólinn verður að
hafa frelsi og fjárhagslegt bol-
magn til þess að leita þekkingar
sem þjóðlífið veit ekki að það
þarfnast.“
Breytt staða
háskólans
nauðsynleg
Páll
Skúlason
Mikilvægt
að breyta
stjórnskipun