Morgunblaðið - 17.04.1997, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Mannréttindanefnd SÞ
Sijórn Kúbu
fordæmd
Genf. Reuter.
TILLAGA Bandaríkjastjórnar
um að fordæma stjómvöld á
Kúbu fyrir mannréttindabrot var
samþykkt í mannréttindanefnd
Sameinuðu þjóðanna í gær.
Stuðningur við hana var þó minni
en í fyrra.
í mannréttindanefndinni sitja
fulltrúar 53 ríkja og samþykktu
19 bandarísku tillöguna, 20 í
fyrra, og 10 voru á móti, fimm
fleiri en á síðasta ári. 24 sátu
nú hjá en 28 í fyrra.
Formaður bandarísku sendi-
nefndarinnar, Nancy Rubin,
sagði fyrir atkvæðagreiðsluna,
að Kúbustjóm væri sek um
margvísleg brot á grundvallar-
réttindum manna og vitnaði í
skýrslu, sem SÞ og sænski lög-
fræðingurinn Johan Groth tóku
saman. Fulltrúi Kúbustjómar,
Carlos Amat Flores, sagði hins
vegar, að tillagan væri aðeins
hluti af þeim fjandskap, sem
Bandaríkjastjóm hefði sýnt Kúbu
sl. 37 ár.
Hvatt til viðræðna
Ýmis ríki hvöttu til viðræðna
milli stjómvalda í Havana og
Washington og fulltrúi Chile,
sem studdi tillöguna, benti á, að
í henni væri nefnt atvik, sem
hefði verið afgreitt á síðasta ári,
þ.e.a.s þegar Kúbumenn skutu
niður tvær bandarískar einka-
flugvélar. Sagði hann það raunar
vera milliríkjamál, sem ekki
snerti mannréttindi beint.
Reiði í Japan vegna kjarnorkuslysa
Verínu lokað og
stjórnendur ákærðir
Tókýó. Reuter.
STJÓRNYÖLD í Japan fóm form-
lega fram á það í gær við lögreglu-
yfirvöld, að forráðamenn kjam-
orkuendurvinnslustöðvar yrðu
ákærðir. Em þeir sakaðir um að
hafa reynt að fela hvemig tekið var
á einu mesta kjamorkuslysi, sem
orðið hefur í iandinu. Ríkir mikil
reiði meðal almennings vegna þessa
máls, jafnt stuðningsmanna sem
andstæðinga kjamorkuveranna.
í síðasta mánuði kom upp eldur
í kjamorkuendurvinnslustöð í
Tokaimura, 160 km fyrir norðaust-
an Tókýó, og eftir að sprenging
varð í stöðinni lak nokkuð af geisla-
virkum efnum út úr henni. í skýrslu
stjómenda stöðvarinnar sagði, að
starfsmennimir hefðu gengið úr
skggga um, að eldurinn hefði verið
slökktur en í raun var það aldrei
gert. Eldurinn kom upp i bikstöð
inni á svæði endurvinnslustöðvar-
innar og olli sprengingu þegar hann
blossaði upp aftur. Urðu 37 menn
fyrir vægri geislun.
Síðastliðinn mánudag bámst síð-
an aftur geislavirk efni frá endur-
vinnslustöðinni í Tokaimura og þá
biðu stjómendur í 30 klukkustundir
með að skýra frá því. Urðu 11
starfsmenn fyrir vægri geislun en
endurvinnslustöðinni hefur nú verið
lokað til bráðabirgða.
Hashimoto æfur
Ryutaro Hashimoto, forsætisráð-
herra Japans, brást mjög reiður við
þegar uppvíst varð um yfirhylming-
una í fyrra sinnið en þegar hann
frétti af viðbrögðum stjómendanna
í síðara skiptið, sleppti hann sér
næstum af reiði.
Þetta mál þykir lýsa vel skrif-
finnskunni í Japan en Hashimoto
hét því um síðustu áramót að standa
eða falla með áætlunum sínum um
að draga úr henni og gera ríkis-
stjórnina ábyrgari gagnvart þegn-
unum.
Engar olíu- eða gaslindir em í
Japan og kjarnorkuver annast um
þriðjung raforkuframleiðslunnar
nú. Stjómvöld stefna hins vegar að
þvi að fjölga þeim þannig, að þau
framleiði 42% orkunnar.
Ráðstefna ESB-ríkja og Miðjarðarhafslanda á Möltu
Reuter
YASSER Arafat, leiðtogi sjálfstjórnarsvæða Palestínumanna, David Levy, utanríkisráðherra ísraels,
og Amr Moussa, utanríkisráðherra Egyptalands, á fundi þeirra á Möltu í gær.
Knýja fram fund
Arafats o g Levys
Valletta, Jerúsalem. Reuter.
RÁÐAMÖNNUM frá aðildarríkjum
Evrópusambandsins (ESB) tókst í
gær að knýja fram fund milli Yass-
ers Arafats, leiðtoga sjálfstjómar-
svæða Palestínumanna, og Davids
Levy, utanríkisráðherra Israels, í
tengslum við ráðstefnu ESB og
strandríkja Miðjarðarhafsins á
Möltu.
Hans van Mierlo, utanríkisráð-
herra Hollands, fór með Levy á fund
við Arafat á hóteli i Valletta, höfuð-
borg Möltu, eftir tveggja daga þref
um skilyrði Palestínumanna fyrir
fundinum. Þetta er í fyrsta sinn sem
Arafat ræðir við háttsettan ísraelsk-
an ráðherra frá því ísraelar hófu
umdeildar byggingarframkvæmdir
nálægt Austur-Jerúsalem í liðnum
mánuði.
Levy sagði að Arafat hefði lofað
að hefja að nýju samvinnu við ísra-
ela í öryggismálum, en henni var
hætt vegna deilunnar um fram-
kvæmdirnar, sem hafa valdið dag-
legum átökum milli Palestínumanna
og ísraelskra hermanna.
Palestínskir embættismenn stað-
festu ekki þessi ummæli ísraelska
ráðherrans og sögðu að Arafat og
Levy hefðu ekki rætt meginatriði
deilunnar en áréttað að reyna þyrfti
til þrautar að koma friðarumleitun-
um á skrið að nýju. Talsmaður Ara-
fats lýsti fundinum sem „kurteisis-
heimsókn".
Arafat hafði áður sagt að hann
myndi ékki heíja aftur samvinnu við
ísraela í öryggismálum fyrr en þeir
samþykktu að hætta framkvæmdun-
um.
Kvartad yfir töfum
á efnahagsaðstoð
Ráðherrar frá 27 löndum Evrópu-
sambandsins og strandríkjum Mið-
jarðarhafs sátu ráðstefnuna og
henni lauk fimm klukkustundum á
eftir áætlun vegna deilu um þann
hluta lokayfirlýsingarinnar sem fjall-
ar um Miðausturlönd.
Ráðherrar ESB-ríkjanna höfðu
vonast til þess að deilur ísraela og
araba myndu ekki draga athyglina
frá megintilgangi ráðstefnunnar,
sem var að stuðla að aukinni sam-
vinnu ESB og Miðjarðarhafsland-
anna í efnahags-, öryggis- og menn-
ingarmálum.
ESB-ríkin lofuðu á fundi í Barcel-
ona árið 1995 að veija sex milljörð-
um dala, jafnvirði 420 milljarða
króna, í efnahagsaðstoð, hagstæð
lán og fjárfestingar í Miðjarðarhafs-
lðndunum fyrir aldamót. Loka-
markmiðið er að stofnað verði frí-
verslunarbandalag á svæðinu ekki
síðar en árið 2010.
Ráðherrar nokkurra Miðjarðar-
hafslanda gagnrýndu ESB fyrir að
hafa dregið að standa við loforðin
en fulltrúi portúgölsku stjóminnar
sagði að MiðjaEðarhafslöndunum
væri að hluta til sjálfum um að
kenna.
Hans van Mierlo sagði að veruleg-
ur árangur hefði náðst í sáttaumleit-
unum vegna deilu Tyrkja og Grikkja
um nokkrar smáeyjar í Eyjahafi.
Hann kvaðst vonast til þess að lausn
deilunnar væri í sjónmáli en vildi
ekki greina frá gangi viðræðnanna
í smáatriðum.
Rúmar 18 milljónir
án atvinnu í ESB
Brussel. Morgunblaðið.
ATVINNULEYSI hélst óbreytt í
aðildarríkjum Evrópusambandsins
(ESB), í febrúar síðastliðnum sam-
anborið við síðustu þijá mánuði þar
á undan. Um 10,8% vinnufærra
manna í ríkjunum 15 reyndust vera
án atvinnu og samsvarar það rúm-
um 18 milljónum vinnufærra
manna. Þetta er að sama skapi
nánast óbreytt ástand samanborið
við febrúar 1996 og 1995.
Atvinnuleysi heldur þó áfram að
minnka í Bretlandi, sem hlýtur að
teþ'ast ánægjuefni fyrir breska
íhaldsflokkinn svo stuttu fyrir þing-
kosningar þar í landi. Atvinnuleysi
þar mældist 7,1% í febrúar og hef-
ur það lækkað um 1% á undan-
gengnum 5 mánuðum og tæp 2%
ef borið er saman við febrúar 1995.
Þá dró einnig úr atvinnuleysi á
írlandi og í Hollandi en atvinnu-
leysi er þó enn mjög hátt á írlandi
eða 11,6%. Atvinnuleysi í Svíþjóð
og Portúgal jókst hins vegar í febr-
úar og mældist það tæp 11% í því
fyrmefnda og 7,3% í því síðar-
nefnda.
Eftir sem áður mældist atvinnu-
leysi vera langmest á Spáni eða
21,7% en þar á eftir kemur Finn-
land þar sem um 15% vinnuaflsins
er án atvinnu. Minnst mældist at-
vinnuleysið hins vegar vera í Lúx-
emborg, 3,4% og í Austurríki, 4,4%.
Aukin bjartsýni í
efnahagslifinu
Þrátt fyrir þetta mikla atvinnu-
leysi virðist nú dálítið bjartara yfir
evrópsku efnahagslífi en fyrr. Tiltrú
stjórnenda evrópskra fyrirtækja á
efnahagsástandið hefur farið batn-
andi á undangengnum mánuðum
og fleiri og fleiri atvinnurekendur
hyggjast auka framleiðslu sína í
náinni framtíð, samkvæmt skoð-
anakönnunum Framkvæmdastjóm-
ar ESB. Þetta á þó ekki við í Bret-
landi, Grikklandi, Portúgal og á
írlandi, en engu að síður er búist
við framleiðsluaukningu í öllum
þessum löndum.
Neytendur era nokkuð svart-
sýnni en stjómendur fyrirtækjanna,
en engu að síður
hefur orðið lítils
háttar aukning á
tiltrú evrópskra
neytenda á efna-
hagslífið á
undangengnum
mánuðum.
Áfram ríkir hins
vegar talsverð svartsýni meðal
stjórnenda í byggingariðnaði, enda
hefur niðurskurður í opinberam
framkvæmdum bitnað nokkuð á
þessum geira.
Evrópubúar vilja
meiri þróunar-
styrki frá ESB
Brussel. Morgunblaðið.
MIKILL meirihluti þeirra 370 millj-
ón íbúa sem búa í aðildarrfkjum
Evrópusambandsins (ESB) telja
styrki sambandsins til þróunarríkja
mikilvæga og era því fylgjandi að
styrkveitingar á vegum þess verði
auknar enn frek-
ar, að því er fram
kemur í nýrri
skoðanakönnun
sem unnin var
fyrir Fram-
kvæmdastjóm
ESB.
Um 83% svar-
enda lýstu sig þessarar skoðunar i
könnuninni en afstaða íbúa ein-
stakra aðildarríkja er þó mjög mis-
jöfn. íbúar Suður-Evrópuríkja eru
til að mynda talsvert hlynntari slík-
um styrkveitingum en íbúar norð-
lægari aðildarríkjanna.
Þannig era t.d. rösklega 90% íbúa
Spánar, Italíu, Grikklands og Port- I
úgals mjög hlynntir styrkveitingum )
ESB, sem og raunar íbúar Lúxem- j
borgar og írlands. Hins vegar era
íbúar Belgíu, Finnlands og Austur-
ríkis minna hrifnir af slíkum styrkj-
um, en þó mælist stuðningur við
þá yfir 70% í löndunum þremur.
Flestir íbúanna telja Evrópusam-
bandið eiga að beina aðstoð sinni
fyrst og fremst að Afríku, sökum
landfræðilegrar nálægðar. Fæstir
virðast þó reikna með miklum við- ’
skiptatækifæram vegna slíkrar að- }
stoðar því tæplega 60% svarenda |
telja slík viðskiptatækifæri óvera-
leg.