Morgunblaðið - 26.04.1997, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 26. APRÍL 1997 17
UR VERIIMU
Dr. Stuart Barlow, framkvæmdastjóri Alþjóðasamtaka fiskimjölsframleiðenda, IFOMA
Barátta Grænfriðunga
ógnun við fiskiðnaðinn
BARÁTTA ýmissa samtaka, sem
kenna sig við náttúru- og umhverf-
isvernd, hefur þegar haft í för með
sér skaðleg áhrif og ástandið á enn
eftir að versna, spomi þjóðir, sem
hagsmuna eiga að gæta, ekki við
fótum og svari ósannindum og
áróðri með því að upplýsa neytend-
ur, segir dr. Stuart Barlow, fram-
kvæmdastjóri IFOMA, alþjóða-
samtaka fiskimjöls- og lýsisfram-
leiðenda, en hann var staddur hér
á landi í síðustu viku vegna
vorráðstefnu Félags íslenskra
fiskimjölsframleiðenda sem haldin
var í Borgarnesi. Á ráðstefnunni
flutti Barlow m.a. erindi um hvað
væri framundan í fiskimjölsiðnað-
inum.
Neytendur þyrstir
í upplýsingar
Barlow talar helst um Grænfrið-
unga og World Wildlife Fund í
þessu sambandi svo og um nýlegt
afsprengi WWF og Unilever sem
gangi undir heitinu Marine Stew-
ardship Council og sé einskonar
sjálfskipaður eftirlits- og dómsaðili
með fiskistofnum. Nýlega hafi ver-
ið íjallað um þessa nýju stofnun
innan sjávarútvegsnefndar Mat-
væla- og landbúnaðarstofnunar
Sameinuðu þjóðanna þar sem fram
komu miklar efasemdir um tilurð
hennar. „Það er í raun ótrúlegt að
einkastofnun, sem ætlar sér að
afla fjár með sölu vistfræðilegra
vörumerkja, geti ímyndað sér að
hún geti skipt sér af fiskveiði-
stjórnun einstakra þjóða með því
að setja stuðla um hvers konar
veiðar eru sjálfbærar og hveijar
ekki,“ segir dr. Barlow.
Grænfriðungar, WWF og Un-
ilever hafa, að sögn Barlow, dreift
röngum og villandi upplýsingum í
Bretlandi og gríðarlegur tími hafi
því farið í það að gera grein fyrir
sannleikanum. Þeir hafi m.a. hald-
ið því fram að verið sé
að ryksuga upp öll
fiskimið í Norðursjó,
sem sé það sem al-
mennir neytendur, alls
ófróðir um sjávarút-
veg, trúi nú. Þetta sé
aftur á móti alrangt
þar sem venjuleg net
séu notuð við veiðarnar
og alltaf sleppi eitt-
hvað í gegn. Barlow
óttast að takist herferð
öfgasamtaka í Bret-
landi, muni ekki verða
látið staðar numið,
heldur muni verða
haldið áfram á sömu
braut og fyrr en síðar
yrðu íslendingar og
Norðmenn fyrir barðinu á þessum
skemmdarverkum. Ekki yrði held-
ur látið staðar numið við baráttu
gegn hvalveiðum og bræðsluveið-
um, heldur færu spjótin fljótlega
að beinast gegn öllum fiskveiðum
á heimshöfunum. Danir hafi nú
þegar orðið óþyrmilega fyrir barð-
inu á sh'kum herferðum eftir að
Unilever, stærsti kaupandi lýsis,
ákvað að hætta viðskiptum við þá.
Auk þess hafi orðið vart smærri
aðgerða af hálfu Grænfriðunga í
Chile. „Auðvitað stafar íslending-
um ógn af þessum samtökum rétt
eins og öðrum fiskveiðiþjóðum
enda trúi ég því að
það sem gerst hefur
nú þegar sé aðeins
hluti af miklu stærri
herferð.“
Til að veita mót-
spyrnu gegn ósönnum
áróðri og eyðilegg-
ingastarfsemi, telur
Barlow að hagsmuna-
aðilar verði að fara
að svara í svipaðri
mynt með nægri upp-
lýsingagjöf um stað-
reyndir málsins til
handa neytendum,
sem þá í reynd þyrsti
í. Á meðan það væri
ekki gert, tryðu þeir
lyginni, sem Barlow
segir að Grænfriðingar, Unilever
og WWF hafi oftsinnis orðið upp-
vísir að og því miður þyrfti mikið
átak til að beijast gegn ranghug-
myndum, sem neytendur hefðu
tekið við og samþykkt í huga sér.
Fara þyrfti að með gát þegar bar-
ist yrði gegn staðhæfingum Græn-
friðunga. „Barátta Grænfriðinga
er ekki aðeins ógnun við fiskimjöls-
framleiðslu, heldur ógnun við allan
fiskiðnað."
Að sögn Barlows hafa veiðiþjóð-
ir bræðslufisks ekkert að óttast
þar sem að í þessum löndum hafi
verið tekið af ábyrgð á fiskveiði-
stjórnuninni.
„Þrátt fyrir að á neytendum
dynji staðhæfingar um að þorskur
sjáist varla orðið við Kanada-
strendur lengur og vandræði séu
orðin með þorskgengd í Norðursjó,
þýðir það ekki að allur Atlantshafs-
þorskur sé undir það sama seldur,
eins og talsmenn öfgasamtaka vilji
vera láta. Aukinni neytendavitund
þarf því að sinna af alúð og í því
sambandi hefur lítil þjóð á borð við
íslendinga til mikils að vinna. Al-
mennir neytendur hafa enga sjálf-
stæða skoðun á því hvað er sjálf-
bært og hvað ekki.
Sjálfbærar auðlindir
merktar sérstaklega
Þið gætuð t.d. farið að dæmi
Norðmanna, sem nú eru að setja
upp nefnd, sem í eiga að sitja full-
trúar frá hinu opinbera, fiskiðnaðin-
um sjálfum auk þess sem fulltrúum
náttúruverndasamtaka hefur verið
boðin þátttaka. Verkefni nefndar-
innar verður að gera tillögur um
með hvaða hætti hægt er að merkja
sérstaklega fiskafurðir frá Noregi
þar sem fram kemur að fiskurinn
sé úr sjálfbærum auðlindum."
Perú og Chile eru ráðandi um
framboð og verð á mjöli og lýsi á
heimsmarkaði þar sem þau eru tvö
stærstu framleiðslulöndin. Heims-
framleiðslan er um 6,5 milljónir
tonna og framleiða Perú og Chile
meira en helming þess magns eða
3,3 milljónir tonna á síðasta ári.
Alþjóðleg verslun samanstóð af um
4,5 milljónum tonna á síðasta ári,
þar af fóru 2,6 milljónir tonna af
mjöli á erlenda markaði frá Perú
og Chile. Til samanburðar má geta
þess að íslendingar framleiddu á
sama tíma rúmlega 250 þúsund
tonn af fiskimjöli eða um 3% af
heimsframleiðslunni og um 10%
af lýsisframleiðslunni.
Hlutur okkar í viðskiptum
með mjöl um 6%
í heimsversluninni er okkar
hlutur í mjöli aftur á móti tæp 6%
og 12-13% í lýsinu. Að sögn Barlow
var verð á síðasta ári iðnaðinum
mjög hagstætt og líkur eru á að
það haldist út árið að minnsta
kosti og jafnvel enn lengur þar sem
líkur eru á að framleiðsla frá Chile
verði eitthvað minni nú en í fyrra.
„Auki Perú og Chile framleiðslu-
getu sína, lækkar verðið, og það
hefur tilhneigingu til að hækka,
dragi þessi tvö lönd úr framleiðsl-
unni. Eg sé því ekki fyrir mér verð-
lækkun á næstunni, heldur má
frekar búast við hækkun ef ein-
hver breyting verður á verði.“
Barlow segist spá því að loðnu-
vertíðin í ár eigi eftir að verða Is-
lendingum jafngóð ef ekki betri
og sú síðasta, sem þýddi að sá
hagnaður, sem orðið hafi til í grein-
inni á síðasta ári, eigi eftir að end-
urtaka sig nú. Á því léki ekki nokk-
ur vafi.
DR. Stuart
Barlow
BOTTfRSHOTS
CARAMEL LIQUEUR
iin JiiiniiLll
Reykjavíkurvegi 50 Sími 555 4365
KLÍPPt^SKorið
HÁRSNYRTISTOFA
K.mi•b oi| 10 • SImi 5 64 593 3
Q&pes &<&ían'tas
Hátún 6 a Sími 551 6660
hjá soliu
hárgreiðslustofa
Austurmörk 4 - Hvcragerði - Slmi 483 4772
gnglaljár
imilillilili ili Liiiiilai ilai 51? illl
TUNGLIÐ TUNGLIÐ TÁKTU.MIG
OG KLIPPTU AF MER H A R I Ð . .
EIN STÆRSTA HAR OG TISKUSYNING
SEM SETT HEFUR VERIÐ UPP
j 5 MODEL WO..OFER N, U A N S E SUREFN
BOTNLEÐJA FORÐUN SUSANNA HEIÐARS
FINLANDIA
CLUb
o o o ® o ooe
S-YNING HEFST K L 22 00
ASAMT HANASTELI _
FRITT INN TIL K L 24 00
VEISLUSTJORI KJARTAN BJARGMUNDSSON LEIKARI
TIGI-
HAIRCARE