Morgunblaðið - 25.07.1997, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 25. JÚLÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ríkisstjórnin samþykkti breytingar á greiðslum almannatrygginga
Bætur hækka um 2,5%
um næstu mánaðamót
Kostnaður ríkissjóðs eykst um 400
til 500 milljónir á ári
„MEÐ þessari ákvörðun ríkisstjórn-
arinnar vilja stjórnvöld taka af skar-
ið, svo ljóst sé að bótaþegar fái
meiri hækkanir en nemur meðal-
tali,“ sagði Friðrik Sophusson, fjár-
málaráðherra, í samtali við Morg-
unblaðið eftir ríkisstjórnarfund í
gærmorgun, þar sem samþykkt var
að hækka bætur almannatrygginga
og atvinnuleysisbætur um 2,5% frá
næstu mánaðamótum.
Ríkisstjórnin ákvað í maí að
hækka bætur almannatrygginga og
atvinnuleysisbætur um 4% frá 1.
mars sl. til viðbótar 2% hækkun um
áramót og segir í frétt frá ríkis-
stjórninni að til grundvallar þeirri
hækkun hafi einkum legið það mat
Þjóðhagsstofnunar að kjarasamn-
ingar hafí falið í sér 5,5-6% launa-
hækkun að meðaltali á þessu ári.
Þá segir, að Þjóðhagsstofnun telji
ekki ástæðu nú til að ætla að launa-
hækkun í ár verði að meðaltali önn-
ur en þetta mat hafi gefið til kynna.
Samt sem áður hafi ríkisstjórnin
ákveðið hækkun nú, sem feli í sér
8,7% heildarhækkun bóta á árinu.
Hækkanir umfram meðaltal
Friðrik Sophusson sagði, að frá
miðju ári 1995 hefðu bætur al-
mannatrygginga nú hækkað um
12,5%, eða á sama tíma og laun
þeirra sem lúta ákvörðunum Kjara-
dóms, annarra en dómara, hefðu
hækkað um 8,55%. „Hækkanir bóta
almannatrygginga og atvinnuleys-
istrygginga á þessu tímabili eru því
hærri en meðaltal."
Aðspurður hvað þessi ákvörðun
kostaði ríkissjóð sagði fjármálaráð-
herra að það væru á bilinu 400 til
500 milljónir á ári. „Við verðum að
mæta þessum auknu útgjöldum með
því að halda enn betur utan um
önnur útgjöld."
Frá og með 1. ágúst nemur
grunnlífeyrir 14.540 krónum og full
tekjutrygging ellilífeyrisþega verður
26.753 krónur. Ellilífeyrir einstakl-
ings, þ.e. grunnlífeyrir, tekjutrygg-
ing, heimilisuppbót og sérstök heim-
ilisuppbót, hækkar úr 58.871 krónu
i 60.342 krónur, en ellilífeyrir ann-
ars hjóna hækkar úr 38.868 krónum
í 39.839 krónur.
Full tekjutrygging örorkulíf-
eyrisþega verður 27.502, en ör-
orkulífeyrir einstaklings verður
samtals 61.092 krónur og örorku-
lífeyrir annars hjóna verður 40.588
krónur.
Atvinnuleysisbætur hækka úr
55.930 krónum á mánuði í 57.328
krónur.
Flutninga-
bíll með
16 hross
út af
FLUTNINGABÍLL, sem var að
flytja sextán hross, fór út af veg-
inum í Víkurskarði aðlaranótt
fimmtudags. Mikil þoka og þétt
var um nóttina og lenti flutninga-
bíllinn í malarkanti. Við það
missti bílstjórinn stjórn á bílnum
sem valt hálfhring. Lögreglan á
Akureyri kom bílstjóranum til
aðstoðar.
Hrossin
sluppu
Talið var að hrossin hefðu öll
sloppið við meiðsl utan eitt. Dýra-
læknir skoðaði hrossin, en þau
voru nokkuð æst eftir áfallið. Bíl-
stjórinn slapp ómeiddur.
Bíllinn var dreginn upp á þjóð-
veg síðdegis í gær, hann er mjög
mikið skemmdur eftir veltuna.
Framtíð Geysis í Haukadal
Náttúruvernd skoð-
ar ýmsa möguleika
GUÐMUNDUR Bjarnason um-
hverfisráðherra segist tilbúinn að
skoða hygmyndir um að endurvekja
Geysi og þá í samráði við ráðgjafa
ef slíkar aðgerðir skemmi ekki hver-
inn eða valdi náttúruspjöllum.
ísleifur Jónsson verkfræðingur
rökstyður í grein í Morgunblaðinu
sl. þriðjudag þá hugmynd að með
því að bora í botninn á Geysi sé
hægt að auka innrennslið í hverinn
og vekja hann þar með til lífs á ný.
Aðalheiður Jóhannsdóttir, for-
stjóri Náttúruvemdar ríkisins, segir
að starfsmenn Náttúmverndar, í
samráði við sérfræðinga, séu að
skoða ýmsa möguleika varðandi
framtíð Geysis, m.a. hvort réttlæt-
anlegt sé að grípa til einhverra verk-
legra aðgerða til að vernda hvera-
hrúðrið eða jafnvel til að láta Geysi
gjósa aftur.
Aðspurð segir hún að erfítt sé að
vita hvenær endanleg niðurstaða
muni liggja fyrir.
Guðmundur sagðist ekki hafa
kynnt sér hugmyndir ísleifs en rætt
hefði verið um framtíð Geysis í ráðu-
neytinu. „Ég er fús til að skoða
hugmyndir í þessu efni,“ sagði hann.
„Þó get ég ekki látið hjá líða að
minnast á að ég vil ekki gera Detti-
foss að túristafossi með því að virkja
Jökulsá og hleypa vatni á hana í 1-2
mánuði á ári. Með þessa samlíkingu
í huga ættum við ekki að gera Geysi
að túristahver með því að láta hann
gjósa eftir pöntunum.“
Benti hann á að náttúrufræðingar
og jarðvisindamenn teldu líklegt að
með eðlilegu róti á náttúrunni til
dæmis með jarðskjálftum mætti
gera ráð fyrir að hverinn gæti orðið
virkur aftur.
Morgunblaðið/Eyjólfur M. Guðmundsson
Formaður stjórnar veitustofnana um vatnsmálið
Ættu að skoða samstarf
við Vatnsveitu Reykjavíkur
ALFREÐ Þorsteinsson, formaður
stjórnar veitustofnana Reykjavíkur-
borgar, oegir að vilji stjórnendur í
nágrannasveitarfélögum Reykjavík-
ur lækka vatnsverð og auka gæði
og öryggi ættu þeir að hugleiða sam-
starf um vatnsveitu við Reykjavíkur-
borg. Hann telur að ekki stæði á
Reykjavíkurborg að hefja viðræður
um málið.
„Það er fráleitt og út í hött að
tala um ofbeldi af hálfu Reykjavík-
ur í samskiptum við Kópavog í þess-
um vatnssölumálum. í viðræðum
við Kópavog bauð Vatnsveita
Reykjavíkur Kópavogi rúmmetrann
á rúmar 8 krónur sem var tiu pró-
sentum lægra verð en Vatnsveitan
bauð Seltirningum og Mosfelling-
um. 18,50 krónur á rúmmetrann
var krafa sem kom síðar þegar
málið var komið út í matsgerð enda
eru þar gerðar ýtrustu kröfur. Þrátt
fyrir að hafa boðið Kópavogsbæ
rúmmetrann á rúmar 8 krónur
hafnaði bæjarráð tilboðinu og situr
nú uppi með 50% hærra verð fyrir
bragðið. Ég myndi því miklu frem-
ur tala um að þetta væri sjálf-
skaparvíti Kópavogsmanna en of-
beldi af hálfu Reykjavikur,“ segir
Alfreð.
Ný veita byði tæpast
betra vatnsverð
Varðandi hugmyndir um eigin
vatnsveitu Kópavogs, Garðabæjar
og Hafnarfjarðar segir Alfreð að
margt sé vantalið í rekstrar- og
stofnkostnaði þeirrar vatnsveitu.
Hann segir að matsmenn hafi farið
yfir hugmyndina og í matinu segi
orðrétt: „Matsmenn telja ekki líklegt
að minni vatnsveita, eins og hér um
ræðir, geti boðið vatn á lægra verði
en Vatnsveita Reykjavíkur, sé full-
nægt sömu kröfum um rekstrarör-
yggi og vatnsgæði."
„Sigurður talar um að vatnsverð
ætti að vera 6-7 krónur rúmmetrinn
eins og hjá öðrum sveitarfélögum.
Eigi að síður selur Kópavogur vatn
sem keypt er af Vatnsveitu Reykja-
víkur til Garðabæjar fyrir tæpar níu
krónur rúmmetrann. Hann talar
einnig um að hugsanlega þurfi að
hækka vatnsskatt í Kópavogi vegna
verðhækkunarinnar. Benda má á
það að Vatnsveita Reykjavíkur notar
þriðju hveija krónu í þágu vatnsöfl-
unar og flutnings. Éf Kópavogur
gerði slíkt hið sama og ef miðað
yrði við tekjur Vatnsveitu Kópavogs
1995, sem þá voru 116 milljónir
króna, ætti Kópavogsbær að greiða
39 milljónir króna fyrir vatnið frá
okkur en hann greiðir samkvæmt
nýju mati yfirmats rúmlega 29 miHj-
ónir króna,“ segir Alfreð.
„Kópavogsbær hefur
engar skyldur“
Hann segir að það hefði verið
ódýrari kostur fyrir Vatnsveitu
Reykjavíkur að hætta vatnssölu til
Kópavogs en leggja í kostnaðarsam-
ar framkvæmdir sem nauðsynlegar
voru til þess að geta selt vatn þang-
að. Henni er það hins vegar ekki
heimilt vegna ákvæða í lögum frá
1923 um aðskilnað Reykjavíkur og
Seltjarnarness.
„Kópavogur hefur engar samsvar-
andi skyldur gagnvart Vatnsveitu
Reykjavíkur og getur hætt vatns-
töku þegar ráðamönnum þar sýnist
og hentar. Þá standa þessi mann-
virki eftir óbætt, t.d. leiðslur sem
hafa verið lagðar sérstaklega til
þess að þjóna Kópavogi."
Alfreð segir að fyrirhuguð vatns-
veita nágrannasveitarfélaganna
auki í engu öryggi Reykvíkinga ef
náttúruhamfarir verða. Ekki sé gert
ráð fyrir neinni aukagetu slíkrar
vatnsveitu sem gæti nýst Reykjavík.
íslendingur kennir ít- >
ölskum lögreglumönn- 1
um fallhlífarstökk
Vogum - íslenskur fallhlífar-
stökkvari, Nikolai Elíasson, er
nýkominn frá Ítalíu þar sem
hann kenndi ítölskum lögreglu-
mönnum fallhlífarstökk. Þessir
lögreglumenn eru með mikla
þjálfun m.a. í köfun, fjallak'ifri
og bardagalist.
„Ég kynntist ítölsku lögreglu-
mönnunum á Flórída í Banda-
ríkjunum árið 1994, þá voru
þeir í æfingabúðum í skóla sem
ég var þjá. Það voru um 50 lög-
reglumenn, sem voru þar í tvo
mánuði. Seinna ákváðu þeir að
breyta til og sömdu við þijá
kennara, einn breskan, einn
kanadískan og mig. Á síðast-
liðnu sumri vorum við með af-
mælisbúðir í Salerno á Ítalíu,
og svo aftur í sumar í Giulian-
elIo,“ segir Nikolai í samtali við
Morgunblaðið.
„Við æfingarnar í Salerno
voru þrír kennarar og tveir
„pakkarar“ og tveir menn sem
voru við tökur á myndbandsvél-
ar, þar sem öll stökk eru tekin
upp á myndbönd. Æfingarnar
stóðu í fjórar vikur, tuttugu
manns í einu og í hverri viku
var skipt um helming þátttak-
enda. Þarna voru byijendur og
menn með mikla reynslu eða
700-800 stökk. Það var mikið
að gera og stökk ég 60 stökk á '
viku,“ segir Nikolai.
„í sumar var þetta miklu ró-
legra, vegna nálægðar við Róm
voru lögreglumennirnir á út-
kallsvakt, og þeir fóru stundum
í útköll. Enda stökk ég ekki
nema 20 stökk á viku.“
ítalska lögreglan notar fall-
hlífarstökkvara við aðstæður
þar sem þörf er á að koma hljóð- I
lega niður. Þá er stokkið úr |
mikilli hæð, svo ekki heyrist
vélarhljóð.
Nikolai á von á að þetta haldi
áfram á næstu árum. Hann hef-
ur mikla reynslu af fallhlífar-
stökki, með 3.300 stökk á ellefu
árum. Hann kennir fallhlífar-
stökk þjá Fallhlífaklúbbi
Reykjavíkur, þar sem er mikill
áhugi. 011 kennsla fer fram í
Fallhlifaskóla íslands og eru
margir að læra og taka sitt 1
fyrsta stökk.