Morgunblaðið - 25.07.1997, Blaðsíða 31

4
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 25. JÚLÍ 1997 31
ANNA
SIG URÐARDÓTTIR
+ Anna Sigrirðar-
dóttir handa-
vinnukennari fædd-
ist í Stykkishólmi
13. apríl 1933. Hún
lést í Kerteminde á
Fjóni í Danmörku
11. júlí síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Sigurður Jón-
asson bóksali og
eftirlifandi kona
hans, Svava Odds-
dóttir. Anna var
yngst þriggja
systkina. Systir
hennar Ingveldur
Sigurðardóttir er þeirra elst,
en látinn er Þórir Arnar Sig-
urðsson bróðir þeirra.
Anna lauk gagnfræðaprófi í
Stykkishólmi 1947. Hún lauk
handavinnukennaraprófi frá
Handarbejdens Fremme í
Kaupmannahöfn árið 1953, eft-
ir nám bæði í Svíþjóð og Dan-
mörku. Hún giftíst Kaj Jensen,
sem síðar tók upp íslenska
nafnið Erlendur Víkingur Al-
freðsson, prentmyndasmið og
höggmyndalistamanni i Kaup-
mannahöfn, árið 1954. Foreldr-
ar hans voru Alfred Jensen,
sútari, og kona hans Frede-
rikke.
Anna og Kaj fluttust tíl ís-
lands árið 1959 og festu bú sitt
i Reykjavík. Anna hóf störf á
Hótel Loftleiðum, leiðbeindi
handavinnustarfi á Borgarspít-
alanum og kenndi
kniplingar við
Heimilisiðnaðar-
skóla íslands. Jafn-
framt því starfaði
hún við rannsóknir
á sögu kniplinga á
íslandi og sýndi
víða verk sín og
handbragð.
Börn þeirra
Onnu og Kaj eru:
1) Gunnar, f. 19.10.
1954, útgerðarmað-
ur og skipstjóri í
Stykkishólmi,
kvæntur Guðrúnu
Hönnu Ólafsdóttur og eiga þau
saman þijú börn, Sigurð, Gunn-
ar Ægi og Svövu, uppeldissonur
Gunnars er Ólafur Örn, barn
Guðrúnar. 2) Sigurður, f. 20.10.
1956, deildarsljóri í Reykjavík,
kvæntur Kristjönu G. Hlöðvers-
dóttur og eiga þau saman Önnu
Elísabetu, en barn Kristjönu,
Sólveig Ásta, er uppeldisdóttír
Sigurðar. 3) Eiríkur, f. 20.8.
1958, forstjóri í Reykjavík,
fyrrverandi sambýliskona hans
er Ragnheiður Ragnarsdóttír
og eiga þau Víking Fjalar, son-
ur Ragnheiðar, Ragnar Fjalar,
er uppeldissonur Eiríks. 4) Þór
Örn, f. 16.9. 1966, deildarstjóri
í Reykjavík, sambýliskona hans
er Ragnhildur Þórarinsdóttír.
Útför Önnu fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 15.
Kæra mamma.
Ég skrifa þér þetta bréf þegar
það er of seint. Of seint að senda
þér það, of seint fyrir þig að lesa
það. En þar sem ég veit að þú lifir
í hjarta svo margra þá ætla ég að
skrifa þér þetta bréf í gegnum þá.
Þegar mér bárust þessar ógn-
vænlegu fréttir, trúði ég þeim ekki.
Ég horfði á prestinn agndofa. „Ha,
hvað segirðu?" sagði ég, „það get-
ur ekki verið.“ Það sem hefur allt-
af verið hverfur ekki bara sisvona.
Ég hleypti honum inn, nývaknað-
ur, óttasleginn, ringlaður og alls-
nakinn. Ég var jafn nakinn og
varnariaus þegar mér bárust þessi
lokaorð alheimsins og þegar ég
steig í heiminn úr kviði þínum.
Núna þegar ég hef endurlifað
þessa stuttu stund enn og aftur,
fínn ég að missir minn var, þegar
að er gáð, ekki svo mikill. Ég veit
að þetta hljómar kaldranalega, en
svo er ekki. Þú veist hvernig þetta
er með mömmur og pabba, okkur
finnst þau eigi alltaf að vera þarna,
tilbúin að sinna manni þegar mað-
ur lætur svo lítið að heimta það.
Við sjáum oftast ekki að mamma
og pabbi eru líka fólk og ég gleymi
að ég er ekki óvita bam.
Undarlegur er ég ef mínir nán-
ustu þurfa að láta líf sitt til að
öðlast skilning minn. Æ, kannski
er þetta ekki svona svart og hvítt,
hreint og beint. í öllu falli gerðist
það að ég fór að hugsa um þig,
hvemig ég þekkti þig, hvemig ég
þekkti þig ekki.
Ég komst að því sem mig hefur
lengi grunað, að á bak við þessa
grímu sem ég kalla mömmu býr
nokkuð merkileg mannvera. Ég
veit ekki hvort ég hafi nokkuð í
það að lýsa henni á einhvem al-
mennilegan hátt, og skiptir það
sjálfsagt engu máli, nú vitum við
bæði hvem mann þú hefur að
geyma.
Ef lífið hefur einhvem tilgang,
þá hlýtur hann að vera að gera
heiminn að betri stað til að vera í
og mennina friðsamari, kraftmeiri
og glaðari. Ég trúi því núna að
þú hafir lagst að nokkru á sveif
með lífínu, þó ég hafí kannski ef-
ast um það stundum.
Við dauða þinn, mamma, hef
ég uppskorið það að skilja. Skilja
það hvemig þú barðist fyrir því
sem þér var kært, hvernig þú neit-
aðir að brotna undan því sem á
þig var lagt, hvemig þú lagðir á
brattann oft ein og óstudd. Ég
vona að þessi skilningur minn sé
djúpstæður og að hann fái að brjót-
ast fram með mér í betri og rétt-
ari gjörðum.
Ég get yljað mér við minningar,
látið söknuðinn bera mig ofurliði,
ásakað mig um að hafa ekki gert
betur við þig, til þess hafði ég ótal
tækifæri, en nú er það of seint.
Ég get líka tekið upp merki þitt
og borið það nokkuð áfram. Á
gunnfána þinn er letrað: „Kærleik-
ur, hjálpsemi, réttlæti". Ef ég er
nokkurs megnugur vil ég bera það
merki með reisn.
Nei, mamma, þú ert ekki dáin.
Þér tókst svo sannarlega að yfir-
stíga hyldýpið mikla og sigrast á
dauðanum. Með mér lifír þú að
eilífu.
Þór Örn Víkingsson.
Kæra Anna, nokkur fátækleg
kveðjuorð.
Það er svo fjarstæðukennt og
óraunverulegt að þú sért farin, að
þú sért ekki aðeins farin í stutta
ferð til Danmerkur og komir aftur
til okkar að henni lokinni. En þó
að þú sért dáin, Anna, munt þú
áfram lifa í huga okkar sem þekkj-
um þig og elskum. Minningarnar
eru margar og hlýjar og þær getur
enginn tekið frá oickur. Þeim mun-
um við deila hvert með öðru og
einnig eiga einhveijar fyrir okkur
sjálf. Þótt þú hafir farið alltof fljótt
og hafir átt mörgu ólokið sem þú
varst með á prjónunum skilaðir þú
miklu og góðu á þinni ævi. Anna,
ég vil þakka þér fyrir allt sem þú
gerðir fyrir mig og allar góðu
stundirnar okkar saman. Ég vona
að ég hafi getað endurgoldið eitt-
hvað af þeirri skilyrðislausu hjálp-
semi, rausnarsemi og umhyggju
sem þú sýndir mér alltaf.
Ragnhildur Þórarinsdóttir.
Það eru nú orðin allmörg ár síð-
an leiðir okkar Önnu lágu saman.
Ég minnist vel þess tíma þegar ég
kom fyrst á heimili þeirra hjóna,
Önnu og Kaj, í Miðtúni 54, en ég
hafði þá hafið sambúð með syni
MINNINGAR
þeirra. Mér varð það snemma ljóst
að þama væri dugleg og traust
kona, sem þó var ekki allra, það
tók nokkum tíma að við knýttumst
vináttuböndum, en eftir að sú varð
raunin veit ég enga tryggari og
traustari vinkonu en hana.
Það var því mikið reiðarslag
fyrir mig eins og fjölskyldu hennar
þegar hin sviplega andlátsfregn
barst mér í upphafi þeirrar ferðar
sem hún hafði svo lengi hlakkað
til að fara.
Mennirnir áforma en Guð ræð-
ur. Þessi ferð varð henni ferðin
mikla sem okkar allra bíður.
Mig langar til að rekja hér nokkr-
ar minningar mínar um samskipti
okkar Önnu. Við áttum sameigin-
legan lítinn vin, son minn og sonar-
son hennar, Víking Fjalar, sem hún
kallaði jafnan „engilinn okkar“. Um
hann ræddum við svo oft, og oft
var hann hjá henni, umvafinn þeim
mikla kærleika, sem fómar öllu og
umber allt. Og það var svo gott að
geta trúað henni fyrir öllu, hún
skildi allt svo vel og alltaf var
hægt að leita til hennar. Sannleiks-
ást hennar og heiðarleiki áttu eng-
in takmörk. Hún föndraði með Vík-
ingi enda var hún frábær hannyrða-
kona og einkar velvirk og vildi allt
fyrir hann gera. Já, „engillinn okk-
ar“ hefur mikið misst við fráfall
hennar.
Anna hafði unnið mjög fómfúst
starf fyrir mann sinn í erfiðu sjúk-
dómsstríði hans, sem stóð í mörg
ár. Hún annaðist hann með stakri
prýði, ástúð og umhyggju og
fannst henni hún þó aldrei gera
nóg fyrir hann og það var henni
áfall þegar hún þurfti að sjá á bak
honum á sjúkraheimili, þegar ekki
var fært að hafa hann lengur
heima, en skammt varð á milli
þeirra hjóna, rúmlega hálft ár.
Fjölskyldan öll var henni einkar
kær eins og gefur að skilja, um
hana snerist hugur hennar og henni
vildi hún þjóna. Heimilið hennar var
fallegt, smekklegt og látlaust, enda
voru þau hjónin listfeng þó að þau
létu ekki mikið á því bera. Á sumr-
in var gjaman opið úr stofunni út
í garðinn og það var hennar yndi
og eftirlæti að annast blómin sín,
og oft fannst mér sumarið komið
þegar hún snemma vors leiddi mig
út í garðinn sinn og ég leit blómin
hennar sem snemma spmngu út.
Vorið kom fyrr hjá Önnu en hjá
flestum. Ég man alltaf eftir ára-
mótahlaðborðinu hennar. Um það
söfnuðust allir í fjölskyldunni og
ámuðu hver öðram heilla og bless-
unar á nýju ári.
Eins og ég nefndi var hún mikil
hannyrðakona og eru eftir hana
margir fagrir munir á því sviði.
Hún knipplaði, en það mun vera
fátítt í dag. Fyrir nokkra fór hún
til Stykkishólms, en þar er öldruð
móðir hennar, sonur hennar og
systir. Hún skoðaði nýju kirkjuna
þar í þessari ferð og hafði orð á
því við mig er hún kom heim aftur
að sig langaði til að gefa kirkjunni
knipplaðan dúk yfír kaleikinn. Á
sinn hátt var hún trúuð kona og
vildi styðja gott málefni. Henni
þótti mjög vænt um fjölskyldu
mína og fylgdist vel með og gladd-
ist þegar vel gekk. Einnig var
Ragnar, eldri sonur minn, henni
kær. Skömmu áður en hún fór í
sína hinstu för hittust við í Miðt-
úni og hún gaf mér og systur minni
blóm. Um líkt leyti setti hún falleg-
ar morgunfrúr niður í garðinn sinn.
Mér finnst þetta táknrænt: Hún
gaf blóm og gróðursetti blóm,
blómin hennar blómstra þó að hún
hverfí á braut og góðu minningarn-
ar lifa.
Getum við ekki annars hugsað
okkur, að hún sé nú eins og blóm,
gróðursett á Guðsríkisakrinum.
Fyrir góða samfylgd og bjartar
minningar vil ég þakka Önnu og
Kaj og biðja þeim blessunar. Við
Víkingur Fjalar og öll fjölskyldan
kveðjum og þökkum. Ég fyrir góða
vinkonu og Víkingur Fjalar fyrir
kærleiksríka ömmu.
Blessuð sé minning þeirra hjóna.
Ragnheiður J. Ragnarsdóttir.
Heimilisiðnaðarfélag íslands
hefur misst góðan félaga. Anna
Sigurðardóttir, handavinnukenn-
ari, unni fallegu handbragði og
gladdist innilega þegar vel gerða
muni bar fyrir augu hennar. Hún
var gagnrýnin á verk sín sem ann-
arra, því bæði bjó hún yfír víð-
tækri þekkingu og bar gott skyn-
bragð á gott handverk.
Ahugi Ónnu á handavinnu vakn-
aði snemma í námi hjá nunnunum
heima í Stykkishólmi. Hún nam
síðar í Húsmæðraskóla Reykjavíkur
veturinn 1951-52. Árið eftir hélt hún
til Svíþjóðar og stundaði þann vetur
nám í Skiltuna-lýðskólanum.
Hreifst hún af handverki Svía.
Næstu 2 árin stundar hún nám
í skóla Haandarbejdets Fremme í
Kaupmannahöfn og lýkur prófí
þaðan. Á námsárunum aflaði hún
sér góðrar menntunar í hannyrð-
um, sem vinnubækur hennar sýna.
Ánna stofnaði heimili með
manni sínum í Danmörku og bjó
þar allt til ársins 1959. Þessi ár
bætti hún enn við þekkingu sína.
Hún sótti námskeið, sýningar og
hvað eina sem bauðst í dönsku
handiðnaðar- og listalífi. Eftir að
hún flytur til íslands fæst hún
nokkuð við kennslu, m.a. nutu
nemendur Heimilisiðnaðarskólans
tilsagnar hennar.
Anna saumaði sjálf frábærlega
vel út, en hún tók sérstöku ást-
fóstri við knippl. Áhugann, leiknina
og þekkinguna flutti hún með sér
heim til íslands. Á þeim tima hafði
þeim fækkað mjög sem kunnu
þessa gamalgrónu aðferð við gerð
blúndu. Anna var óþreytandi að
sýna og kenna þessa gömlu iðju.
Það má þakka áhuga hennar og
félaga hennar, sem líka era marg-
ir fyrram nemendur hennar, að enn
er verið að knippla og hægt er að
fá hefðbundnar, handgerðar
knipplingar á þjóðbúninga ís-
lenskra kvenna.
Anna tendraði áhuga annarra,
því henni var það eðlislægt að
miðla þekkingu sinni. „Prófaðu,“
sagði hún og brosti og barn sem
öldungur, karl sem kona, fengu
að prófa og taka á pinnunum henn-
ar, þessum ofurfínlegu vinnutækj-
um.
Anna var gagnfróð í fagi sínu
og fylgdist með því sem var að
gerast á þeim vettvangi erlendis.
Hún rannsakaði gamlar knippling-
ar á Þjóðminjasafninu, sem hún
síðan vann á nýjan leik.
Anna starfaði lengi í Heimilis-
iðnaðarfélaginu, sat í stjóm og
nefndum. Hún var traustur félags-
maður, ávallt reiðubúin að ljá góð-
um málum lið, sýna vinnubrögð,
og þá knipplaði hún oft, eða taka
til hendinni þar sem á þurfti að
halda. Býr félagið að flokkun henn-
ar á mynstram og uppskriftum.
Ævideginum lauk að kvöldi
komudags til Danmerkur þangað
sem hún var komin full áhuga með
félögum sínum til að taka þátt í
Norrænum heimilisiðnaðarbúðum.
Eftir það átti að fræðast meira,
skoða sýningar og söfn og njóta
þess að vera með Dönum. I ágúst
ætlaði hún að fara norður að
Hrafnagili með félögum og sýna
knippl eins og á sl. sumri. Hennar
er nú sárt saknað af félögum sín-
um.
Störf hennar við varðveislu
handverkshefðar eru mikils virði.
Heimilisiðnaðarfélag íslands
kveður og þakkar Önnu mikið og
vel unnið starf í þágu félagsins og
sendir innilegar samúðarkveðjur til
fjölskyldu hennar.
F.h. Heimilisiðnaðarfélags ís-
lands,
Heiður Vigfúsdóttir.
„Svo örstutt er bil milli blíðu og
éls, og brugðist getur lánið frá
morgni til kvelds“ (Matt. Joch.).
Þegar hún Anna fór áleiðis til
Danmerkur með vinkonum sínum,
óskaði maður þess innilega að þessi
ferð yrði henni góð og skemmtileg.
Hún átti það svo sannarlega skilið
eftir öll erfíðu árin. Síðan koma
þessar sorgarfrétir að hún hafi (
veikst snögglega fyrsta kvöldið í
Kaupmannahöfn og dáið áður en 5
hún komst á sjúkrahús. Þegar
svona atburðir gerast stendur mað- j
ur ráðþrota í sorginni. Þá eru það j
góðu minningarnar sem koma til
hjálpar og þær era svo sannarlega
margar sem ég á um hana Önnu. •
Kynni okkar hófust fyrir u.þ.b. |
sjö áram þegar börn okkar Ragn- !
hildur og Þór tóku saman og voru ;
þau um tíma búsett hjá Önnu og
Kaj. Okkur varð fljótlega vel til
vina og tel ég mér það til gæfu
að hafa eignast vináttu hennar.
Mér verður hún alltaf minnisstæð
þessi trausta, rólega og yfirlætis-
lausa kona. Anna var ein af hetjum
hverdagslífsins sem kom ótrúlega
miklu í verk við fremur erfíðar v.
heimilisaðstæður. Þá bjó Kaj
heima, langt leiddur af Parkinson-
veiki og var hjálpar þurfi með
flesta hluti, jafnt á nóttu sem degi.
Þar kom best fram tryggð hennar
og ást því Anna vildi að hann
gæti verið heima eins lengi og
henni var framast unnt. Kaj dó
síðan rétt fyrir síðustu jól.
Anna var mjög listræn og voru
þau hjónin samvalin hvað það
snerti. Manni féllust nærri hendur
yfír öllum þessum fínlega út-
saumi, og hvað öll hennar handa-
vinna var vel frágengin. Hún út-
hugsaði allt vel og vandlega, liti,
efni og munstur. Möppurnar henn-
ar frá skólanum í Danmörku era
hrein listaverk ásamt öðru. Kniplið
var þó hennar sérgrein og töfraði
hún fram á kniplbrettunum sínum
marga dásamlega hluti. Marga af
sínum munum gaf hún, því Anna
var mjög rausnarleg kona.
Margs er að minnast þegar litið
er til baka. Það var eitthvað svo
sjálfsagt og eðlilegt að koma við
í Miðtúni ef maður átti leið um og
setjast inn í stofu með Önnu innan-
um alla fallegu og sérstöku hlutina
sem þau Kaj höfðu gert eða þá" -
að setjast út í fallega og velhirta
garðinn hennar. Þá bar margt á
góma, enda hafði Anna fastmótað-
ar skoðanir á hlutunum og var
ávallt hreinskilin. Það var svo
margt sem hún vildi gera fyrir
fólkið sitt og var hún oft með hug-
ann við drengina sína og fjölskyld-
ur þeirra og að þeim vegnaði sem
best, en einnig vora systir hennar
og öldruð móðir henni hugleiknar.
Víkingur, litli sonarsonur hennar,
átti nú samt mest af hjarta ömmu
sinnar. Það voru líka fleiri góðar
stundir með Önnu sem koma upp
í hugann. Heimsóknir á Vesturgöt-
una, í leikhús, á sýningar eða faray
út að borða. Þessa alls er gott að
minnastj en nú er komið að leiðar-
lokum. Ég vil votta öllum ástvinum 1
þessarar góðu konu mína innileg-
ustu samúð. Guð blessi minningu
Önnu Sigurðardóttur.
Rósa Jónsdóttir.
Crfíáryííjur
Upplýsingar í símum
562 7575 & 5050 925
| HOTEL LOFTLEIÐIR
O ICBLAWDAlll MOTftft
Glæsileg kaffihlaðborð
FALLEGIR SALIR
OG MJÖG GÓÐ ÞJÓNUSTA