Morgunblaðið - 28.05.1998, Síða 16

16 FIMMTUDAGUR 28. MAÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Framkvæmdum við Laugaveginn miðar vel áfram og hafa verklok verið áætluð hinn 15. júlí nk.
SONJA Dögg Pálsdóttir, Margrét Erla
Björnsdóttir og Ari Páll Karlsson. „Mað-
ur verður alltaf bjartsýnni eftir að sólin
fer að skína,“ sagði Sonja.
GUNNAR Hilmarsson annar tveggja
verslunareigandanna í GK var hinn
ánægðasti með framkvæmdirnar við
Laugaveg og sagði vel að þeim staðið.
„ÞAÐ er ótrúlegt hvað fólk lætur þetta
hafa lítil áhrif á sig,“ sögðu María Maríus-
dóttir og Guðbrandur Jónsson eigendur
verslunarinnar Drangeyjar við Laugaveg.
KATRÍN Magnúsdóttir og Agnar Hin-
riksson játuðu því að sandhrúgurnar og
skurðirnir hefðu fælt sig frá því að labba
Laugaveginn.
FRAMKVÆMDUNUM við Laugaveg mun
senn ljúka, og hafa verklok verið áætluð
hinn 15. júlí nk. Ásgeir Loftsson staðar-
verkfræðingur hjá Istaki segir að verkið
hafi gengið nokkuð vel, en umfang þess
hafí aukist og því væru áætluð verklok í
athugun.
„Við erum nokkurn veginn á áætlun, en
það kom okkur ýmislegt á óvart þegar við
komum niður á klöppina, þannig að það
urðu nokkrar magnbreytingar á verkinu.
Við gerum það sem við getum til þess að
þetta verðri búið sem fyrst og hvort það
verði hinn 15. júlí er í athugun," sagði Ás-
geir þegar Morgunblaðið hitti hann að
máli.
Morgunblaðið innti nokkra kaupmenn
við Laugaveg eftir viðhorfi þeiiTa til fram-
kvæmdanna og voru þeir jákvæðir í garð
breytinganna og tímans sem þær hafa
farið fram.
Laugavegurinn líflegur þrátt
fyrir framkvæmdirnar
Gunnar Hilmarsson annar tveggja eig-
enda verslunarinnar GK við Laugaveg
sagði breytingarnar h'tið trufla sína versl-
un og viðskipti við Laugaveg. „Við erum
fullkomlega sáttir við það sem gert hefur
verið hér á Laugaveginum. Það hefur ver-
ið nóg að gera hjá okkur, en það er minna
um aukatraffík, lítið af fólki með barna-
vagna og börnum að borða ís og þannig.
En þeir sem ætla að versla láta fram-
kvæmdirnar ekki á sig fá. Það kemur okk-
ur í rauninni á óvart hvað Laugavegurinn
er sterkur og líflegur þrátt fyrir svona
framkvæmdir," sagði Gunnar og lét það
sig litlu skipta þó grafa og vörubíll stæðu
beint fyrir utan verslun hans.
Vel staðið að framkvæmdunum
Eigendur verslunarinnar Drangeyjar
við Laugaveg sögðu langþráða stund óð-
um nálgast, því nú væru þau farin að sjá
fyrir endann á verkinu.
„Það hefur ýmislegt gengið hér á und-
anfarna mánuði, það hrundi til dæmis dót
niður úr hillum á meðan verið var að kom-
Kaupmenn jafnt sem
viðskiptavinir jákvæðir
Morgunblaðið/Golli
TÓMAS Júlíusson, sem vinnur við að helluleggja Laugaveginn, sagði að góða veðrið væri
óveður í sinum augum því þá væri umferð um götuna mikil, en það gerði honum og starfs-
bræðrum sínum erfiðara um vik. „Við erum alltaf fyrir öllum og getum ekki unnið þetta
alveg eins og við hefðum kosið því við getum bara tekið litla búta í einu. En það verður
bara að hafa sinn gang,“ sagði Tómas og hélt áfram að vinna.
ast niður úr klöpp, en samt sem áður hef-
ur þetta verið mjög jákvæður tími því
maður hefur séð endurnýjunina á götunni,
og sumar lagnir voru víst orðnar þannig
að það mátti ekki hnerra á þær þá duttu
þær í sundur,“ sagði María Maríusdóttir.
Hún bætti við að varla hefði verið hægt að
standa betur að framkvæmdunum en Istak
hefði gert, þeir hefðu alltaf látið vita um
hvað væri á döfinni og við hverju kaup-
menn mættu búast. „Það er ótrúlegt hvað
fólk lætur þetta hafa lítil áhrif á sig því
það hefur verið góður straumur af gang-
andi vegfarendum á Laugaveginum, en
auðvitað kemur þetta eitthvað niður á
versluninni, þó samdrátturinn sé reyndar
minni en við áttum von á,“ sagði María.
„Á meðan ástandið var hvað verst þá
fylgdumst við með hvernig hjálpsemin
kom fram hjá fólki. Strákarnir hjá fstaki
voru að hjálpa gömlum konum út í Hag-
kaup, leiða þær milli skurðanna og lyfta
undir kerrur og vagna. Það hefur verið
ótrúlega gaman að fylgjast með hvað fólk
hefur verið jákvætt,“ sagði Guðbrandur
Jónsson annar eigandi Drangeyjar.
Sólskin eykur bjartsýni
Sonja Dögg Pálsdóttir var á gangi ásamt
frænku sinni Margréti Erlu Björnsdóttur
með son sinn Ara Pál Karlsson í kerru á
Laugaveginum. Hún sagði að sér þætti það
fremur óþægilegt að fara um Laugaveginn í
þessu ástandi þar sem hún væri ýmist með
barnavagn eða kerru, en hún léti sig þó
hafa það. „Ég lenti í því um daginn að ég
þurfti að fara í eina verslun hér á Lauga-
veginum og var með barnið í bamavagni.
Það var rigning og hér var mikil drulla,
þetta var áður en byijað var að leggja stétt-
ina. Ég skildi srákinn eftir í vagninum, en
hann vaknaði alltaf við hávaðann frá vélun-
um á meðan ég skaust í bui-tu. Svo þetta var
hálf ómögulegt allt saman," sagði Sonja en
bætti við að nú væri þetta allt að batna, „að-
gengið er betra núna og maður verður
alltaf bjartsýnni eftir að sólin fer að skína,
og lætur hlutina fara minna í taugamar á
sér.“
Hæstiréttur hafnar kröfu um ógildingu reiknistuðuls skaðabótalaganna frá 1993
Hækkun stuðuls sýndi
breytt mat löggjafans
HÆSTIRÉTTUR hefur hafnað
kröfum manns sem slasaðist í um-
ferðarslysi um að við ákvörðun ör-
orkutjóns hans verði miðað við
leiðréttan reiknistuðul skaðabóta-
reglna en ekki þann stuðul sem
ákveðinn var með gildistöku upp-
haflegu skaðabótalaganna árið
1993.
Það ár lenti maðurinn í slysi sem
olli honum varanlegri 7,5% örorku.
Ekki var ágreiningur um bóta-
skyldu tryggingafélags ökumanns-
ins sem slysinu olli þótt deilt væri
þar um fjárhæð bóta. Maðurinn
gerði jafnframt kröfu um að ríkið
yrði dæmt bótaskylt. Sú krafa
byggðist á því að hann vildi að sér
yrðu reiknaðar bætur á grundvelli
þeirrar reiknireglu skaðabótalag-
anna sem lögfest var 1996 þegar
margfeldisstuðull þeirra var
hækkaður í 10 úr 7,5 eins og verið
hafði samkvæmt þeim lögum sem
giltu þegar slysið varð.
Skerðing á stjórnarskrárvörðum
réttindum
Jón Steinar Gunnlaugsson
hæstaréttarlögmaður hélt því fram
fyrir hönd mannsins að með reikni-
reglu 6. greinar upphaflegu skaða-
bótalaganna hafi verið fólgin
skerðing á fullum bótum, sem ekki
fengi staðist gagnvart eignan-étt-
arákvæði stjórnarskrárinnar, en
aflahæfí mannsins njóti vemdar
þess. Löggjafínn hafí sjálfur viður-
kennt að um slíka skerðingu væri að
ræða þegar margfeldisstuðullinn
var hækkaður.
Þessari kröfu hafnaði Hæstirétt-
ur. í dómi réttarins segir að á það
sé fallist með manninum að í afla-
hæfi manna séu fólgin eignarrétt-
indi, sem njóti vemdar eignarrétt;
arákvæðis stjórnarskrárinnar. „Á
hinn bóginn sé ótvírætt og raunar
óumdeilt í málinu, að löggjafínn hafí
heimild til að setja reglur um það
hvernig ákvarða skuli bætur þegar
aflahæfi manna er skert, enda sé
það markmið slíkra reglna að fullar
bætur komi fyrir. Með skaða-
bótalögunum nr. 50/1993 var bætt
úr brýnni þörf fyrir lögfestar reglur
á þessu sviði. Með lögunum var að-
ferðum við útreikning tjóns vegna
varanlegrar örorku breytt í veru-
legum atriðum. Leitast var við að
setja skýrari og einfaldari reglur
um ákvörðun bótafjárhæða, sem til
þess væru fallnar að draga úr vafa
og leiða til skjótari og ódýrari máls-
meðferðar.
Hins vegar er ljóst að eftir sem áð-
ur verða bætur ekki ætíð ákveðnar
þannig að óyggjandi sé. Þó verður
að telja að hinar stöðluðu reglur
laganna leiði til frekara samræmis í
bótaákvörðunum og stuðli að jafn-
ræði. Samanburður milli hins nýja
bótakerfís og þess, sem áður gilti,
er örðugur og getur ekki gefíð ein-
hlít svör um það, hvort hin nýju lög
fullnægi því markmiði að tryggja
tjónþolum fullar bætur fyrir fjár-
tjón. Slíkt mat er torvetlt og verður
að ætla löggjafanum nokkurt
svigrúm í þessum efnum, enda er
það hlutverk hans að setja almenn-
ar reglur um forsendur
bótaákvarðana, þegar þess er þörf,“
segir rétturinn og að ekki verði
annað séð en þau ákvæði skaðabóta-
laganna, sem um var deilt í málinu,
hafí stuðst við málefnaleg sjónarmið
og ekki falið í sér mismunun. „Að
öllu athuguðu verður að telja að
ekki hafí verið sýnt fram á það í
málinu, að lögin hafi ekki getað
þjónað ofangreindu markmiði og
verði því ekki beitt um tjón áfrýj-
anda. I þeim fólst skýrt og ótvírætt
mat löggjafans, sem við svo búið
verður ekki haggað af dómstólum.
Líta verður svo á að með nýjum
margfeldisstuðli 6. gr. skaðabóta-
laga, sem ákveðinn var með lögum
nr. 42/1996, hafí komið fram breytt
mat löggjafans á þeim tíma. Lög
þessi öðluðust gildi 1. júlí 1996, og
er þar ekki gert ráð fyrir því að
hinu nýja ákvæði verði beitt um
mál, sem eiga rætur að rekja til
fyrri tíma. Er því ekki grundvöllur
til þess, að dómstólar beiti
ákvæðinu með þeim hætti.“
Sératkvæði
Dómur meirihluta Hæstaréttar,
dómaranna Péturs Kr. Hafstein,
Garðars Gíslasonar, Guðrúnar Er-
lendsdóttur og Haralds Henrysson-
ar, var því á þá leið að bætur til
mannsins yrðu ákveðnar samkvæmt
lögunum eins og þau voru þegar
hann slasaðist og var honum sam-
kvæmt því dæmd tæplega 1 milljón
króna auk vaxta og 500 þúsund
króna í málskostnað. Einn dóm-
enda, Hjörtur Torfason, vildi koma
til móts við sjónarmið mannsins í
sératkvæði á þeim forsendum að
maðurinn eigi að njóta þess að
löggjafinn hefur endurskoðað mat
sitt á stuðlinum og komist að niður-
stöðu sem leiði til hærri bóta.