Morgunblaðið - 28.05.1998, Blaðsíða 64

64 FIMMTUDAGUR 28. MAÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Teikni-
myndastríðið
Teiknimyndir eiga eftir að verða meira
áberandi í kvikmyndahúsunum en nú er
eftir að önnur kvikmyndafyrirtæki í
Hollywood en Disney hafa farið út í teikni-
myndagerð, segir í grein Arnaldar
Indriðasonar. Hann fjallar um hvað er á
döfínni í teiknimyndaheiminum.
Iupphafi voru Disneyteikni-
myndir og áratugum saman
voru þær einráðar á
markaðinum eða frá því á
fjórða áratugnum þegar Walt Dis-
ney gerði Mjallhvíti og dvergana
sjö, fyrstu teiknimyndina í fullri
lengd. Ekkert annað kvikmynda-
ver hætti sér út í samkeppnina við
teiknarana hjá Disney. Þótt t.d.
Wamer Bros. héldi úti teikni-
myndadeild voru aðeins unnar þar
stuttar gamanmyndir; engir gerðu
þær reyndar betur en teiknaramir
hjá Wamer. Svo gerðist það undir
lok níunda áratugarins að Amblin
Entertainment, kvikmyndafyrir-
tæki Steven Spielbergs, gerði „An
American Tail“, sem gekk betur í
miðasölunni í Bandaríkjunum en
tvær Disneyteiknimyndir, sem
Útskriftargjafir
Islenskir listmunir
Stefánsbíóm
Laugavegi 178 S: 561 0771
pallhúsin komin!
Við bjóðum raðgr. tii allt að 36 mán.
Pailhús sf., Ármúla 34,
sími 553 7730 og 561 0450.
TRIUMPH sundboiir og
bikini í miklu úrvali
Útsölustaðir: Útilíf, Glæsibæ,
Sportkringlan, Hringbrautarapótek,
Axel Ó., Vestm., Sporthúsið, Akureyri.
Heildsöludreifing: Aqua Sport ehf.,
Hamraborg 7, sími 564 0035.
DISNEYHETJURNAR gegn
teiknimyndahetjum annarra
kvikmyndavera; samkeppnin á
sviði teikniniynda er að aukast.
frumsýndar voru um svipað leyti,
„The Black Cauldron" og „The
Great Mouse Detective". Dis-
neyteiknararnir tóku sig taki undir
stjóm Jeffrey nokkurs Katzen-
bergs svo úr varð endurreisn
gamla Disneyveldisins í teikni-
myndum, sem náði hámarki með
Konungi ljónanna og er enn á
miklu skriði. Núna loksins hafa
ílest hin kvikmyndaverin þó tekið
við sér og eru þegar komin í bull-
andi samkeppni við Disney og
munu auka þá samkeppni verulega
á næstunni.
Væntanlegar myndir
Þrjú af stóru kvikmyndaverun-
um hafa stofnað teiknimyndadeild-
ir, 20th Century Fox, Warner
Bros. og hið nýja fyrirtæki Spiel-
bergs, David Geffens og téðs
Katzenbergs, DreamWorks. A
næstu árum mun verða slíkt fram-
boð á teiknimyndum að ekkert
viðlíka hefur áður gerst í sögu
kvikmyndanna. DreamWorks
sendir fljótlega frá sér Prinsinn af
Egyptalandi, „The Prince of Eg-
ypt“, og Maura eða „Antz“, sem
gerð er að öllu leyti í tölvum.
Warner Bros. frumsýnir Leitina að
Kamelot. „The Quest for Camelot",
og gerir eftir hana teiknimyndina
Járnrisann eða „Iron Giant“. Dis-
neyfyrirtækið sendir frá sér „Mul-
an“ á árinu og Pöddulíf eða ,A
Bug’s Life“, tölvuteiknaða teikni-
mynd eins og Leikfangasögu, „Toy
Story“, gerða af sama fyrirtækinu,
Pixar, sem er í eigu Steve Jobs.
Paramount, sem sendi fyrir tveim-
ur árum frá sér teiknimynd í fullri
lengd um ævintýri Bevisar og
Buttheads, gerir næst teiknimynd
sem ber heitið „Rugrats". Fox hef-
ur þegar riðið á vaðið og frumsýnt
Anastasíu og mun á næsta ári
framleiða myndina Isplánetuna eða
„Planet Ice“.
Svo af nógu er að taka næstu
misserin af teiknimyndum. Búast
má við að flestar verði þær gerðar í
Disneyhefðinni, sem á rætur að
rekja til Walt gamla og fyrstu
teiknara fyrirtækisins á fjórða ára-
tugnum. Fyrirtækið markaði stefn-
una á þeim áratugum sem það
hafði teiknimyndirnar útaf fyrir sig
og er víst að önnur kvik-
myndaver munu reyna
að íylgja henni eftir.
Þannig bar Foxteikni-
LIST en ekki hasarblað; úr Prinsinum af Egyptalandi.
myndin Anastasía mjög keim af
Disneymyndum og má segja henni
til hróss að hún stóðst allar þær
kröfur sem áhorfendur gera til
slíkra mynda. Spurningin er hvort
hægt sé að finna nýjar leiðir og
víkja frá Disneyhefðinni (gerð
verður tilraun í þá átt með Isplá-
netunni eftir því sem fréttir
herma).
Einnig er spurning hvort þessi
fjöldi mynda sem er í framleiðslu
sé aðeins of seinn á ferðinni því
aðsókn á teiknimyndir hefur dalað
nokkuð frá því Konungur ljónanna
varð metsölumynd (sam-
anlagðar tekjur af henni
hafa numið meira en
milljarði dollara). Disney-
myndirnar Pocahontas,
Hringjarinn frá Notre
Dame og Herkúles gengu
mjög bærilega í miðasöl-
unni í Bandaríkjunum en
aðsóknin minnkaði með
hverri mynd og var
minnst á þá síðastnefndu,
sem er aðsóknarminnsta
Disneymyndin hin síðari
misseri. „Það eru svo
margar myndir á leiðinni
að vel má vera að
markaðurinn verði of-
mettaður," er haft eftir
einum af gömlu teiknurunum hjá
Warner Bros., hinum hálfníræða
Chuck Jones, en vikuritið Time
segir að hann sé sögufrægasti
teiknimyndahöfundur sem nú sé á
lífí.
biblíumyndamálaranum Gustave
Doré og Claude Monet. „Við viljum
að áhorfendur upplifi myndina eins
og listaverk ekki eins og hasar-
blað,“ er haft eftir listrænum
stjórnanda hennar, Kathy Altieri.
Það kostaði 300.000 vinnu- og
tölvustundir að fullgera fjögurra
mínútna atriði af því þegar Móses
fer yfir eða öllu heldur í gegnum
Rauðahafið og sagt er að ekki hefði
verið hægt að gera það nema með
tölvugrafík. Myndin kostar í allt
um 65 milljónir dollara. Það er tal-
an sem DreamWorks geíúr upp.
Prinsinn af Egyptalandi
Sú teiknimynd sem kannski er
beðið eftir með mestri eftii-vænt-
ingu og ekki er gerð af Disneyfyr-
irtækinu er Prinsinn af Egypta-
landi. Katzenberg sér um fram-
leiðsluna en hann var yfir kvik-
myndadeild Disney þegar teikni-
myndimar Fríða og dýrið, AJaddín
og Konungur ljónanna voru gerð-
ar. Prinsinn verður frumsýndur
hinn 18. desember og er gerð að
talsvert miklu leyti í tölvum; næst-
um hvert einasta af 1.192 skotum í
myndinni inniheldur einhverja
tölvugrafík.
Myndin segir söguna af Móses
og hvernig hann leiðir þjóð sína frá
Egyptalandi og sagt er að stíll
myndarinnar og útlit sé fengið frá
þremur listamönnum: David Lean,
sem gerði Arabíu-Lárens, franska
ANASTASÍA, sem Foxkvikmyndaverið framleiddi,
var gerð eftir Disneyhefðinni.
Samkeppnisaðilarnir segja að hún
hljóti að kosta helmingi meira.
Eins og kunnugt er hafa Disney-
höfundamir ekki lagt mikið uppúr
því að fara eftir sögulegum heim-
ildum þegar þeir gera myndir sín-
ar og það sama má segja um
höfunda Anastasíu, sem á að ger-
ast í rússnesku byltingunni.
Teiknimyndir eru ekki kennsla í
sagnfræði heldur skemmtun og
lúta lögmálum skemmtanaiðnaðar-
ins; aðalmálið er að selja leikföng-
in og hamborgarana sem fylgja
markaðssetningu þeirra. í tilfelli
Prinsins þurfti helst að varast að
móðga ekki trúarleiðtoga heimsins
með sögunni um Móses. Enginn
söluvarningur verður tengdur
myndinni svosem annars tíðkast
og Katzenberg segist hafa átt
fundi með meira en 500
trúarleiðtogum til þess að
kynna þeim gerð myndar-
innar. í þeim hópi eru
m.a. fulltrúar frá
Vatikaninu og Jerry
Falwell í Bandaríkjun-
um.
Teiknarar eftirsóttir
Þegar DreamWorks hefur sent
Prinsinn frá sér hefst markaðs-
setning Mauranna, sem er tölvu-
teiknuð frá upphafi til enda og sjá
margir þekktir leikarar um tal-
setninguna m.a. Woody Harrel-
son, Meryl Streep, Sharon Stone
og Sylvester Stallone. Warner
Bros. teiknimyndin Leitin að
Kamelot segir frá leit ungrar
stúlku að sverðinu Excalibur.
Lögin eru samin af David Foster
og Carole Bayer Sager en fram-
leiðslan hefur ekki
gengið átakalaust fyrir
sig. Tveir leikstjórar
hurfu frá gerð hennar
ásamt tveimur af aðal-
teiknurunum og frum-
sýningunni var frestað.
Næsta mynd Warners,
Járnrisinn, er byggð á
sögu eftir Ted Hughes
og segir af vinskap
drengs og dularfulls
vélknúins leikfangs.
Samkeppnin er mikil
núorðið um teiknara og
hafa laun sumra þeirra
margfaldast á undan-
förnum árum. Kvik-
myndaverin hafa reynt
að laða þá frá Disney með því að
bjóða hærri laun og ráða til starfa
listamenn nýskriðna úr myndlist-
arskólum. Sumir teiknaranna hafa
jafnvel orðið milljónamæringar.
Þannig var það ekki þegar Chuck
Jones teiknaði sem mest fyrir
Warner Bros. en hann er höfundur
fígúra eins og Bugs Bunny, Dufíys
og „The Roadrunner“. „Það er
sannarlega nýmæli ef til eru orðnir
milljónamæringar í stétt teiknara,"
er haft eftir honum.
Disneyhefðin er ágæt til síns
brúks og hefur sannað gildi sitt í
tímans rás. En kannski er kominn
tími til þess að skapa eitthvað nýtt
úr henni, eitthvað sem dugar
áhorfendum í framtíðinni. Talað er
um að ákveðin stöðnun hafi átt sér
stað. Með aukinni samkeppni á
sviði teiknimynda í fullri lengd og
auknu framboði teiknimynda
verður eflaust hægt að reyna nýj-
ungar og það er aldrei að vita
nema kúrsinn verði
fundinn inn í öld. næstu