Morgunblaðið - 12.12.1998, Blaðsíða 55

H
LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 1998 55
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
l
1
+ Forni var fædd-
ur í Haga í Að-
aldal 16. nóvember
1907. Hann lést á
Sjúkrahúsi Þingey-
inga á Húsavík 8.
desember síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Jakob Þor-
grímsson frá Nesi,
f. 29. 3. 1877, d.
7.11. 1926, bóndi í
Haga og Sesselja
Jónasdóttir frá
Hrauni, f. 7.2. 1873,
d. 17.6. 1953, hús-
freyja í Haga. Al-
systkini Forna voru: Þorgeir,
Jóna, Andrés og Jónas. Hálf-
systkini Forna samfeðra voru:
Ragnar, Karl, Jón, Adam og
Hólmfríður. Þau eru öll látin.
Forni kvæntist 18. ágúst 1936
Margréti Hjálmarsdóttur, f. 30.
ágúst 1918 (þau slitu samvistir).
Foreldrar hennar voru Hjálmar
Lárusson, f. 22.10. 1868, d. 10.8.
1927, ættaður úr Húnavatns-
sýslu og Anna Halldóra Bjarna-
dóttir af Ströndum, f. 16.4.
1888, d. 7.3. 1963. Börn þeirra
eru: 1) Jón, f. 19.4. 1936, kona
hans Bergljót Hallgrímsdóttir,
f. 1.3. 1952. Þau eiga 4 börn. 2)
Hjálmar Jakob, f. 4. 12. 1937,
kona 1, (slitu samvistir) Svan-
hildur Sveinbjörnsdóttir, f. 1.5.
1947. Þau eignuðust 3 börn.
Kona 2, Hulda Kristinsdóttir, f.
18.6. 1947. 3) Anna, f. 22. 4.
1940, maki 1, (slitu samvistir)
Sigtryggur Jónsson, f. 16. 5.
Þegar senn líður að þvi að ný öld
hefjist er ekki úr vegi að láta hugann
reika til kynslóðarinnar, sem fæddist
í upphafi þessarar aldar, en sú kyn-
slóð er eins og öldin óðum að kveðja.
Þessi kynslóð er stundum nefnd
aldamótakynslóðin og hún hefur
áunnið sér verðugan sess í íslands-
sögunni fyrir að hafa tileinkað sér
margvíslegri verkkunnáttu og tækni-
þekkingu en nokkur kynslóð á Is-
landi fyrr eða síðar. Með henni fædd-
ist bjartsýni og stórhugur um að
byggja betra þjóðfélag á Islandi.
Vegir voru lagðir yfir áður veglaust
land, byggðar brýr á fljótin, sem
höfðu verið farartálmar frá alda öðli.
Horfið frá þvi að endurbyggja enn
einu sinni torfhúsin, sem höfðu hýst
kynslóðirnar mann fram af manni en
í þess stað byggð hús úr varanlegu
efni. Skólar voru reistir til að mennta
unga fólkið. Heiti þeiiTa ber vott um
að þessi kynslóð var stolt af uppruna
sínum og heimabyggð; Héraðsskólar,
Alþýðuskólar. Stolt þessarar kyn-
slóðai’ var ekki síður íslenskt skipafé-
lag, íslenskur háskóli og íslensk
menning. Þegai’ ég minnist tengda-
föður míns Forna Jakobssonar koma
mér í hug þeir eiginleikar sem hans
kynslóð þurfti að hafa til að koma
öllu þessu í verk. Þar á ég við eigin-
leika eins og vinnusemi, handlagni,
nægjusemi og bjartsýni. Þessa eigin-
leika hafði Forni í ríkum mæli. Hann
var alla tíð bóndi en stundaði einnig
sjóinn eftir að hann fluttist til
Breiðuvíkur á Tjörnesi en þar var all-
góð lending. Forna líkaði reyndar
sjómennskan svo vel að hann hélt
henni áfram eftir að hann flutti fram
í dalinn sinn aftur. Hann stundaði
grásleppuveiðar frá Tjörnesi hvert
vor á meðan honum entist heilsa. Það
var eitt af merkjum þess að vorið
væri að koma þegar karl fór að tygja
sig í grásleppuna. Fomi var orðinn
hálfsjötugur þegar ég kynntist hon-
um fyrst. Hann var lágvaxinn og
grannur og lotinn í herðum. Göngu-
lagið rösklegt, eilítið vaggandi, hand-
takið hlýtt og tillitið kankvíslegt.
Aidrei sá ég hann öðruvísi en vinn-
andi ef einhvers staðar var þörf fyrir
handtak og hann var furðu fundvís á
hana. Forni hafði samt alltaf tíma til
að setjast niður og spjalla, sagði þá
gjai’nan hnyttna sögu um sjálfan sig
og samferðamennina og fylgdi stund-
um vísa með. Uppáhalds umræðuefni
hans voru þó verklegar framkvæmd-
ir. Hann gat lýst því mjög nákvæm-
1925, d. 25.2. 1989.
Þau eignuðust þrjár
dætur. Maki 2, Vor-
sveinn Dalmann
Friðriksson, f. 28.6.
1934. 4) Sigtryggur
Pétur, f. 17.9. 1941,
kona hans Lilja
Björk Tómasdóttir,
f. 22. 2. 1953. Þau
eiga 3 börn. 5)
Nanna, f. 11.8.
1948, hennar maður
er Eiður Arnason, f.
2.10. 1946. Þau eiga
tvö börn. 6)
Sesselja, f. 7.6.
1951, hennar maður er Gestur
Halldórsson, f. 1.7. 1937. Þau
eiga 3 syni. Barnsfaðir Sævar
Austíjörð Harðarson. Þau eign-
uðust einn son.
Forni var í vinnumennsku á
unglingsárum, mest í Nesi og
Austurhaga í Aðaldal og á Ás-
mundarstöðum á Melrakka-
sléttu. Forni stundaði nám við
Héraðsskólann á Laugum
1930-32 og gerðist síðan bóndi.
Forni og Margrét hófu búskap í
Haga, 1935, bjuggu í Saltvík
1936, Breiðuvík á Tjörnesi
1937-1944. Aftur fluttu þau í
Haga og bjuggu þar 1944-952 á
móti móður Forna, Sesselju, og
bróður hans, Andrési, en 1952
fluttu þau á nýbýli sem Forni
reisti á hluta úr Haga og nefndi
Fornhaga.
Útför Forna fer fram frá Nes-
kirkju í Aðaldal í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
lega hvemig eitthvað hafði verið
framkvæmt og þá ekki síður hafði
hann gaman af að ræða hvernig best
væri að bera sig að við ákveðið verk.
Veiðisögur voru líka mikið sagðar,
enda Fomi alinn upp á bökkum Lax-
ár og kunni vel að glíma við þá stóru.
Forni ólst upp í stómm systkinahópi
og voru þau öll sett til vinnu um leið
og geta leyfði að þeirra tíma hætti.
Sem dæmi um það er vísa sem Jakob
faðir Foma gerði er hann var við
slátt ásamt sonum sínum en eldri
bræður Foma töldu hann lélegan við
sláttinn.
Víst er Fomi vænn að slá
vanur fleiri störfum.
Bæðistöngogbyssusá
brúkar eftir þörfum.
Það er ekki gott að segja hvað
Forni hefur hugsað þegar þessi
stelpa, sem hér skrifar, fór að
ráðskast bæði utanbæjar og innan á
ættaróðali hans, sem hann lét sér
jafnan annt um og hafði alltaf í sjón-
máli. Aldrei lét hann þó á sér heyra
að honum líkaði ekki eitthvað sem
gert vai’ á bænum og var alltaf boð-
inn og búinn að hjálpa stelpunni, beð-
inn eða óbeðinn. Ég minnist eins
skiptis í byrjun desember eins og nú
er. Ég hafði verið að hyggja að hross-
unum og fann þá fallegasta trippið
mitt afvelta og bjargarlaust á svell-
bunka úti í haganum. Er ég heldur
áhyggjufull yfir þessu þegar Forna
ber að garði og spyr hann að vanda
hvað sé títt. Eg segi honum að eitt
hrossið mitt sé í vanda statt og ég
verði að fá liðsauka af öðrum bæjum
til að bjarga hestinum. Forni verður
aðeins hugsi við en segú’ svo að okk-
ur hljóti að takast að bjarga hross-
inu, það þurfi bara nóg af spottum og
múl á trippið. Hann er svo ekkert að
tvínóna við þetta heldur finnur kaðla
og ég kem með múl og síðan pauf-
umst við í rökkrinu og komum bönd-
um á trippið og náum að draga það
að landi og var það fegið að hafa fast
land undir fótum. Forni var orðinn
lasburða þegar þetta var og ekki fær
um að standa í stórræðum en löngun-
in að hjálpa og takast á við verkefnið
var öllu yfirsterkari. Það mátti því
ekki á milli sjá hvorf okkar var
ánægðara með afrekið, ég að hafa
heimt uppáhaldshrossið heilt á húfi,
hann að hafa enn einu sinni getað
orðjð að liði.
Ég minnist þess einnig að hann
lagði sig fi’am um að ræða við mig
um hestamennsk'u þó að það væri
ekki hans áhugamál. Þá greip hann
gjaman til frásögunnar. Þar má
nefna söguna um dráttarhestinn
hans sem var svo skapvondur og erf-
iður í járningu að hann sveiflaði þeim
Sæþóri í Austurhaga eins og fisi er
þeir voru að jáma hann og til hvaða
ráða þeir hefðu gi’ipið til að sjá við
honum svo skeifurnar komust á sinn
stað. Forni dó aldrei ráðalaus, enda
sagði nágranni hans um hann: „Það
er ekkert það til sem Forni getur
ekki lagað með vasaklútnum.“ Aðra
sögu sagði hann um þann sama hest
er hann öslaði snjóinn með sleðann í
eftirdragi í lestarferð frá Húsavík,
óbugandi að troða slóðina fyrii’ hina
hestana og í það skiptið stolt eigand-
ans. Forni bjó aldrei stóru búi en
notadrjúgu og sjómennskan togaði
alltaf í hann bæði sem áhugamál og
bjargi’æðisvegur. Sjómennskan veitti
honum lífsfyllingu og margar sögur
sagði hann af sjósókn sinni og Bjart-
mars á Sandhólum, vinar síns og ná-
granna í Breiðuvík og útgerðarfélaga
við gi’ásleppuveiðarnar. Þegar hann
bjó í Breiðuvík reri hann á árabát og
sótti allt út að Mánáreyjum, sem
taldist æðimikil harðfylgni. Á vorin
lagði hann fyrir sel sem var gott bús-
ílag. Sjórinn var gjöfull ef menn
höfðu kjark og áræði til að sækja
hann og það hafði Fomi í ríkum
mæli. Ef til vill voru árin í Breiðuvík
bestu búskaparár hans, því þar var
glíman við náttúruöflin óvægin en
ögrandi að takast á við. Eftir að
Forni flutti aftur fram í Aðaldal vann
hann jafnhliða búskapnum einkum
við byggingai’vinnu. Þau voru ófá
íbúðar- og peningshúsin í sveitinni
sem hann vann við jöfnum höndum
tré- og múrverk. Fyrsta húsið sem
hann fékkst við að byggja var íbúðar-
húsið í Haga árið 1929. Yfu’smiður
þar var Þorgeir eldri bróðir Foma og
var þetta hús ætíð eftiriæti þeirra
Hagabræðra og margar sögur sagði
Forni mér um hvernig þeir tókust á
við að byggja hús úr varanlegu efni
þar sem íyrri tíma verkkunhátta um
smíði torfbæja var ekki lengur not-
hæf. Hvemig koma þurfti aðfluttu
efni eins og timbri og jámi yfir óbrú-
aðar ár. Allt þetta leystu þeir bræður
svo vel af hendi að húsið er ennþá
sveitarprýði á meðan mörg nýrri hús
hafa grotnað. Oft var strokið létt yfir
spýtu eða vegg og athugulum augum
rennt yfir viðhald og viðgang hússins
þegar komið var í Haga eins og til að
minnast liðinna daga og verkefna,
sem færðu þeim bræðmm inntak lífs-
fyllingar, að fá að spreyta sig. Þrátt
fyrir að standa alltaf fóstum fótum í
veraleikanum og brynja sig hæfilega
gegn áfóllum, sem alltaf koma upp á í
lífi hvers manns, var Forni tilfinn-
ingamaður. Hann sveipaði sig að
hluta með blæju spaugsemi, sem var
stundum dálítið gróf, en hann var
líka tilbúinn að viðurkenna og takast
á við það sem honum fannst hann
ekki hafa gert nógu vel.
Fomi var hagmæltur og gerði oft
tækifærisvísur en hirti lítið um að
halda þeim til haga. í visum hans
endurspeglast persónuleiki hans,
annars vegar tilfinningasemi og hins
vegai’ laumháðsk tvíræðni. Hér kem-
ur ein vísa sem dæmi um síðari eigin-
leikann:
Elsku Helga æ og nú
áttuaðforðastvoðann.
Súptu á aðeins svo að þú
sjáir morgunroðann.
Vorið 1986 fékk Forni slag, sem
leiddi til þess að hann lamaðist öðr-
um megin og náði ekki heilsu aftur.
Það vai- erfitt hlutskipti fyrir þennan
léttfætta mann að verða bundinn við
rúmið. Hann sneri sér þó að því verk-
efni að lifa með fotlun sinni og las
bækur á meðan hann hafði þrek til.
Stofufélagar voru honum líka upp-
spretta samræðna og minninga úr
gamla tímanum. Afkomendur Forna
eru orðnir margir. I upphafi næstu
aldar munu fæðast afkomendur hans
í 4. og 5. lið. Það verður hin nýja
aldamótakynslóð. Þeirri kynslóð vil
ég tileinka þessa vísu eftir Forna og
vona að bjartsýnin sem í vísunni felst
erfist til hennar:
En nýir stofnar rísa af sterkum rótum.
Rjóðrið klæðist gróðri er aftm- vorar.
A bökkum Laxár standa fóstum fótum
í faðmi dalsins hinir ungu sporar.
FORNI
JAKOBSSON
KRISTÍN
BENEDIKTSDÓTTIR
+ Kristín Benediktsdóttir
fæddist á Hömrum í Hauka-
dal, Dalasýslu, 14. febrúar 1917.
Hún Iést 1. desember síðastlið-
inn og fór útför hennar frarn
frá Áskirkju 7. desember.
Elsku amma Stína, þú varst besta
langamma í heimi, ég á margar
minningar um þig frá því þú bjóst í
Álfheimum, þá bakaðir þú bestu
brúntertu í heimi. Elsku amma mín,
nú ferðu upp til Guðs og fylgist með
þeim sem þú elskar, þú varst alltaf
svo góð við alla. Ég sakna þín mikið
og þá er gott að eiga margar minn- *
ingar um þig.
Elsku amma Stína, seinna meir
hittumst við á ný, því á endanum
förum við öll sömu leið. Ég kveð þig
með þessu ljóði.
Hvfl þú í friði amma mín.
Guð mun vera með þér og
fylgja þér um himnaríki.
Eg mun aldrei gleyma þér.
Seinna munum við hittast á ný.
Kveðja, þín
Sylvía Lind Stefánsdóttir.
Frágangur afmælis-
og minningargreina
MIKIL áhersla er lögð á, að handrit séu vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentun-
inni. Það eykur öryggi í textameðferð og kemur í veg fyrir tvíverknað. Þá
er enn fremur unnt að senda greinarnar í símbréfi (569 1115) og í tölvu-
pósti (minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið gi’einina inni í bréfinu,
ekki sem viðhengi.
Auðveldust er móttaka svokallaðra ASCII skráa sem í daglegu tali eru
nefndar DOS-textaskrár. Þá eru ritvinnslukerfin Word og WordPerfect
einnig nokkuð auðveld úrvinnslu.
Um hvern látinn einstakling birtist ein uppistöðugi’ein af hæfilegri
lengd, en aðrar greinar um sama einstakling takmarkast við eina örk, A-
4, miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd, - eða 2.200 slög (um 25
dálksentimetra i blaðinu). Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast við eitt
til þrjú erindi. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en
ekki stuttnefni undir greinunum.
+
Þökkum auðsýnda samúð og hlýhug við and-
lát og útför elskulegs sambýlismanns míns,
föður, fósturföður og bróður,
MAGNÚSAR GUÐLAUGSSONAR,
Hjallabrekku 3,
Ólafsvík,
til heimilis í
Lautasmára 3, Kópavogi.
Lydía Fannberg Gunnarsdóttir,
Ómar Ingi Magnússon,
Óskar Örn Gíslason,
systkini og aðrir aðstandendur.
+
Innilegar þakkir tii allra sem auðsýndu okkur
samúð og hlýhug vegna andláts og útfarar
ÞÓRÐAR GUÐJOHNSENS.
Friðjón Guðjohnsen, Gíslína Ólafsdóttir,
Dóra Jakobsdóttir Guðjohnsen,
Kristín Guðjohnsen,
Stefán Guðjohnsen.
t
Hugheilar þakkir flytjum við öllum þeim sem
sýndu okkur samúð og vinarhug við andlát
móður okkar, tengdamóður og ömmu,
KRISTMUNDU MARKÚSSON,
Sólheimum 27,
Reykjavík.
Sérstakar og innilegar þakkir færum við
starfsfólki á Vífilsstaðaspítala fyrir nærfærna
og kærleiksríka umönnun hennar í mörg ár.
Óli Eysteinn Markússon, Barbara Markússon,
Nína S. Markússon, Jón Magnús Gunnlaugsson
og barnabörn.
Bergljót Hallgrímsdóttir.