Morgunblaðið - 24.03.1999, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 24. MARZ 1999 45
UMRÆÐAN
Foreldrafélag'
geðsjúkra barna
STJÓRN Geðhjálp-
ar fagnar mjög stofnun
foreldrafélags geð-
sjúkra barna innan
samtakanna Um-
hyggju og óskar for-
eldrum til hamingju
með framtakið. Á und-
anförnum árum hafa
foreldrar geðsjúkra
barna leitað í æ ríkara
mæli til Geðhjálpar og
viðrað hugmyndir sín-
ar um stofnun einhvers
konar stuðningshóps
fyrir foreldra geð-
sjúkra bama. Sú hug-
mynd er að verða að
raunveruleika og styð-
ur stjórn Geðhjálpar framtak þess-
ara foreldra heilshugar. Fyrsti for-
maður félagsins er Jenný Stein-
grímsdóttir og óskar stjóm Geð-
hjálpar henni velfamaðar í störfum
sínum.
Líðan og ábyrgð foreldra
Foreldrar sem eiga geðsjúk böm
hafa rætt um það sín á milli að
„þau séu að koma út úr skápnum".
Þau era að uppgötva það að þau
era ekki alein að kljást við vanda-
málin - „og það er svo mikill létt-
ir“. Það em fleiri foreldrar að fást
við tilfinningar um skömm, reiði,
vanmáttar- og sektarkennd. For-
eldramir tala um að
ofan á það álag sem
getur fylgt því að eiga
geðsjúkt barn bætist
álagið í tengslum við
fordóma og eilífðar
bai-áttu við félags-,
heilbrigðis- og
menntakerfí til að fá
réttláta þjónustu
bömum sínum til
handa.
Foreldrar tala um
að þeh- vilji meiri
stuðning og ráðgjöf
frá fagfólki til að fá
staðfestingu á því að
þeir séu á réttri leið í
samskiptum við böm-
in sín. Einnig tala þeir um að þeir
þurfi á jákvæðum samskiptum við
fagfólk sér til sjálfstyrkingar til að
vera betur í stakk búnir að takast á
við það sem upp á getur komið í
hinu daglega lífí. Foreldramir era
þá ekki að kasta ábyrgðinni yfir á
kerfið heldur að biðja um hjálp við
að axla ábyrgðina sem felst í því að
eiga geðsjúkt barn.
Líkami án sálar
Það sem hefur hvatt foreldra
geðsjúkra bama til að verða sýni-
leg er fyrirhuguð bygging nýs
barnaspítala á Landspítalalóð. Þar
er ekki gert ráð fyrir rými eða að-
Eydís
S veinbj arnardóttir
Hvernig á að
skipta kvótanum?
ÞAÐ hefm- ekki farið
fram hjá neinum um-
ræðan í þjóðfélaginu og
fjölmiðlum upp á
síðkastið kvemig
sldpta beri kvótanum.
Sumir tala um að
skipta honum jafnt á
alla þjóðina, enn aðrir
um að kvótakerfið sé
úr sér gengið og með
öllu ónýtt eða óréttlátt,
þannig að sumir fái
minna en aðrir meira
og að útgerðarpláss úti
á landsbyggðinni sem
geri út á smábáta séu
að leggjast af. Eins og
gerst hefur á Ólafsfirði
og víðar á Vestfjörðum.
Eg get að mörgu leyti tekið undir
það sem Sigurður Einarsson skiif-
ar í Morgunblaðið 17. febrúar sl.
Þar segir hann að það sé ekki hægt
að deila kvótanum jafnt á alla
landsmenn. Það er rétt, sú fram-
kvæmd myndi hafa skelfilegar af-
leiðingar í fór með sér. Mörg helstu
sjávarútvegsfyrirtæki landsins
myndu fara á hausinn og afkomu
margra sjávarplássa á landinu
stefnt í voða eða jafnvel í gjaldþrot.
Hins vegar tel ég að hægt sé að
leysa þetta mál á annan veg og
koma til móts við alla.
Það stendur skýrt og skorinort í
stjómarskránni að kvótinn er eign
þjóðarinnar og á þar af leiðandi
ekki að vera framseljanlegur, held-
ur er hann í umboði útvegsmanna
fyrir hönd þjóðarinnar. Þannig ætti
úthlutaður kvóti sem ekki veiðist að
skilast til baka og þeir sem hafa
minna úr að spila geta fengið við-
bót. Þannig kæmist fullt réttlæti á
úthlutaðan kvóta, ásamt því að
betra eftirlit yrði með veiddum hlut
hvers og eins.
Nú spyrja menn sjálfsagt: „en
hvað með þær tegundir sem henta
ekki vinnslu hvers og eins?“ Það
yi'ði með sama hætti, menn gætu
skipt á tegundum. Það yrði í hönd-
um þeirra sem settu þessar nýju
leikreglur hvort gjald yrði tekið
(einhverskonar skipti-
gjald) eða ekki. Ann-
ars má endalaust deila
um réttmæti þess að
setja aukagjald á sjáv-
arútveginn þar sem
gjöld á hann era vel
yfir mörkum.
Hins vegar er skatt-
kerfið þannig upp
byggt að það skilar sér
ákaflega lítið aftur til
samfélagsins það sem
kemur inn sem tekjur í
sjávarútveginn, en það
er önnur saga og á við
um flest öll fyrirtæki
landsins, ekki bara
sjávarútveginn sem
slíkan. Sala með kvóta yrði bönnuð
og arfgengi kvótans liðið en rekstr-
argrandvöllur fyi-h-tækjanna myndi
Fiskveiðistjórnun
Kvótakerfíð, segir
Snorri P. Snorrason,
hefur svo sannanlega
skilað hlutverki sínu
sem stjórntæki á hag-
nýtingu fiskistofna.
í megin atriðum ekki breytast
nema að söluhagnaður af kvótasöl-
um yrði ekki lengur til. Ef útgerð
hættir rekstri á hún að skila til
baka veiðiheimildunum sem hún
fékk umboð fyiTi', en ekki selja þær
öðram eins og nú er gert. Þannig
myndi potturinn smám saman
stækka og meira skilaði sér til
hinna.
Þessi umræddi pottur er heildar
kvótaúthlutunin og yrði í höndum
sömu aðila og nú er, myndi hún
annast öll skipti með tegundir eða
viðbót til hinna sem minna hafa til
ráðstöfunar þegar potturinn stækk-
aði við að skilað yrði inn í hann. Það
tæki ekki nema tvö úthlutunarár að
Snorri P.
Snorrason
Félag
Fagfólk innan geðheil-
brigðiskerfísins hefur
ítrekað bent á nauðsyn
þess, segir Eydfs
Sveinbjarnardóttir, að
nýr barnaspítali hýsi
geðheilbrigðisþj ónustu
barna og unglinga.
stöðu til þjónustu geðsjúkra barna.
Fagfólk innan geðheilbrigðiskerfis-
ins hefur ítrekað bent á nauðsyn
þess að nýr barnaspítali hýsi geð-
heilbrigðisþjónustu bama og ung-
linga. Því miður hefur ekki verið
tekið mark á þeim ábendingum og
þykir mörgum að betra væri heima
setið en af stað farið. Yfirlýsingar
ríkisstjómarinnar um eindæma
velmegunartíð þjóðarinnar hljóta
að glæða þær væntingar að endur-
skoðað verði hvort ekki sé hægt að
sinna geðsjúkum börnum í nýjum
og framsæknum bamaspítala á
Landspítalalóð.
Stofnfundur
Miðvikudaginn 24. mars kl. 20:30
verður foreldrafélag geðsjúkra
bama stofnað í húsnæði Barna- og
unglingageðdeildar Landspítala á
Dalbraut 12 (keyrt inn frá Leira-
læk).
Höfundur er varaformaður Geð-
hjálpar.
koma jafnvægi á það hverjir hafi
meira af kvóta en þeir ráða við að
veiða og hafa stundað kvóta-
sölu/leigu jafnhliða veiðum.
Þetta fyrirkomulag ætti að gefa
fyrirtækjunum betra rekstrarör-
yggi, jafnframt því sem reksturinn
yrði mun ódýrari þar sem rándýr
kvótakaup og stúss í kringum það
að fá leigðan kvóta yrði ekki lengur
fyrir hendi, svo ég tali nú ekki um
óöryggið sem þessu fylgir. Þetta
gæti svo aftur skapað grandvöll
fyrir eðlilegri endumýjun fiski-
skipaflotans.
Kvótakerfið hefur svo sannar-
lega skilað hlutverki sínu sem
stjómtæki á hagnýtingu fiski-
stofna. Það er ógemingur að sjá
það fyrir sér hvemig ástandið væri
ef þess nyti ekki við. Því tel ég það
út í hött að ætla sér að reyna að
leggja það niður. Betra stjómkerfi
er ekki til, hvorki hér né annars
staðar í heiminum. Enda era æ
fleiri þjóðir að taka það sér til fyrir
myndar. Það er því aldrei mikil-
vægara en einmitt nú að hafa full-
komið kvótastýringarkerfi í ljósi
nýju samninganna við Norðmenn
og Rússa, þar sem þessar þjóðir
era komnar með veiðiheimildir í ís-
lenskri landhelgi.
Eins og ég hef greint frá hér að
framan, þá var hugmyndafræðin að
baki kvótastjórnuninni sett fram
með þeim hætti sem hér hefur ver-
ið ritað, en einhverra hluta vegna
hafa málin þróast með þeim hætti
sem nú er raunin.
Það er von mín að stjórnvöld fari
að huga alvarlega að því að breyta
þessari þróun, breytingin kostar
vissa áhættu og trúlega einhverjar
fórnir, en hafa ber í huga að maður
fær ekki allt fyrir ekki neitt.
Höfundur er völfræðingur.
Stofnfundor Foreldrafélags
geðsjúkra barna
verður haldinn miðvikudaginn 24. mars
kl. 20.30 í sal Barna- og unglingageðdeildar,
Dalbraut 12.
Foreldrar og annað
áhugafólk velkomið.
Kaffiveitingar í boði Myllunnar.
Skráning nýrra félaga er hjá
Umhyggju í síma 552 4242
Undirbúnin ssnefnd
Veist þú hvað þessi sérhannaða
vítamínblanda getur gert fyrir konur?
EVENING PRIMROSE OIL
- MEXICAN YAM - B6
Sérhönnuð vítamínblanda fyrir
konur á breytingaaldri
Guðríður Einarsdóttir lyfsali,
sérfræðingur í vítamínum og
næringarefnum, veitir ráðgjöf alla
fimmtudaga milli kl. 14 og 17.
1 CO/ kynningarafsláttur meðan
\ /O kynningar standa yfir.
Þessi vítamín fást aðeins hjá okkur Skipholts Apótek
Ath: Eitt mesta úrval Skipholti 50C
á landinu af vítamínum - persónuleg Simi 551 7234
ráðgjöf og þjónusta fagfólks Betra lyf javerð
Frí heimsendingarþjónusta á lyfjum samdægurs á höfuðborgarsvæðið
EVHNING
HUMROSE 011
r~

GARÐABÆ-
SÍMI 5 400 800
Istraktor
SMIÐSBÚÐ 2
Heilsnúnings traktorsgrafa
- Perkins dísil.
- Danfoss vökva servó.
- Opnanleg framskófla. Hraðtengi.
- Skotbóma. Hraðtengi. Þrjár skóflur.
- Tvö auka vökvaúttök á bakkói.
- Fjórhjólastýri.
- Þyngd 8.5 tonn.
Verðið er ekki nema 6,3 milljónir
án VSK fyrir fullbúna vél ef
pantað er fyrir 1. apríi.
r-
*