Morgunblaðið - 12.05.1999, Side 8

8 MIÐVIKUDAGUR 12. MAÍ 1999
MORGUNB LAÐIÐ
FRÉTTIR
Kjaradómnr hækkaði laun þingmanna og ráðherra um 30%:
Þingmenn hækka um
KOSNINGAGRÍMURNAR eru felldar óvenju fljótt að þessu sinni.
Morgunblaðið/Gunnar Pór Hallgrímsson
Stigar frá Starlight og
áltröppur frá Beldray
fást í öllum stærðum
í byggingavöruverslunum
um allt land
m&STARUGHT
Beklray
UKtlriNuAKAtJILI
I.Goe>mbhðssonæ
Sími: 533-1999, Fax: 533-1995
Þrjár
þrasta-
tegundir
í Fossvogi
í SKÓGRÆKTINNI í Fossvogi
hafa að undanfömu sést þrjár
tegundir þrasta og er aðeins
ein af þeim íslenskur varpfugl,
þ.e. skógarþrösturinn. Hinar
tvær, svartþröstur og grá-
þröstur, eru evrópskir flæk-
ingsfuglar sem reynt hafa að
ná fótfestu hérlendis á undan-
förnum ámm. Gráþrestir em
miklir flökkufuglar og vilja
helst verpa í hópum en svart-
þrestir virðast staðbundnari
og halda til við óðal sitt árið
um kring.
Itölsk-íslensk orðabók komin út
Atta ára
vinna að baki
NÝLEGA kom út á
vegum Iðunnar
ítölsk-íslensk
orðabók. Paolo Maria
Turchi er höfundur bók-
arinnar.
„Italska-íslenska orða-
bókin má segja að sé síð-
ari áfangi þess verks
sem ég hóf að vinna vor-
ið 1991. Fyrri áfangan-
um lauk þegar íslensk-
ítölsk orðabók kom út
árið 1994. Frá þeim tíma
hef ég síðan' unnið að
ítölsku-íslensku orða-
bókinni og eru uppfletti-
orðin í henni um þrjátíu
og fimm þúsund talsins."
Paolo segir að það séu
um 30% fleiri orð en eru
í íslensku-ítölsku orða-
bókinni. „Bindin eru í heild um
1.400 blaðsíður og má segja að
það sé ein stærsta orðabók sem
gefin hefur verið út hér á
landi.“ Paolo segir að jöfnum
höndum hafi verið lögð áhersla
á ritmál og daglegt mál en þó
var flestum orðum sleppt sem
ítalska hefur fengið að láni úr
ensku og frönsku hin síðari ár.
Kapp var lagt á að taka með
mörg ítölsk fagorð úr ýmsum
greinum.
- Er þetta í íyrsta skipti sem
ítölsk-íslensk orðabók kemur út
hér á landi?
„Já, en að vísu tók ég saman
orðasafn sem kom út árið 1990.
Það kom út í vasabókarformi og
var miklu minna í sniðum en
venjulegar orðabækur. „
-Mun ítölsk-íslensk orðabók
nýtast mörgum Islendingum?
,Án efa, því margir íslending-
ar eru að læra ítölsku og stunda
jafnvel nám á Ítalíu. Það eru
sérstaklega leikarar, tónlistar-
nemar og fólk í listanámi sem
hefur lagt leið sína til Italíu í
þessum tilgangi."
- Eru ítalska og íslenska mjög
ólík tungumál?
„Bæði tungumálin eru að
stofni til indó-evrópsk mál.
ítalska kemur úr latínu og er af
meiði suðrænna mála en ís-
lenska kemur úr fornger-
mönsku og er því af gjörólíkum
meiði.
ítalska er, ólíkt íslensku, ekki
auðug að samsettum orðum.
Hún sker sig á hinn bóginn úr
hvað varðar notkun forsetninga
til að tengja saman orð. Á
ítölsku er til dæmis orðið
menntamálaráðuneyti ekki eitt
orð heldur fjögur. Fyrst kemur
orðið ráðuneyti, svo forsetning
og síðan mennta og mála.“
Paolo segir að notkunardæm-
in í bókinni taki mið af þessu og
dæmunum hefur verið fjölgað að
mun frá því sem var í íslenskri-
ítalskri orðabók.
„Merkingar
margræðra orða eru
einnig aðgreindar og
tölusettar og má við
sum orð finna allt að
tuttugu aðgreindar merkingar.
Hver merkingarliður hefst í
nýrri línu.“
- Þú nýttir þér tölvu við vinn-
una strax frá upphafi?
„Já, vinnan við þessa ítölsku-
íslensku orðabók er töluvert
öðruvísi en tíðkast hefur við
gerð orðabóka hér á landi. Eg
notaðist ekki við spjaldasöfn
heldur vann frá upphafi á tölvu.“
Paolo segir að þar sem ítölsk-
íslensk orðabók hafi ekki komið
►Paolo Maria Turchi er fædd-
ur í Ancona á Ítalíu árið 1964.
Hann stundaði nám í fornmál-
um við Háskólann í Macerata
og lauk þaðan doktorsprófi ár-
ið 1984. Hann lauk B.phil.-námi
í íslensku frá Háskóla íslands
og hefur nýverið lokið námi í
uppeldis- og kennslufræði frá
sama skóla. Hann fékk skjala-
þýðendapróf árið 1991 og rek-
ur eigið þýðingarfyrirtæki.
Paolo er kennari við Mennta-
skólann við Sund og kennir
einnig ítölsku við Málaskólann
Múni. Hann hóf störf hjá Ið-
unni árið 1991 þar sem hann
vann að útgáfu íslenskrar-ítal-
skrar orðabókar og ítalskrar-
íslenskrar orðabókar.
Hann veitir leiðsögn um Is-
land á sumrin og hefur verið
fararsljóri í ýmsum menning-
arferðum Islendinga til Evr-
ópu. Hann er varaforsetí Stofn-
unar Dante Alighieri á íslandi.
Eiginkona hans er Sigríður
Einarsdóttir Laxness og eiga
þau tvö börn.
út áður né íslensk-ítölsk orðabók
hafi hann þurft að byrja vinnuna
frá grunni. „Eg hafði ekkert í
höndunum til að styðjast við og
ef ég hefði ekki getað nýtt mér
töluvtæknina eins og ég gerði er
ekki víst að ég hefði einn getað
ráðið við þessa vinnu sem liggur
að baki orðabókunum."
- Hvað tekur við hjá þér
núna?
„Til stóð að hvílast um tíma
en það er erfitt að komast í það
á Islandi. Með útgáfu orða-
bókanna er búið að vinna mikla
grunnvinnu og þá er framhaldið
auðveldara. Eg rek þýðingar-
fyrirtæki og hef mörgu þar að
sinna, hef m.a. þýtt Hávamál á
ítölsku. Þá kenni ég latínu og
ítölsku við Menntaskólann við
Sund og einnig í Málaskólanum
Mími. Á sumrin veiti ég leið-
sögn um ísland og
þar fyrir utan hef ég
líka veitt íslending-
um á ferð um Evrópu
leiðsögn. Til stendur
að fara með íslend-
inga í menningarferð til Kaíró
og um Egyptaland á næstunni
en fommenning er mitt aðal-
svið.“
- Hvað dró þig upphaflega til
íslands?
„Ég stefndi á framhaldsnám
og fannst ég þurfa að breyta um
umhverfi. Eg ákvað að sækja
um styrk til að læra fomnor-
rænu og fannst Island meira
spennandi en Danmörk eða Nor-
egur, sem reyndist rétt.“
í orðabókinni
eru 35.000
uppflettiorð