Morgunblaðið - 12.05.1999, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 12. MAÍ 1999 51
UMRÆÐAN
Smáútskýring-
Egill
Helgason
vegna þessa athæfis,
miklar rekisteftiur sem
valda óróa á kjörstað.
Það er óþolandi.
A kjörstað má ekki
vera neitt óhreint, og
ekki heldur minnsti
grunur um eitthvað
óhreint.
Ekkert mark er tak-
andi á því viðkvæði að
þetta sé gert til að hafa
eftirlit með fram-
kvæmd kosninganna.
Unglingamir og gam-
almennin sem gæta
hagsmuna Sjálfstæðis-
flokksins inni í kjör-
kjörfundar í Kópavogi
á kosningadaginn. Eg
taldi mig ekki eiga
annars kost, enda hafði
mér verið meinað að
kjósa í kjördeild minni
í Hagaskóla í Reykja-
vík nema þar sæti yfir
mér fulltrúi frá einum
stj ómmálaflokkanna,
Sjálfstæðisflokki. Það
fyrirkomuiag hef ég
ekki fellt mig við, og ég
veit að svo er um fjölda
fólks. Eins og
endranær kvörtuðu
margir yfir þessu á
kjörstað, sumir rifust.
Sumum tókst með herkjum að fá
útsendara flokksins til að fara út;
það hef ég ævinlega gert síðan ég
fékk kosningarétt, en tókst ekki
núna. Mér var sagt að ungi sjálf-
stæðismaðurinn myndi ekki fara
neitt; hann ætti rétt á að vita naftiið
mitt og að ég væri kominn að kjósa.
Flestir létu sig hafa það að greiða
atkvæði - menn era seinþreyttir til
vandræða - en ég veit um fólk sem
hætti við að kjósa þegar það fékk
ekki að losna undan kosningasmöl-
unum. Og ég veit líka um fólk sem
ekki fer á kjörstað út af þessu. Það
er óþolandi tilhugsun í lýðræðisríki.
En ég endaði sem sagt í Kópa-
vogi og kaus í ró og næði klukkan
þrjú á laugardaginn. Og þar var
enginn viðstaddur nema afar kurt-
eis fulltrúi sýslumannsins í Kópa-
vogi. Sjálfstæðismenn í Kópavogin-
um vora svo almennilegir að koma
atkvæðinu til skila til kjörstjómar-
innar í Reykjavík.
Eg dreg svo sem ekki sérstak-
lega í efa að samkvæmt gildandi
lögum hafi þetta lið rétt til að vera í
kjördeildum. Túlkun yfirkjör-
stjómar á kosningalögunum er
sjálfsagt rétt eftir orðanna hljóðan.
En þá era lögin ónothæf. Þetta
brýtur gegn almennum hugmynd-
um um að einstaklingurinn skuli
látinn í friði og ekki ónáðaður í sí-
fellu með eftirliti umiram það sem
er bráðnauðsynlegt. Ég man heldur
ekki eftir neinum kosningum þar
sem ekki hefur verið geðshræring
deildunum era ekki að
fylgjast með því hvort kosið sé eftir
réttum reglum - enda held ég að
enginn geti í góðri trú sagst hafa
áhyggjur af kosningasvindh á ís-
landi. Og ættu þá hinir flokkamir
Kosningar
Þetta brýtur gegn al-
mennum hugmyndum
um að einstaklingurinn
skuli látinn í friði, segir
Egill Helgason, og ekki
ónáðaður í sífellu með
eftirliti umfram það
sem er bráð-
nauðsynlegt.
ekki að hafa menn í kjördeildum,
svona til að ganga úr skugga um að
sjálfstæðismenn séu ekld að
svindla? Fulltrúar flokkanna koma
líka að framkvæmd kosninga með
margvíslegum öðrum hætti, og það
ætti að vera nóg til að eyða öllum
grani um svindl.
Nú ef menn trúa því samt ekki
að hér verði ekki svindlað í stóram
stíl, þá getum við fengið Jimmy
Carter, fyrrverandi Bandaríkjafor-
seta, til að fylgjast með kosningum
á Islandi. Carter er þrælvanur að
fara fyrir alþjóðlegum sendinefnd-
um sem fylgjast með kosningum í
löndum eins og Kambódíu, Albaníu
og í svörtustu Afriku og ætti ekki
að verða skotaskuld úr því að
tryggja að allt fari vel fram hér í
friðsælu dvergríkinu.
Nei, tilgangurinn með þessu eft-
irliti er að merkja inn á sérstaka
skrá sjálfstæðismanna hverjir
koma að kjósa og hvenær. Skráin
er svo notuð til að reka á kjörstað
hugsanlega stuðningsmenn flokks-
ins sem af einhverjum ástæðum
hafa ekki skilað sér. Ég er ekkert
yfirmáta lögfróður, en leyfi mér þó
að hafa efasemdir um að það stand-
ist lög að einhver önnur skrá sé í
umferð í kjördeildum en kjörskráin
sjálf.
Ekkert er fylgst með því hvað
verður um þessi gögn; líklega era
þau varðveitt á flokksskrifstofum
Sjálfstæðisflokksins. Gögnum
kjörstjómar um hverjir nota kosn-
ingarétt sinn, kjörskránum sjálf-
um, er hins vegar eytt, enda kem-
ur engum við hvað þar stendur.
Kosningar era nefnilega leynilegar
á íslandi. Hver maður á það við
sjálfan sig hvort hann kýs eða ekki
og það er fráleitt að stjómmála-
flokkur haldi skrá um það.
Mér er alls ekkert uppsigað við
sjálfstæðismenn. Starf þeirra er
mjög blómlegt og þeir geta verið
stoltir af því. Hinir flokkamir fóra
eins að þangað til fyrir nokkram
áratugum, en þeir era hættir því.
Ég held að ástæðan sé ekki sú að
þeir hafi fengið snöggt samvisku-
bit yfir því að ónáða kjósendur
með þessum hætti, heldur einfald-
lega sú að þeir eiga engar almenni-
legar skrár. Ég hef heldur ekki
orðið var við að þeir hafi sett sig
gegn þessu athæfi Sjálfstæðis-
flokksins nema þá til að skora ein-
hver pólitísk mörk; líkt og Sjálf-
stæðisflokknum er þeim tamt að
setja hagsmuni flokksins síns ofar
hagsmunum einstaklinga.
Svo bið ég sjálfstæðismenn vin-
samlega að hætta þessu snuddi á
kjördag. Ég er viss um að þeir
trúa nógu mikið á einstaklings-
frelsið til að sjá af hverju.
Höfundur er hlaðamaður.
Líttu vel út.
PUqætir
rariotil
tannlæknis
- á hverjum degi!
í kvold er dregið í Víkingalottóinu
um tugi milljóna króna!
Fáðu þér miða fyrir kl. 16 í dag.
25