Morgunblaðið - 25.08.1999, Page 33

32 MIÐVIKUDAGUR 25. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 25. ÁGÚST 1999 33
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
MIKILVÆG
ÁKVÖRÐUN
YFIRLÝSING Halldórs Ásgrímssonar, utanríkisráð-
herra og formanns Framsóknarflokksins, í samtali við
Morgunblaðið í gær um Fljótsdalsvirkjun markar ákveðin
þáttaskil í umræðum um virkjanir norðan Vatnajökuls.
Þau ummæli formanns Framsóknarflokksins að hann telji
að alþingismenn eigi að taka ákvörðun um hvort standa
beri við fyrri ákvörðun Alþingis um Fljótsdalsvirkjun eru
fyrsta vísbending um að ráðamenn séu tilbúnir til að
hlusta á raddir þeirra sem krefjast þess að virkjunin fari í
lögformlegt umhverfismat.
I samtalinu við Morgunblaðið sagði Halldór Ásgrímsson
m.a.: „Aðaldeiluefnið í dag er hvort fram eigi að fara það
sem menn kalla „lögformlegt mat á umhverfísáhrifum“.
Þetta lögformlega mat snýst um að senda þá skýrslu um
mat á umhverfisáhrifum, sem nú er unnið að og byggist á
þeim rannsóknum og vísindastarfi, sem unnið hefur verið á
Eyjabakkasvæðinu í áratugi, til skipulagsstjóra ríkisins -
og síðan eigi umhverfisráðherra að samþykkja eða hafna
áliti skipulagsstjóra að undangengnum athugasemdum og
kærum. Þannig er ekki hægt að vinna, því það stæðist ekki
lög að taka virkjanaleyfið þannig af Landsvirkjun. Það
getur Alþingi eitt gert og þá með lögum. Þessa ábyrgð
verða alþingismenn sjálfir að axla og jgera upp við sig
hvaða rök eru sterkust í þessu máli. Eg, umhverfísráð-
herra og iðnaðarráðherra fórum ítarlega yfir málið nú um
helgina og erum sammála um að mikilvægt sé að skýrslan
berist sem fyrst til stjórnvalda og eftir það gæfíst Álþingi
kostur á að taka hana til umfjöllunar.“
I framhaldi af þessum orðum segir Halldór Ásgrímsson:
„Það er að mínu mati langheiðarlegast að þingmenn geri
upp hug sinn, hvort standa beri við fyrri ákvörðun þings-
ins eða afturkalla virkjanaleyfið. Það mætti t.d. kanna
þingviljann í þessu máli með tillögu til þingsályktunar.“
Það er ákaflega mikilvægt að menn átti sig á þýðingu
þessara ummæla utanríkisráðherra, sem jafnframt er
fyrsti þingmaður Austurlandskjördæmis, sem á mestra
beinna hagsmuna að gæta. Frá því að virkjanaleyfið vegna
Fljótsdalsvirkjunar var veitt hafa viðhorf til umhverfis-
mála gjörbreytzt. Þess vegna hefur mörgum þótt ósann-
gjarnt, svo að ekki sé fastar að orði kveðið, að fram-
kvæmdir yrðu hafnar við umdeilda virkjun á grundvelli
gamals leyfís og að virkjunin yrði ekki að lúta sömu máls-
meðferð og aðrar nýjar virkjanir.
Nú hefur Halldór Ásgrímsson tekið af skarið með það að
hann telji eðlilegt að þingið sjálft taki afstöðu til þess
hvernig fara eigi með þetta mál. Það er málefnaleg af-
staða, sem sýnir virðingu ráðherrans fyrir lýðræðislegum
stjórnarháttum. Með því að taka málið upp í þinginu á nýj-
an leik gefst færi á því að ræða það frá grunni á þeim vett-
vangi þar sem rétt kjörnir fulltrúar þjóðarinnar sitja. Það
verður svo að koma í ljós hver afstaða meirihluta Alþingis
verður en alla vega fer ekki á milli mála að með þessari
málsmeðferð er réttur aðili að fjalla um framhald málsins.
Umræðurnar á Alþingi munu svo leiða út í þjóðfélagið
allt og þeir sem sýnt hafa þessum málum mestan áhuga
eiga auðvelt með að taka þátt í þeim bæði á almennum
fundum og á vettvangi fjölmiðlanna. Með yfirlýsingu sinni
er Halldór Ásgrímsson því í raun að opna fyrir umræður
um Fljótsdalsvirkjun alveg frá grunni.
Þeir ráðherrar Framsóknarflokksins, sem málið varðar,
hafa legið undir töluverðu ámæli vegna þessa máls. Þeir
hafa nú tekið ákvörðun um að mæta þessari gagnrýni á
þann veg að Alþingi sjálft ráði framhaldinu. Það er ekki
hægt að fara fram á meira að sinni.
Þegar Fljótsdalsvirkjun kemur til kasta Alþingis á nýj-
an leik gefst færi á ítarlegum og yfirgripsmiklum umræð-
um um alla þætti málsins, bæði þá sem snúa að virkjunum
norðan Vatnajökuls, fyrirhuguðu stóriðjuveri á Austur-
landi og stefnu þjóðarinnar almennt í umhverfis- og nátt-
úruverndarmálum. Þar með eru umræður og deilur um
Fljótsdalsvirkjun komnar í réttan farveg og fagnaðarefni
að formaður Framsóknarflokksins hefur tekið frumkvæði
um að svo verði.
Borgarstjóri Brima segir ekki síður ástæðu til að legg;ia áherslu á þúsund ára óslitið samband íslands við mefflnland Evrópu en fund Ameríku
Islendingar hafa
mikil tækifæri í
Þýskalandi
Henning Scherf hefur verið í pólitík í 35 ár og borgarstjóri Brima
------------------------7----------------
frá 1995. Hann segir samskiptin við Island mikilvæg og telur að
á næsta ári, þegar minnast á fundar Ameríku, sé ekki síður við
hæfi að rifja upp þúsund ára samskipti Islands við Brima. Karl
-----------------------------------7-----
Blöndal ræddi við borgarstjórann um samskiptin við Island og
ástandið í þýskum stjórnmálum.
Menntaskólinn í Reykjavík og íþaka. Á milli bygginganna
stendur stytta af Pallas Aþenu.
HENNING Scherf, borg-
arstjóri Brima, siglir nú
austur yfir Atlantshaf í
seglskútu. Hann er jafn-
aðarmaður og í kosning-
um í borgríkinu, sem telur bæði Brima
og Bremerhaven, í júní bætti flokkur
hans við sig fylgi, en á landsvísu hefur
leiðin legið niður á við. Hann stjórnar
með kristilegum demókrötum og segir
að margir fylgist nú með því samstarfi
og velti fyrir sér hvort stóru flokkarn-
ir gætu einnig náð saman á landsvísu.
Áðm- en siglingin hófst dvaldist borg-
arstjórinn nokkra daga á Islandi.
Scherf sagðist ekki hafa tíma til að
sigla jafnoft og hann vildi vegna
stjórnmálanna, en hann kæmist þó á
þriggja ára fresti. Nú kæmi hann til
Islands með nýrri áhöfn, sem tæki við
skútunni í Reykjavík. Hin áhöfnin
hefði tekið við skútunni í Halifax og
siglt þaðan til íslands á fjórum vikum.
„Ég sigli auðveldasta hluta leiðar-
innar enda hefði ég ekki haft tíma í
fjögurra vikna siglingu," sagði hann.
„En það er sérstakur lífsmáti að vera
um borð í báti. Hér eru mikil þrengsli
og allir þurfa að taka tillit hver til ann-
ars eigi hlutirnir að ganga.“
Viðtalið var tekið í skútunni og þeg-
ar talið barst að þrengslum um borð
benti einn úr áhöfninni á að það væri
ekki aðeins þröngt fyrir borgarstjór-
ann vegna þess hve margir væru í
áhöfninni. Seherf kæmist einfaldlega
ekki fyrir, enda 2,04 m á hæð. Borgar-
stjórinn vildi hins vegar ekki gera
mikið úr þessu. Það hefði tekið meira
á þegar verið var að steypa grunninn
að nýbyggingu þingsins aðfaranótt
laugardags: ,Áhöfnin hefur gist hjá
Hjálpræðishernum og hávaðinn var
óbærilegur,“ sagði hann.
Hann sagði að skútan væri engin
lúxussnekkja og það sem væri heill-
andi við siglinguna væri að í hópnum
væru þrjár kynslóðir og mismunandi
viðhorf. Merki siglingaklúbbsins, sem
snekkjan tilheyrir, er borgarlykill
Brima, sem eitt sinn var biskupslykill.
„En við köllum hann ekki borgarlykil,
heldur lykilinn að heiminum," sagði
borgarstjórinn.
Samleið í þúsund ár
Saga biskupsstólsins í Brimum teng-
ist kristnihaldi á íslandi og kristniboði
á Norðurlöndum. Scherf rakti að Kar-
lamagnús hefði sett fyrsta biskupinn í
Brimum, Willehad, árið 787. Einn af
hans eftirmönnum, Aðalbert, vígði
fyrsta biskup Islands árið 1056. „Þess
vegna ætlum við að halda upp á þúsund
ára samskipti íslands og Brima með
sýningu og útgáfu sérstaks rits.“
Scherf sagði að tryggt hefði verið fé
til útgáfunnar, sem væri í höndum Jo-
hanns Tammens og bókaútgáfunnar
Die Horen. „Tilgangurinn með því að
leggja áherslu á samband Islands og
Brima með útgáfu sérstaks rits er að
reyna að koma með evrópskt mótvægi
við hátíðahöldin vegna fundar Amer-
íku, sem einnig verða á næsta ári. Þar
með viljum við segja að á sama ári og
víkingarnir fundu Ameríku myndaðist
samband við Brima og þar með meg-
inland Evrópu, sem enn þann dag í
dag er virkt og til staðar, þótt kirkjan
sé ekki lengur aðalatriðið heldur físk-
ur og margt annað.“
Hann sagði að hið kirkjulega sam-
band væri enn virkt. 1987 hefði 1200
ára afmæli kirkjunnar í Brimum verið
fagnað og þá hefði biskupinn af fs-
landi verið þar ásamt biskupum ann-
arra Norðurlanda. „Þetta er ekki
gleymt,“ sagði hann. „Þeir vita allir að
kristniboðið á Norðui-löndum lá um
Brima. Þetta samband er fullkomlega
átakalaust - þarna er um að ræða þús-
und ára sögu samlyndis.“
Hann sagði að málið væri miklu
flóknara hvað snerti fiskinn: „Þar er
þetta spurningin um það hver fram-
leiðir, vinnur og markaðssetur vöruna.
Gera Þjóðverjar það í Bremerhaven
eða sjá íslendingar um það? Það er
náttúrlega Ijóst að íslendingarnir vilja
gera það sjálfir. Allt fram á þennan
dag er samkeppnin hörð, en þetta
samband er mjög mi_kilvægt.“
Scherf sagði að íslendingar hefðu
nú mikil tækifæri í Þýskalandi: „Þýsk-
ar fiskveiðar eru ekki til lengur. Þegar
ég var barn lágu fiskibátar og verk-
smiðjuskip í röðum í höfn
og Bremerhaven lyktaði af
fiski. Nú er það breytt og
það er þá helst að það séu
íslensk fiskiskip. Nú er
fiskurinn aðeins unninn
þar. Þetta er gerbreytt og
það eina sem við höfum er það að við
kunnum að markaðssetja vöruna. Það
er flókið mál þar sem smekkur fólks
er mjög breytilegur.“
Scherf sagði að engin launung væri
á því að niðurgreiðslur til evrópsks
landbúnaðar gerðu að verkum að kjöt
væri ódýrari neysluvara en fiskur. Það
breytti hins vegar engu um það að
fjöldi fólks vildi borða fisk hvað sem
verðinu liði og það þyrfti að nýta sér.
Þá þýddi ekki að fárast yfir regluveld-
inu í Brussel eða vera þröngsýnn og
vilja gera allt sjálfur. Menn yrðu að
gera sér grein fyrir því að því nær
sem þeir færðust markaðnum, þeim
mun betri væri staða þeirra. Þetta
kæmi fram í viðskiptaháttum beggja
vegna Atlantshafsins og samruni
Daimler og Chrysler væri eitt dæmið.
Japanir væru hins vegar að missa af
lestinni og einangrast vegna þess að
þeir vildu aðeins flytja út.
„Ég held að hin leiðin sé að tengja
saman neytandann og framleiðandann
og þá er ekki hægt að sniðganga Evr-
ópusambandsmarkaðinn," sagði hann.
„Og til þess að ná árangri þarf að vera
hægt að bregðast hratt við. Það eru
reyndar nokkur dæmi um það, sem ég
er að segja, í Bremerhaven. Þar hafa
Islendingar með íslenskt fjármagn að
baki sér farið í samstarf við þýska að-
ila um vinnslu og markaðssetningu
sjávarafurða.“
Reykjavík gjörólík öðru á íslandi
Scherf kvaðst ekki áður hafa komið
til Islands, en það hefði lengi staðið til:
„Reykjavík er gjörólík öðru á íslandi.
Þetta er borg, sem hefur vaxið hratt
og er miklu stærri en ég hélt. Ég átti
von á að Reykjavík væri rómantísk
borg þar sem fiskurinn væri allsráð-
andi Iíkt og í norskum veiðibæjum. En
fiskurinn er hér alls ekki allsráðandi
heldur allt annað. Nýbyggingarnar
eru áberandi og þessi mikla umferð.
Ég átti ekki von á svona mörgum bíl-
um. Þá kemur á óvart hvað þessi borg
er víðáttumikil, hún breiðir úr sér
vegna þess að land er ekki
vandamál. Síðan er arki-
tektúrinn litríkur og fjöl-
breytilegur, kemur alls
staðar að úr Evrópu. Einn
byggir í frönskum stíl,
annar í þýskum og sá þriðji
norrænum stíl.“ Þegar hann komst að
því að ekki væri hægt að læra húsa-
gerðalist á Islandi bætti hann við:
„Það sést.“
Hann sagði að andstæðurnar milli
borgar og sveitar væru gríðarlegar og
sá, sem vildi kynnast Islandi yrði að
fara út á land. „Menn verða að skoða
þessa risavöxnu náttúru þar sem vart
er mann að finna, jöklana, hverasvæð-
in og flétturnar. Ég mundi segja að
þetta séu alþjóðleg menningarverð-
mæti, sem verður að vernda undir öll-
um kringumstæðum. í Þýskalandi er
ekkert þessu líkt að finna, slíkar víð-
áttur þar sem enginn býr og lítið er
um dýralíf."
Sambýli við hrjóstruga náttúru
kallar á málamiðlun
Hann kvaðst sjá að sambúðin við
hrjóstruga náttúru setti svip sinn á
mannlífíð. Það hefði gerst þegar krist-
Schröder
hefði ekki
sigrað án
Lafontaines
iftf.M.
"TS>
Henning Scherf er drátthagur og þegar hann er á ferðalögum grípur hann til blýantsins
og teikniblokkarinnar. Hér sjást Fríkirkjan og Listasafn íslands.
Morgunblaðið/Sverrir
Henning Scherf, borgarstjóri Brima, stendur í stafni
skútunnar, sem hann siglir nú á til Þýskalands.
Ráðhús Reykjavíkur.
in trú hefði verið innleidd átakalaust á
Islandi og sömuleiðis við siðaskiptin. I
hvorugu tilviki hefði gamli siðurinn al-
gerlega vikið fyrir þeim nýja, heldur
hefðu þeir að vissu marki þrifist hlið
við hlið. Hann hefði farið í katólska og
lúterska messu í Reykjavík. I lútersku
messunni hefði hann þekkt sálmana,
en klæði lútersku prestana hefðu að
hluta til verið eins og þau, sem kat-
ólskir prestar bera.
„Síðan spurði ég hvernig væri tekið á
tröllum og álfum og svarið var að hvort
tveggja væri til,“ sagði hann. „Það er
eitthvað heillandi við þetta. Á megin-
landinu er miklu meiri bókstafshyggja,
en í fámenninu hér, þar sem taka verð-
ur tillit til allra og náttúran er svo vold-
ug, verður að taka öðruvísi á málum.
Þegar maður fær þessa innsýn í hina
íslensku sál áttar maður sig á því að
hér er um verðmæti að ræða, þetta er
enginn nýlenduarfur, það er ekkert
danskt við þetta, þetta er íslenskt."
Hann sagðist einnig dást að hinni
séríslensku sundmenningu. „I Þýska-
landi eru sundlaugar fyrir börn,
íþróttamenn og gamalmenni,“ sagði
hann. „Á Islandi eru þær samkomu-
staður líkt og hornknæpan í Þýska-
landi. Þarna sitja ungir og aldnir og
ræða málin. I Þýskalandi trúir því
enginn að á íslandi sitji menn í heitum
vatnspotti og tali saman. Þetta er jafn-
snar þáttur af menningu landsins og
loftið, sem þið andið að ykkur.“
í samstarfi við kristilega
demókrata
Seherf er borgarstjóri í Brimum,
sem er eitt af sambandslöndum
Þýskalands. Hann leiðir sósíalde-
mókrata (SPD) í borgríkinu. Hann
varð borgarstjóri árið 1995 og hefur
stjórnað síðan þá í samstarfi við kristi-
lega demókrata (CDU). Þessi stjórn
stóru flokkanna tveggja hélt velli í
kosningum, sem haldnar voru í júní,
og bættu sósíaldemókratar meira að
segja við sig fylgi, þótt fylgið tínist af
flokknum á landsvísu ef marka má
skoðanakannanir.
„Báðir flokkar þessarar samsteypu-
stjórnar bættu við sig fylgi og þing-
mönnum í kosningunum og kom það
flestum á óvart,“ sagði hann. „Við höf-
um því sýnt fram á það að stóru flokk-
arnir tveir geta hagnast á þvi að vinna
saman. Hingað til hefur niðurstaðan
alltaf verið á hinn veginn, stóru flokk-
arnh' hafa tapað á samstarfi og litlu
flokkarnir unnið á.“
Hann sagði að margir litu á úrslitin
í Brimum um þessar mundir og veltu
fyrir sér hvort slíkt stjórnarmynstur
kæmi til greina í landinu öllu.
„Gerhard Schröder kanslari hefði
hug á slíku stjómarsamstai'fi, en það
hafa kristilegir demókratar eklri,“
sagði hann. „Þeir töpuðu miklu fylgi í
síðustu kosningum og þótt þeir sæki nú
á samkvæmt skoðanakönnunum segir
Wolfgang Schauble, leiðtogi þeirra, að
flokkm-inn þurfi að öðlast styrk á ný og
sigra í svæðiskosningum, sem þeir
reyndar gerðu í Hessen, og síðan í alls-
herjarkosningum. Hann vill sem sé
ekki að kristilegir demókratar komist
til valda á ný með inngöngu í sam-
steypustjórn heldur í kosningum og
það er skiljanlegt. Því þarf Schröder að
stjóma með græningjum hvort sem
honum líkar betur eða verr og hann á í
miklum erfiðleikum.“
Erfitt stjórnarsamstarf
Scherf sagði að erfiðleikarnir hefðu
aukist eftir að átökunum lauk í Jú-
góslavíu. Meðan á þeim stóð hefði ríkt
samstaða milli stjórnarflokkanna og
stjórnarandstöðu, en nú væri komið að
innanlandsmálum og ágreiningurinn
væri endalaus.
„Það er rifist um fjárlögin, skatta,
lífeyrismál og umbætur í heilbrigðis-
málum,“ sagði hann. „Þetta eru allt
lykilmál og óendanlega margir, sem
eiga hagsmuna að gæta. Hvert þeiira
gæti kostað sigur í kosningum.
Schröder ræðst á þetta allt í einu og
leggur náttúrlega höfuðið að veði.“
Scherf benti á að Schröder þyrfti á
stuðningi efri deildar þingsins,
Bundesrat, að halda og þar hefðu SPD
og græningjar ekki meirihluta eins og
í neðri deildinni, Bundestag. Ástæðan
er sú að samsetning efri deildarinnar
ræðst af því hvaða flokkar sitja við
völd í einstökum sambandsríkjum
landsins. Því myndi kanslarinn þurfa
að miðla málum og finna
lausn, sem allir gætu sætt
sig við. Allir aðrir kanslar-
ar hefðu þurft að glíma við
það að hafa ekki meirihluta
í efri deildinni, meira að _____
segja Konrad Adenauer,
og þegar á allt væri litið hefði þetta
verið til góðs fyrir Þýskaland. „Ástæð-
an er sú að það skapar jafnvægi,"
sagði hann. „Schröder neyðist til þess
þvert gegn vilja sínum að finna mála-
miðlun vegna þess að annars gengur
ekkert. Þessar málamiðlanir þýða
kannski að ekki er farin stysta leið, en
þær eni í áttina það er betra en að
ekkert gerist. Því tel ég að í haust
munum við sjá menn snúa bökum
saman í innanlandsmálum og þar
verður samsteypustjórn stóru flokk-
anna í Brimum í lykilhlutverki. Við
höfum sýnt fram á að slíkt samstarf
gengur og mönnum finnst spennandi
að sjá hverju fram vindur - ekki að-
eins í Brimum heldur öllu Þýska-
landi.“
Scherf sagði að margt væri á döf-
inni í Brimum. Lögð væri áhersla á að
auka flutninga um höfnina í Bremer-
haven og gerðir hefðu verið samning-
Bjóst við að
Reykjavík væri
rómantískur
fiskibær
ar, sem lofuðu góðu, þótt enn væri at-
vinnuleysi þar um 20%, sem er það
mesta í vesturhluta Þýskalands og
næstum jafnmikið og í austurhlutan-
um. Atvinnuleysið er hins vegar sýnu
minna í Brimum eða um 10%. Hann
sagði að Bremerhaven væri gott dæmi
um jaðarborg í Evrópusambandinu.
Upphaf framfaranna væri í miðjunni
og allt of mikið væri um vandamál í
borgum í útjaðri sambandsins.
Fyrsti einkarekni háskólinn í
Þýskalandi
I Brimum er einnig að verða til
fyrsti einkarekni háskólinn í Þýska-
landi, International University
Bremen, sem er stofnaður í samvinnu
bandarísku háskólanna Rice í Houston
og Massachusetts Institute of
Technology í Boston. Háskólasvæðið
verður tvískipt, einn helmingurinn
mun tilheyra háskólunum og hinn fyr-
irtækjum í hátækniiðnaði frá Texas.
„Fyrstu stúdentarnir munu hefja
nám á næsta ári,“ sagði hann. „Með
þessum hætti hyggjumst við reyna að
gera Brima að stað þar sem rannsókn-
ir og þróun verða drifkraft-
urinn í þeirri von að störf-
um í í upplýsinga- og fjar-
skiptatækni fjölgi verulega.
Við höfum hug á því að
nýta þetta samstarf við
“Bandaríkjamenn til þess að
styrkja stöðu okkar eftir gjaldþrot
stóru skipasmíðastöðvanna hjá okkur.
En það er ekki hægt að vera með eftir-
sjá eftir gömlu skipasmíðastöðvunum
eða fiskiflotanum. Þessir hlutii' eru
horfnir og það þarf að finna nýja hluti.
Þetta háskólaverkefni er liður í því.“
Mesti hæfíleikamaðurinn
í þýskri pólitík
Einn vandi SPD og Schröders er
ágreiningurinn við Oskar Lafontaine,
sem gekk öllum að óvörum úr starfi
fjármálaráðherra og er nú að gefa út
bók, sem mun bera heitið „Hjartað
slær vinstra megin“. Scherf hefur
þekkt Lafontaine í 35 ór og kallar
hann einn mikilvægasta vin sinn í póli-
tík.
„Það voru mistök hjá honum að
hætta í ríkisstjórninni,“ sagði hann.
„Reyndar voru fyrstu mistökin að ger-
ast ráðherra. Hann hefði átt að láta
nægja að vera flokksformaður og
styðja Schröder úr þeirri stöðu, en
ekki gerast fjármálaráðherra, sem
hefur öll erfiðustu og óvinsælustu
verkefnin á sinni könnu. Alls staðar í *’
heiminum bera fjármálaráðherrar
ábyrgð ó óvinsælum málaflokkum.
Um flokksformenn gildir hið gagn-
stæða. Þeir eiga að vera fánaberar
vonarinnar, hvetja fólk til dáða og
leggja línurnar.“
Hann sagði að þriðju mistök
Lafontaines hefðu verið að gefa ekki
skýringar á afsögn sinni: „Það er ekki
hægt að segja að maður hafi ekki
áhuga lengur.“ Án skýringa fengju
vangaveltur byr undir báða vængi.
„Þetta er líkt óg þegar tilræðið vai'v
gert við hann [1990],“ sagði Scherf.
„Þá velti hann lengi fyrir sér hvort
hann ætti að halda áfram í pólitík eða
hætta. Þá hvarf hann af sjónarsviðinu.
Síðan ákvað hann að fara af stað aftur
og hann hefur staðið sig frábærlega.
Hann náði flokknum saman á ný. An
hans hefði Schröder aldrei sigrað í
kosningunum og fyrir vikið er enn sár-
ara að horfa upp á það, sem nú er að
gerast.“
Hann sagði að nú ætti Lafontaine
að taka að sér að leggja grunninn að
þeim umbótum, sem þyrfti að gera í
kjölfar valdatíma Helmuts Kohls, sem
hefði látið reka á reiðanum í mikilvæg-
um málum.
„Það er óhjákvæmilegt eigi Þýska-
land að vera samkeppnishæft,“ sagði
hann. „Og Schröder er ekki fær um að
gera það einn vegna þess að hann er
of upptekinn af því að hann verði að ná
sínu fram hvort sem það er gagnvart
kristilegum demókrötum, iðnrekend-
um eða stéttarfélögum. Á meðan
þessu fer fram standa flokksfélagar
hans og velta fyrir sér hvað hann sé
eiginlega að gera. Og þar þarf Oskar
að koma til sögunnar, til að smíða brýr
og hrífa þá með sér, sem hafa orðið
fyrir vonbrigðum og eru fullir af
óþoli.“
Því hefur verið haldið vandlega
leyndu hvað Lafontaine hyggst segja í
bók sinni. Scherf kvaðst vona að
Lafontaine gæfi skýringar á afsögn
sinni í bókinni, en ýmsir hefðu aðrar
væntingar.
„Kristilegir demóki-atar vilja nota
[Lafontaine] sem verkfæri gegn
Schröder,11 sagði hann. „Ég vil hið
gagnstæða. Ég vil vinna með honum,
nota sköpunarkraft hans til umbóta.
Hann er mikill ræðumaður og hefur
mikla sýn. Hann er sá eini okkar, sem
getur fengið fólk til að fylgja sér.
Hann er sennilega mesti hæfileika-
maður í þýskri pólitík um þessar
mundh’ og við ættum að vinna með
honum í stað þess að hann sitji eftir
bitur, sár og fullur vonbrigða."
Scherf sagðist ekki hafa náð sam- >
bandi við Lafontaine eftir að hann
sagði af sér. Þá væru sakirnar milli
Schröders og Lafontaines óuppgerðar
og eftir stæðu sárindi á báða bóga:
„Þeir ættu að hittast tveir einir og
ræða hlutina, helst á íslandi. Ég vona
að þeim takist að ná saman, en sem
stendur er skákin í bið.“