Morgunblaðið - 23.09.1999, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1999 33
Mikilvægt að Sinfónían fái tæki
færi til að leika oftar erlendis
Með Sinfóníutónleikunum í kvöld hefur að-
alstjórnandinn, Rico Saccani, starfsár sitt.
r --------- --------------------- ..
A tónleikunum verður fluttur einn frægasti
og vinsælasti einleikskonsert allra tíma,
píanókonsert nr. 1 í b-moll op. 23 eftir
Pjotr I. Tsjajkofskij. Einleikari er Kun
Woo Paik sem Saccani sagði Hildi Einars-
dóttur að væri nú einn besti túlkandi rúss-
neskrar píanótónlistar í heiminum.
^ Morgunblaðið/Þorkell
Rico Saccani, aðalstjórnandi Sinfóníuhljómsveitar Islands, en hann
mun stjórna tónleikum hljómsveitarinnar í kvöld.
EINLEIKARINN, Kun Woo
Paik er frá Seoul í Kóreu en
býr nú í París. Að sögn
Saccanis nam Paik við Julli-
ard tónlistarskólann í New York með-
al annars hjá Roshinu Lhevine sem
hann segir að sé stórkostlegur túlk-
andi á rússneskum píanóverkum. Þar
sé komin skýringin á yfírburða túlk-
un Paiks á rússneskum tónbókmennt-
um. „Það kom mér á óvart þegar ég
heyrði Paik leika konsert nr. 1 eftir
Rachmaninoff með Gurzenich fíl-
harmóníuhljómsveitinni í Cologne
fyrir tveim árum hve hann gerði það
af mikilli innlifun. Með fullri virðingu
fyrir asískum píanóleikurum þá verð-
ur að segjast eins og er að þótt þeir
búi yfir mikilli tækni þá leika þeir oft
einfaldlega ekki nógu vel. Eftir tón-
leikana flýtti ég mér baksviðs til
Paiks og óskaði honum til hamingju
með glæsilegan flutning."
Kun Woo Paik hefur haldið fjölda
einleikstónleika víðs vegar um heim
og hlotið frábæra dóma hvarvetna
fyrir leik sinn. Hann er tíður gestur
með mörgum af þekktustu hljóm-
sveitum Evrópu eins og London
Symphony, St. Petersburg Phil-
harmonic, Orchestre National de
France, Munich Philharmonic, Engl-
ish Chamber Orchestra og BBC
Symphony Orchestra en með þeirri
síðarnefndu kom hann fram á tón-
leikunum „Last Night of the Proms í
Albert Hall.
Kun Woo Paik hefur fengið marg-
víslegar viðurkenningar fyrii’ hljóðrit-
anir sínar. Arið 1991 lék hann alla pí-
anókonserta Sergej Prokofíevs með
Pólsku ríkisútvarps hljómsveitinni
sem síðan voru hljóðritaðir á geisla-
diska hjá Naxos-útgáfufyrirtækinu.
Hlutu þær hljóðritanir verðlaunin
Golden Diapason og Novelle Acadé-
mie du Disque. Hann mun koma víða
fram sem einleikari á þessu starfsári.
Veljum bestu flyljendur
sem völ er á
Óhætt er að segja að rússneskur
andi muni ríkja á tónleikunum í kvöld
því á efnisskrá hljómsveitarinnar eft-
ir hlé er verk eftir Nikolaj Rimskij-
Korsakov, „Scheherazade" sem er
sinfónísk svíta op. 35. Verkið var á
efnisskrá hljómsveitarinnar fyrir
mörgum árum. „Margir nýir hljóð-
færaleikarar eru nú í hljómsveitinni
sem hafa ekki leikið verkið áður og
konsertmeistarinn, Sigrún Eð-
valdsóttir, er ný í starfi sínu því
fannst verkefnavalsnefnd og mér
kominn tími til að flytja verkið aftur,“
sagði Saccani til skýringar.
„Scheherazade" skiptist í fjóra
kafla og er ákveðin saga á bak við
hvern þeirra en þar segir frá
Schahriar soldáni sem er sannfærður
um að allar eiginkonur hans séu
falskar og ótníar og strengir hann
þess heit að taka hverja einustu
þeirra af lífi að aflokinni nótt með
þeim. Ein eiginkvennanna, Scheher-
azade, bjai’gar lífi sínu með því að
segja bónda sínum sögu. Soldánin
heillast svo af sögu hennar að hann
vill fá að heyra meira og frestar því
að taka hana af lífi. Þannig gengur
það fyrir sig nótt eftir nótt uns eftir
þúsund og eina nótt hættir hann við
sína blóðugu ætlan og gefur henni líf.
Rico Saccani er nú að hefja sitt
annað starfsár sem aðalstjórnandi
Sinfóníuhljómsveitar íslands. Hann
er einnig listrænn stjórnandi hennar
sem þýðir að hann hefur síðasta orð-
ið um hvaða tónverk eru ^ flutt á
starfsárinu og af hverjum. „Ar hvert
höfum við úr þúsundum verka að
velja en við valið verður að gæta
þess að ákveðin fjölbreytni komi
fram á efnisskránni.
Við reynum að velja bestu flytjend-
ur sem völ er á hverju sinni. Marga
þeirra þekki ég en stundum tek ég
vissa áhættu. Að öllu jöfnu ráðfæri ég
mig við fólk sem ég treysti og veit að
hefur svipaðan smekk og ég,“ segir
hann um þetta hlutverk sitt.
Gestastjórnendur segir hann koma
víða að og hver þeirra hafi sitt sér-
stæði sem þeir miðli hljómsveitinni
þannig sé hún alltaf að læra eitthvað
nýtt. Hann sagðist hvetja hljómsveit-
armeðlimi til að segja sér álit sitt á
gestastjómendunum til að koma í
veg fyrir að hann ráði einhverja sem
þeim líkar ekki að vinna með. Sjálfur
þykir Saccani ákveðinn en samvinnu-
góður konsertmeistari og það sem er
sérstætt við hann er að hann lærir öll
verk utanað sem hann stjórnar á tón-
leikum. Nótnabókin er því aldrei með
í för þegar hann stígur á sviðið.
Sinfóníuhljómsveit
Islands betur þekkt
í Bandaríkjunum en Evrópu
Það sem ber hæst á þessu starfsári
er að sögn Saccanis flutningur óper-
unnar Aidu eftir Verdi í Laugardals-
höllinni í febrúai’. „Þetta eru sviðsett-
ir tónleikar með söngvurum líkt og
við gerðum með Turandot á síðast-
liðnum vetri. Þeii’ tónleikai’ vöktu gíf-
urlega ánægju og ef þú ætlar að ná
þér í miða á Aidu ættir þú að gera
það strax,“ segir meistai’inn og hlær.
Afmælistónleikar Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar 9. marz þegar hljóm-
sveitin heldur upp á hálfrar aldar af-
mæli sitt eiga eftir að verða eftir-
minnilegir að sögn Saccanis. Þar
verður flutt Þriðja sinfónía Mahlers
sem er risavaxið verk fyi’ir hljóm-
sveit, kvennakór og barnakór. Ein-
söngvari í verkinu er altsöngkonan
Barbara Deaver.
Níunda sinfónía Beethovens með
boðskap sínum um bræðralag manna
og frið á jörð segir hann sérlega við-
eigandi viðfangsefni við aldahvörfin.
Einvalalið íslenskra söngvara tekur
þátt í flutningnum.
Páskatónleikarnir verða einnig til-
komumiklir að hans sögn. Þar verð-
ur flutt sálumessa Verdis sem er eitt
stórbrotnasta verk sinnar tegundar.
Erlendir einsöngvarar ásamt Krist-
jáni Jóhannsyni koma fram.
í ofnagreindum tónlistarflutningi
heldur Saccani á tónsprotanum en
hann segist aðeins stjórna tónlist
sem hann beri ástríðufullar tilfinn-
ingar til svo notuð séu orð hins ítalsk-
rússneskættaða hljómsveitarstjóra.
Framundan eru hljóðritanir á tón-
leikum hljómsveitarinnar þar sem
verður fluttur fiðlukonsert eftir
Khatchaturian og sinfónía eftir
Rachmaninoff. Einnig verða hljóðrit-
aðir tónleikar í Hallgrímskirkju á
verkum eftir Saint-Saens en í því
verki er leikið á orgel.
Saccani sagði að þótt hljóðritanir
og upptökur á flutningi hljómsveitar-
innar skiptu miklu máli, en fyrir þær
hefur hljómsveitin hlotið lofsamlega
dóma erlendra gagngrýnenda, þá
væri það mun mikilvægara fyrir
hljómsveitina að komast í fleiri tón-
leikaferðir til útlanda.
I október á næsta ári er ætlunin
að fara í tónleikaferð til Bandaríkj-
anna en sú ferð er skipulögð í sam-
vinnu við landafundanefnd. Fyrir-
hugað er að hljómsveitin leiki bæði á
austurströndinni, og þar af verða
einir tónleikar í Carnegie Hall, og á
vesturströndinni. Einleikari með
hljómsveitinni verður Judith Ingólfs-
son, íslenskur konsertfiðlari búsett-
ur í Bandaríkjunum.
Saccani sagði að Sinfóníuhljóm-
sveit íslands væri þekktai’i í Banda-
ríkjunum en í Evrópu en því þyrfti að
breyta.“ Sinfónían er á heimsmæli-
kvarða og hún þarf að fá tækifæri til
að kynna sig um leið og hún gæti
kynnt land og þjóð. Það er nauðsyn-
legt fyrir hljómsveitina til að taka
framförum að fá að leika annars stað-
ar en á Islandi. Getur þú ímyndað
þér hvað hljómsveitin þyrfti að
leggja sig fram ef hún ætti að leika í
Róm eða París? Einnig þyrfti hún að
fá tækifæri til að leika á tónlistarhá-
tíðum sem haldnar eru víða um heim.
Islendingar ættu að opna augu sín
fyrir því að Sinfóníuhljómsveit ís-
lands getur verið mjög góð land-
kynning, einnig gæti hún „selt“ ís-
lenskar vörur og þjónustu. Viðskipta-
ráðuneytið og ferðamálayfirvöld hér
ættu að nýta sér þennan möguleika
líkt og Irar hafa gert. Tónleikaferða-
lög eru mjög kostnaðarsöm og æski-
legt er að fá íslensk fyrirtæki til að
styrkja hljómsveitina í auknum mæli
en fyrirtækin hafa verið treg til þess.
Islenskir stjórnmálamenn gætu
líka greitt götu hljómsveitarinnar
með því að hafa samband við áhrifa-
menn í öðrum löndum og fá þá til að
beita sér fyrir því að hljómsveitin fái
tækifæri til að leika í viðkomandi
landi. Slík persónuleg tengsl geta
gert það að verkum að það tekur
mun skemmri tíma að koma hljóm-
sveitinni á framfæri. Diana prinsessa
notaði sambönd sín víða um lieim í
þágu Konunglega enska ballettsins
sem varð til þess að balletthópurinn
fékk fleiri og fjölbreyttari tækifæri
til að sýna hvað í honum býr og nú
blómstrar hann.“
Tónleikahúsið í Reykjavík
verði þekkt kennileiti
Saccani heldur máli sínu áfram og
segir að gert sé ráð íyrir að reist verði
tónleikahús í miðborg Reykjavíkiu-.
„Yfirvöld ættu að beita sér íyrir því að
húsið verði þekkt kennileiti með því
að vanda mjög til hönnunar þess
þannig að þegai- fólk sér mynd af hús-
inu segði það, „þetta hús er í Reykja-
vík.“ „Því sé þannig farið með Óperu-
húsið í Sydney í Astralíu og Guggen-
heim-listasafnið í Bilbao á Spáni, þau
hafi borið hróður landanna víða.
Undanfarin ár hefur Sinfóníu-
hljómsveit íslands verið að stækka
og sú þróun muni halda áfram að
sögn Saccanis og sé af hinu góða.
Aukin umsvif kalli á meira starfslið á
skrifstofu hljómsveitai’innar sem
gæti kynnt og markaðssett hana
bæði hér og erlendis.
Þegar við ræddum um einstaka
tónleika á verkefnaskrá vetrarins
nefndi Saccani flutning konserts fyr-
ir tvö píanó en einleikarar eru Helga
Bryndís Magnúsdóttir og Anna Guð-
ný Guðmundsdóttir. Stjórnandi er
Zuohuang Chen sem Saccani segir
að sé mjög góður stjórnandi og einn
fremsti hljómsveitarstjóri Kínverja.
Einleikarar koma einnig úr röðum
Sinfóníuhljómsveitar Islands," en
hljómsveitin hefur á að skipa mjög
færum hljóðfæraleikurum," segir
hann.
Rússneskt kvöld verður hjá hljóm-
sveitinni í október næstkomandi. Öll
tónlistin sem flutt verður þar er
rússnesk og stjórnandi og einleikari
feðginin Alexander og Tatyana Laz-
areva eru það einnig. Sagði hann
þetta kraftmikil feðgin sem hefðu
slegið í gegn á Proms-tónleikunum í
Glasgow.
Þá nefndi Saccani tónleika með
hljómsveitastjóranum og pínaóleik-
aranum Lalo Schifrin sem mun flytja
úrval af tónlist úr kvikmyndum á
borð við Star Wars, Mission
Impossible, Gone with the wind og
Casablanca.
Ræturnar í píanóinu
Rico Saccani er að hefja sitt ann-
að starfsár sem aðalstjórnandi Sin-
fóníuhljómsveitar Islands. Nýlega
var samningurinn við hann endur-
nýjaður til ársins 2002. Saccini er
Bandaríkjamaður sem rekur ættir
sínar til Italíu og Rússlands eins og
áður segir. Hann hóf tónlistarferil
sinn sem konsertpíanisti og kom
fram sem einleikari með þekktum
hljómsveitum. Árið 1982 gerðist
hann aðstoðarhljómsveitastjóri
Giuseppe Patane við American
Symphony Orchestra og í Ai-ena di
Verona. Tveim árum síðar vann
hann til iyrstu verðlauna í hljóm-
sveitarstjórnarkeppni sem kennd er
við Herbert von Karajan og í fram-
haldi af því var hann þegar ráðinn til
að stjórna hljómsveitum á borð við
útvarpshljómsveitirnar í Berlín og
Stuttgart og Kgl. Kapelle í Kaup-
mannahöfn. Árið 1985 urðu nokkur
þáttaskil er hann stjórnaði í fyrsta
sinn óperu í Teatro Filharmonico di
Verona og sama ár stjórnaði hann
uppfærslu Francos Zeffirellis á La
Traviata í Parísaróperunni. Síðan
hefur Rico Saccani verið eftirsóttur
óperustjórnandi og stjórnað upp-
færslum í þekktustu óperuhúsum
heims og unnið með söngvurum á
borð við Luciano Pavarotti, Georgina
Lukács, Cecilia Bartoli, Kristjáni Jó-
hannssyni og fleirum. Auk starfs
síns hjá Sinfóníuhljómsveit Islands
gegnir Saccani starfi aðalhljómsveit-
arstjóra Fílharmoníuhljómsveitar-
innar í Búdapest, er aðalgestastjóm-
andi Ungversku ríkisóperunnar auk
þess að koma fram sem gestastjórn-
andi bæði austan hafs og vestan.
KOSTA BODA
KRINGLUNNI
KOSTA BODA
KRINGLUNNI
Stórkostleg
rýmingarsala
Allt að
70%
afsláttur
Við lokum vegna breytinga
30. september.
Að því tilefni bjóðum við
til rymingarsölu dagana
23.-29. september.
Nú er að hrökkva eða
stökkva þvi eins og
máltækið segir:
Fyrstir koma, fyrstirtá“.
99
KOSTA BODA
KRINGLUNNI
KOSTA BODA
KRINGLUNNI