Morgunblaðið - 26.11.1999, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Islendingar gefa
Háskólanum í
Manitoba 50 milljónir
Ljósmynd: Gunnur ísfeld
Svavar Gestsson, Sigrid Johnson, Ken Thorlaksson, David Arnason og Páll Skúlason voru viðstödd þegar til-
kynnt var um fímmtíu milljóna króna gjöf til íslenskudeildar Háskólans í Manitoba.
Kanada. Morgunblaðið.
RÍKISSTJÓRN íslands, Eim-
skipafélagið og Háskólasjóður
Eimskipafélagsins hafa tekið sig
saman um að gefa íslenskudeild
Háskólans í Manitoba og íslenska
bókasafninu við sama skóla 50
milljónir króna á þriggja ára
tímabili.
Gjöfinni er ætlað að styðja við
bakið á rekstri deildarinnar og
að koma íslensku bókasafni há-
skólans í viðunandi ástand. Með
þessari gjöf á að vera tryggt að
starfsemi safnsins haldi áfram og
sömuleiðis starfsemi íslensku-
deildarinnar sem er eina há-
skóladeildin í íslensku utan Is-
lands.
Ríkið leggur fram 30 milljónir,
Eimskipafélagið 10 milljónir, og
Háskólasjóður Eimskipafélagsins
10 miHjónir. Tilkynningin um
gjöfina kemur í kjölfar sam- _
starfssamnings sem Háskóli fs-
lands og Háskóli Manitoba skrif-
uðu undir 21. nóvember síðastlið-
inn. Svavar Gestsson aðalræðis-
maður Islands í Kanada sagði við
það tækifæri að gjöfin sýndi vilja
ríkisstjórnarinnar og Eimskipa-
félagsins til að tryggja framtíð
bókasafnsins og íslenskudeildar
háskólans.
Eimskipafélagið hefur frá
stofnun þess átt góð samskipti við
Vestur-Islendinga en þeir lögðu
fram þriðjung hlutafjár við stofn-
un þess árið 1914. Þeir Vestur-ís-
lendingar sem áttu hlut í félaginu
gáfu hlutabréf sín til stofnunar
Háskólasjóðs Eimskipafélagsins
árið 1966 til að styðja við bakið á
Háskóla íslands.
Styrkir samband skólanna
Páll Skúlason háskólarektor
sagði að gjöfin úr sjóðnum hefði
verið studd af háskólaráði sem
vonaðist til þess að hún styrkti
samband skólanna. „Það er mik-
ilvægt að skapa tækifæri fyrir
vísindamenn frá báðum skólum
til að vinna saman, og fyrir Is-
lendinga að hafa áframhaldandi
aðgang að íslenska bókasafninu
við Háskólann í Manitoba," sagði
Páll við þetta tækifæri.
Nú stendur yfir íjársöfnun
vegna íslenskudeildarinnar og ís-
lenska bókasafnsins. Má gera ráð
fyrir að framlag íslendinga ráði
úrslitum um að söfnunarátakið
skili þeim árangri sem að er
stefnt. Miðað er við að nýupp-
gerð húsakynni bókasafnsins
verði opnuð 21. október á næsta
ári, árið 2000, þegar 125 ár
verða liðin frá því að íslendingar
settust að í Gimli á ströndum
Winnipeg-vatns. Fyrsta sýningin
í nýja húsnæðinu verður sýning á
íslenskum handritum.
Árs fangelsi og 25 milljóna króna sekt fyrir bókhalds- og virðisaukaskattsbrot
Misnotaði aðstöðu sína
sem opinber starfsmaður
Tvær stúlkur og Kio
Briggs í haldi
Gæsluvarð-
hald verði
framlengt
DANSKA lögreglan mun í dag,
föstudag, krefjast tveggja
vikna framlengingar á gæslu-
varðhaldi Kio Briggs, sem setið
hefur í þriggja vikna gæslu-
varðhaldi vegna rannsóknar
lögreglunnai’ í Sönderborg á e-
töflumáli sem Briggs er grun-
aður um aðild að.
Ennfremur verður krafist
sömu framlengingar á gæslu-
varðhaldi 22 ára gamailar ís-
lenskrar stúlku, sem búsett er í
Danmörku og yfir danski-i
stúlku um tvítugt sem hand-
tekin var fáeinum dögum eftir
að Briggs var handtekin.
Briggs var handtekinn með
tæplega 800 e-töflur í fórum
sínum í Sönderborg hinn 7.
nóvember ásamt íslensku
stúlkunni, en á Islandi takast
ríkislögmaður og lögmaður
Briggs á í 27 milljóna króna
skaðabótamáli, sem Briggs
höfðaði gegn ríkinu fyrir
gæsluvarðhald og farbann í
tæpt ár hér á landi í kjölfar
sýknudóms Hæstiréttar í fíkni-
efnamáli sem vai’ðaði stórfelld-
an innflutning á e-töflum til
landsins í september árið 1998.
Urskurðaður
í síbrotagæslu
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavík-
ur úrskurðaði 26 ára gamlan
mann í 30 daga síbrotagæslu
að kröfu rannsóknardeildar
lögreglunnar í Hafnarfirði á
þriðjudag.
Maðurinn var handtekinn í
banka þar sem hann hugðist
svíkja út peninga og var í fram-
haldinu farið fram á .gæslu-
varðhaldið. Maðurinn hefur
verið kærður fyrir ýmiss konar
afbrot, m.a. þjófnaði, fjársvika-
mál og innbrot í íbúðarhús.
Rannsóknardeild lögregl-
unnar í Hafnarfirði hefur upp-
lýst mörg mál á hendur honum
og var leitast við að taka mann-
inn úr umferð á meðan dóm-
stólar fjalla um mál hans.
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness
dæmdi á miðvikudag fyrrverandi
framkvæmdastjóra Snæru ehf. og
starfsmann skattstjórans í Reykja-
nesumdæmi í tólf mánaða fangelsi
og til að greiða 25 milljónir króna í
sekt til ríkissjóðs fyrir brot á lög-
um um virðisaukaskatt og rang-
færslur upplýsinga í opinberu
starfi og fyrir meiriháttar bók-
haldsbrot. Brotin áttu sér stað á
síðasta ári og þessu.
Ákærði var fundinn sekur um að
hafa sem framkvæmdastjóri og
prókúruhafi Snæru ehf. útbúið fyr-
ir félagið og afhent skattstjóranum
í Reykjanesumdæmi tíu tilhæfu-
SIGURÐUR Guðmundsson land-
læknir sagðist í samtali við Morgun-
blaðið lítið geta sagt um óþekkta
veiru sem fellt hefur tíu manns í
Hollandi síðustu tvær vikurnar og
greint var frá hér í blaðinu á mið-
vikudag. Upplýsingar væru enn af
skornum skammti. Hann taldi hins
vegar ólíklegt að um einhvern nýjan
og óþekktan sjúkdóm væri að ræða
enda væri ólíklegt að slíkur sjúk-
dómur kæmi upp í landi eins og
Hollandi.
Sigurður sagði að hermannaveiki
kæmi vissulega fyrst upp í hugann
en af fréttum að dæma hefðu
Hollendingar náriast útilokað að
hún væri hér á ferðinni. Sagði Sig-
urður enda tiltölulega einfalt að
sannreyna það. „Það er þó ekkert
hægt að segja af viti um þetta fyrr
lausar virðisaukaskattskýrslur.
Þar af voru níu bráðabirgðaskýrsl-
ur þar sem ranglega voru tilgreind
kaup félagsins á hráefni til fisk-
vinnslu og innskattur vegna þeirra
og ein skýrsla þar sem ranglega
var tilgreind undanþegin velta og
innskattur. Atti ákærði þannig að
hafa misnotað stöðu sína sem opin-
ber starfsmaður í virðisaukaskatt-
deild skattstofunnar til að skrá inn
í tölvukerfi virðisaukaskatts rang-
ar upplýsingar samkvæmt hinum
innlögðu skýrslum og rangar stað-
festingar á afgreiðslum þeirra.
Þær færslur í tölvukerfið heimil-
uðu innheimtumanni ríkissjóðs að
en maður veit eitthvað meira. Ein-
kennin koma ekki einu sinni vel
fram, þetta virðist vera einhver
öndunarfærasýking," sagði Sigurð-
ur.
Hermannaveiki
fátíð á íslandi
Vel er þó fylgst hér á landi með
þróun málsins, að sögn Sigurðar,
enda greiðar og miklar samgöngur
milli Hollands og íslands. Hann
benti hins vegar á að ekki væri að
sjá að Hollendingar sjálfir hygðu á
sérstakar einangrunaraðgerðir og
af viðbrögðum þeirra mætti reynd-
ar draga þá ályktun að þeir héldu
sjálfir að þetta væri einhver pestar-
sjúkdómur, þótt ekki hefði enn tek-
ist að greina hann.
Sigurður sagði ólíklegt að einhver
greiða félaginu rúmlega 1.600 þús-
und króna innskatt.
Þá var ákærði fundinn sekur um
að hafa án nokkurra skýrslugjafa
af hálfu Snæru ehf. fyrir 40 upp-
gjörstímabil misnotað stöðu sína í
virðisaukaskattsdeild skattstjórans
til að skrá beint inn í tölvukerfi
virðisaukaskatts rangar upplýsing-
ar í þágu félagsins, 34 sinnum um
vikuleg hráefniskaup og innskatt af
þeim og 6 sinnum um undanþegna
veltu og innskatt á tveggja mánaða
tímabilum og rangar staðfestingar
um afgreiðslu þeiiTa sem heimil-
uðu innheimtumanni ríkissjóðs út-
borgun á innskatti til Snæru efh.
nýr og óþekktur sjúkdómur kæmi
upp í jafn þéttbýlu landi og
Hollandi. Flestir nýir sjúkdómar
undanfarinna ára og áratuga hefðu
tengst villtum dýrum eða náttúr-
unni með einhverjum öðrum hætti.
Hermannaveiki tengdist síðan til-
teknum byggingum og tilteknu um-
hverfi.
Aðspurður upplýsti Sigurður að
hér á landi væri ekki viðhaft sér-
stakt eftirlit með hermannaveiki,
enda ekki beinlínis tilefni til. Hún
væri að öllum líkindum afar fátíð á
Islandi, allt benti til að innan við tvö
prósent lungnabólgutilfella, sem
hér koma upp utan sjúkrahúsanna,
ættu rætur að rekja til hermanna-
veiki. Engu að síður væri hennar
gjarnan leitað hjá fólki sem kæmi
með lungnabólgu utan úr bæ.
sem nam um 9,2 milljónun króna.
Akærði var að lokum sakfelldur
fyrir meiri háttar bókhaldsbrot
með því að hafa í rekstri Snæru
ehf. allt árið 1998 og fyrri hluta
þessa árs vanrækt að halda lögboð-
ið bókhald og vanrækt að vai’ðveita
fylgiskjöl í samræmi við góða bók-
halds- og reikningsskilavenju, og
að hafa vanrækt að semja árs-
reikning félagsins fyrir rekstrarár-
ið 1998.
Akærði játaði brot sín skýlaust
fyrir dómi og var samvinnuþýður
við rannsókn málsins og var m.a.
tekið tillit til þess við ákvörðun
refsingar.
Sjúkrahúsið
á Selfossi
Skipaður
fram-
kvæmda-
stjóri
HEILBRIGÐIS- og trygginga-
málaráðherra hefur að tillögu
stjórnai’ Heilbrigðisstofnunar-
innai’ á Sel-
fossi skipað
Magnús Stef-
ánsson,
rekstrarfræð-
ing, í stöðu
framkvæmda-
stjóra stofn-
unarinnar til
fimm ára.
14 umsækjendur voru um
stöðuna en einn umsæjandi dró
umsókn sína til baka.
Magnús Stefánsson var ann-
ar tveggja alþingismanna
Framsóknarflokksins í Vestur-
landskjördæmi á síðasta kjör-
tímabili.
Landlæknir um banvæna veiru í Hollandi
Olíklegt að um nýjan
sjúkdóm sé að ræða