Morgunblaðið - 26.11.1999, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1999
I
UMRÆÐAN
SOLARIS
Mig vantar blóð
BLÓÐBANKINN
kallar: „Mig vantar
blóð“. Blóðbankinn,
kemur hann okkur
við? Gefur hann góða
vexti?
Þegar Blóðbank-
ann, banka allra ís-
lendinga, vantar blóð
til að líkna þeim, sem
líknar eru þurfi,
kemur upp í hugann
hálfrar aldar gömul
saga frá Akureyri,
frá æskuheimili
mínu. Mamma mín
vaknaði upp um
miðja nótt við það að
hrópað var fyrir utan
svefnherbergisgluggann hennar:
„Mig vantar blóð“. Pabbi stökk
fram úr rúminu og hljóp að
glugganum. Þar stóð maður, sem
hrópaði: „Magnús, er ekki eitt-
hvað af strákunum þínum heima,
mig vantar blóð?“ Þarna var
kominn yfirlæknir Sjúkrahúss
Akureyrar, Guðmundur Karl Pét-
ursson. Bræður mínur voru í
blóðgjafarsveit skáta, vanir að
gefa blóð og brugðu skjótt við.
Ung kona þurfti að fara á skurð-
arborðið, fyrir aðgerð þurfti hún
blóð. Eftir nokkra tíma var hún
alsæl móðir, lítill drengur var
kominn í heiminn. Þegar móðir
mín frétti þetta vöknaði henni um
augu, sjálf hafði hún fætt sjö
börn án uppskurðar eða blóðgjaf-
ar. þetta er gömul saga en síung.
Aðferðir við blóðsöfnun eru
breyttar en þarfirnar þær sömu.
Mörgum árum síðar, er ég var
hjúkrunarforstjóri á þessu sama
sjúkrahúsi, var orðið fátt um
blóðgjafa. Skátarnir
voru á sínum stað, en
það hrökk ekki til,
starfsemin hafði auk-
ist. Ég stakk þá upp
á því við Guðmund
Karl, yfirlækni, að
við skyldum safna í
blóðgjafarsveit
sjúkrahússins. Ég
skyldi fara með
lækni eða kandídat á
vinnustaði og safna
blóðgjöfum. Ég
þekkti nokkra af for-
stjórum og verkstjór-
um þessara staða og
vissi að þar væri ekk-
ert að óttast. Á hand-
lækningadeild og skurðstofu var
þá afbragðs góður kandidat, Árni
V. Þórsson, sem síðar varð sérf-
ræðingur í barnasjúkdómum og
hann var fús til þessa starfs.
Við Árni lögðum á ráðin, ég
hringdi til fyrirtækjanna og betri
undirtektir hefi ég sjaldan fengið,
leyfi var alls staðar veitt. Árni,
kunnáttumaðurinn, tók til allt
sem nota þurfti og við ókum af
stað. Við fórum í Slippinn, á bif-
reiðaverkstæði og í fleíri fyrir-
tæki. Árni tók blóðið, ekki man
ég hvað ég gerði annað en að
fylgjast með löngum röðum af
mönnum, er komu til þess að
verða við beiðni sjúkrahússins. Af
barnaskap mínum hélt ég að líða
myndi yfir einhvern í röðinni og
þegar ég hafði orð á því glottu
karlarnir og sögðu: ,,Hér eru
engir aumingjar." Við Árni söfn-
uðum þarna hátt á annað hundr-
að blóðgjöfum, sveit vaskra
sveina, er næstu ár voru í blóð-
Blóðgjafir
Þegar Blóðbankinn
kallar: „Mig vantar
blóð,“ þá minnist ég
ungu móðurinnar
á Sjúkrahúsi Akur-
eyrar, segir Ingibjörg
R. Magnúsdóttir,
og móðurgleði
hennar yfír fallegum
dreng.
gjafarsveit sjúkrahússins. Það
var ómetanlegt.
Þetta eru minningabrot, sem
koma upp í hugann þegar Blóð-
bankann vantar blóð. Nú eru
bræður mínir, skátarnir, komnir
á efri ár, hættir að gefa blóð. I
stað þess að vera blóðgjafar hafa
þeir verið blóðþegar. Þeir hafa
þurft að treysta á blóðgjafa, ekki
bara skáta, heldur og aðra ís-
lendinga. Við vitum ekki hvert
okkar verður næst til þess að
þiggja blóð frá Blóðbankanum til
þess að halda lífi. Kannski ég,
kannski þú, sem lest þessar línur.
Eða ástvinir okkar.
Ég er of gömul til þess að gefa
blóð. En ekki of gömul til þess að
vekja athygli á því, að við verðum
að standa vörð um þennan dýr-
mæta banka, sem við eigum öll.
Við getum lagt peninga inn í ann-
Ingibjörg R.
Magnúsdóttir
ars konar banka, við fáum vexti
af fjármunum, og gleðjumst er
vel gengur. En eru nokkrir vextir
verðmætari en þeir, sem bæta
fleiri og betri árum við lífið? Eru
nokkrir vextir betri en vextir
Blóðbankans fyrir okkur, ástvini
okkar, frændur, vini og alla þá
aðra er berjast fyrir lífi sínu og
heilsu? En er það sjálfsagt að
Blóðbankinn hafi blóð til umráða
hverju sinni, er kallið kemur?
Minnist Blóðbankans nú, er þið
hugsið til allra þeirra er þurfa á
blóði að halda. Að gefa blóð er
sama og að gefa öðrum líf eða að
stuðla að betri heilsu þess er
þiggur. Því fleiri blóðgjafar, þeim
mun auðveldara fyrir hið mikil-
væga starf Blóðbankans. Fjár-
veiting Alþingis til Blóðbankans
er ekki nóg ein og sér, þar er um
að ræða rekstrarfé en ekki hið
dýrmæta blóð, er líkaminn þarf á
að halda til starfsemi sinnar.
Tæknin hefur breyst á síðast lið-
inni hálfri öld, tæknin til að safna
blóði, greina það og vinna úr því
og tæknin til að vita hvað á við
hvern og einn hverju sinni. En
þörfin á þessum dýrmæta vökva,
sem enginn getur án verið, er hin
sama.
Þegar Blóðbankinn kallar:
„Mig vantar blóð,“ þá minnist
ungu móðurinnar á Sjúkrahúsi
Akureyrar og móðurgleði hennar
yfir fallegum dreng, minnist yfir-
læknisins, sem um nótt leitaði að
blóðgjöfum til hjálpar og ekki
síst - allra þeirra mörgu, sem
bjargast hafa og munu bjargast
vegna blóðgjafar ykkar og þeirra,
er koma þeirri gjöf til skila. Þótt
þið sjáið ekki hverjir þiggja, fylg-
ir blóðgjöf ykkar þakklæti þeirra
og hlýhugur.
Höfundur er fyrrum skrifstofustjóri
íheilbrigðisráðuneytinu.
Glersteinn á
góðu verði
ÁLFABORG^
KNARRARVOGI 4 • 9 568 6755 ;
Súrejhisvörur
Karin Herzog
Kynning í dag
í Snyrtihöllinni kl. 13—18, 1
Hagkaupi Smáratorgi
kl. 14-18
og Hagkaupi Kringlunni
kl. 14-18.
I JlB'ÍU/JíjfBJJJ Ú
UJJlJJjÍ L>£ LLil^il
Útsölustaðir:
Lyfja, Láj>múla,
Háaleitisapótek,
Rimaapótek, Apótek
Borgarness, Stykkis-
hólmsapótek,
Apótek Ólafsvíkur,
Apótek Austurlands,
Hgilsstaðaapótek,
Apótek Vestm.eyja,
Apótek Akraness,
Kaupfélag Skagfirðinga.
Heildsöludreifing
Bár-Festi ehf.
Sundaborg 7-9,
sími 568 4888.
ar viðskiptavildar í Moskvu, eða
þá því að Árni Bergmann fengi
aðstöðu til að vinna að blaða-
mennsku meðfram námi sínu þar í
borg. Hver eru svo þau sannleik-
svitni sem menn styðjast helst
við? Jú, jú, þarna er einkum
stuðst við afdankaða fýlukomma
og uppgjafa KGB spíóna.
Til skamms tíma þótti nú ekki
mikið gefandi fyrir orð þessara
manna, en þeirra tími er greini-
lega kominn á Islandi.
Ég ætla nú að leyfa mér að full-
yrða að það er mun feitara á
stykkinu annars staðar og ættu
menn að kynna sér það nánar.
Þegar við höfum svo öll gögnin
uppi á borðinu þá skulum við
ræða hverjir eigi að biðjast afsök-
unar á framferði sínu. Þá getum
við líka rætt um þá grundvallar-
spurningu hvort það sé í rauninni
sæmandi að nota erlenda fjármuni
í íslenskri pólitík. Þar skiptir
engu máli hvort verið er að tala
um rúblur, dollara eða norskar
krónur.
Öllum þessum peningum er
ætlað að hafa bein eða þbein áhrif
á íslensk stjórnmál. Ég tel það
rangt í öllum tilfellum.
Hitt er ég ófáanlegur til að
samþykkja að rúblur séu á nokk-
urn hátt óhreinni áhrifavaldur en
annað erlent gjafafé.
Þaðer alkunna að þeir sem telja
sig sigurvegara í stríði taka sér
gjarnan dómsvald yfir andstæð-
ingum sínum. Nú ímyndar heims-
íhaldið sér að það hafi endanlega
gengið milli bols og höfuðs á
heimskommúnismanum, eins og
það kallar alla sósíalíska hug-
myndafræði. Sjálft hefur það svo
að eigin áliti öðlast eilíft líf og
réttlætingu.
Næsta stig skal svo vera það að
hinn sjálfskipaði sigurvegari taki
sér sjálfdæmi um hvaðeina, sem á
milli ber. Nú skal sko verða snúið
uppá handleggi og knúðar fram
játningar!
Þessi söguskoðun byggist á
þeirri fávísu hugmynd að raun-
veruleg pólitísk þróun eigi sér
upphaf í mjög náinni fortíð og í
dag hafi menn uppgötvað þann
stórasannleik sem ekki þurfi end-
urskoðunar við.
Það þarf blindan mann til að sjá
ekki veikleikana í frjálshyggjufár-
inu, mannfyrirlitningunni og pen-
ingahyggjunni sem tröllríður
samfélaginu í dag.
Menn eru þegar farnir að draga
í land á ýmsum sviðum og munu
sannarlega þurfa að gera það bet-
ur áður en langt líður.
Spurningin er - hverjir komast
þá í tísku og setja sjálfan sig í
dómarasæti?
Höfundur er fyrrverandi kennari.
Silkibolirnir fást
í Glugganum
Glugginn
Laugavegi 60, simi 551 2854
Jólamessa d veisladiski gleður <.
íslendinga erlendis.
Skálholtsútgáfí
Útgáfuíélag þjóðkirkitmnai'
m
Fæst í Kirkjuhúsinu, Laugavegi 31,
og öllum helstu plötu- og bókaverslunum
Jólasálmarnir og hátíðartón
sr. Bjarna Þorsteinssonar.
Mótettukór Hallgrímskirkju syngur,
organisti er Hörður Áskelsson.
Biskup fslands, Karl Sigurbjömsson <1
predikar, sr. Jón D. Hróbjartsson
þjónar Jyrir altari.
Hughrifog hljómar helgrajóla með
hlýrri kveðju að heiman.
Ágóði rennur til Hjálparstarfi
kirkjunnar. 1