Morgunblaðið - 26.11.1999, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1999 37
LISTIR
BÆKUR
It a r n a b ö k
FERÐIN Á HEIMSENDA
Fjórði og síðasti hluti sögunnar um
Jóel eftir Henning Mankell. Gunnar
Stefánsson þýddi. Mál og menning,
1999 - 207 s.
ÞESSI fjórða og síðasta bók um
Jóel er uppgjör hans við barnæsku
og unglingsár. Jóel er nú fimmtán
ára og býr með foður sínum í norð-
urhluta Svíþjóðar þar sem faðir
hans vinnur við skógarhögg. Þeir
eru tveir feðgarnir því mamma
hvarf þegar Jóel var enn lítill
drengur. En svo kemur bréf sem
segir hvar mömmu er að finna.
Hún á heima í miðborg Stokk-
hólms og vinnur í matvörubúð.
Þeir leggja af stað feðgarnir í leit
að mömmu og það eru blendnar til-
finningar sem bærast með þeim.
Sagan gengur út á að skoða þær
tilfinningar sem hvor um sig ber í
brjósti og þau vandamál sem þetta
ferðalag þeirra feðga leiðir af sér.
Hvaða tilfinningar ber móðir til
Sögustund í
Gerðubergi
BARNABÓKAHÖFUNDAR setj-
ast í sögustólinn í Gerðubergi á
morgun, laugardag, kl. 14 og lesa
úr nýútkomnum bókum.
Höfundarnir eru: Andri Snær
Magnason, Guðrún Helgadóttir,
Gunnar Karlsspn, Kristín Helga
Gunnarsdóttir, Ólafur Gunnarsson,
Ólafur Guðlaugsson, Menja von
Schmalensee, úr bók Einars Kára-
sonar les Júlía Margrét dóttir hans
og Ijóð úr bók Böðvars Guðmund-
ssonar les Silja Aðalsteinsdóttir
sem einnig er kynnir.
Sveinbjörn I. Baldvinsson rifjar
upp Stjömur í skónum og af hverju
fullorðna fólkið er skrýtið.
Brói og Anna Lea verða með
fjöldasöng og leik.
Nýjar bækur
• SAMDRYKKJAN eftir Platon
ásamt Um fegurðina eftir Plótín-
os, er í þýðingu Eyjólfs Kjalar Em-
ilssonar sem jafnframt ritar inn-
gangsorð.
í fréttatilkynningu segir m.a.:
„Samdrykkjan er eitt rómaðasta
rit heimsbókmenntanna og fom-
grískrar menningar. í því setur
Platon fram hugmyndir sínar um
ást og fegurð, en þær hafa öðram
fremur verið gmnnur að viðhorfi
vestrænna manna um þessi efni allt
fram á þennan dag.
í viðauka er rit Plótínosar Um
fegurðina, en hann var merkasti
heimspekingur síðfornaldar og
hafði umtalsverð áhrif á heimspeki-
lega guðfræði á miðöldum
Útgefandi er Hið íslenska bók-
menntafélag. Ritið er40. Lær-
dómsrit félagsins oger 180 bls.
Verð: 1.990 kr.
Þroskasaga
drengs
drengs sem hún hefur ekki séð í
áratug? Hvernig bregst svikinn
eiginmaður við þegar hann hittir
aftur konuna sem yfirgaf hann og
litla drenginn þeirra án þess að
láta neitt af sér vita? Og hvernig
getur ungur drengur skilið allar
þær ólíku tilfinningar sem koma
upp á yfirborðið þegar öll þessi
flóknu samskipti verða að veru-
leika?
Sagan um Jóel er mjög í anda
þess félagslega raunsæis sem eink-
enndi sænskar bókmenntir fyrir
börn fyrir um áratug þegar reynt
var að fá börn til að skynja sitt eig-
ið tilfinningalíf og annarra þegar
staðið var andspænis alls kyns
vandamálum. Bókin er skrifuð frá
sjónarhorni Jóels sjálfs en hún er
samt ekki sögð í fyrstu persónu.
Sögumaður er alsjáandi og segir
lesanda frá samtölum en jafnframt
sér sögumaður inn í huga Jóels og
getur sagt lesanda frá því sem
hann er að hugsa. En oft finnst les-
anda að hann sé skilinn útundan og
það sé ýmislegt sem Jóel er að
hugsa sem lesandi fær ekki að vita
um. Sérstaklega er farið lauslega
yfir sögu þegar Jóel er á sjónum og
tengslum hans við félagana er ekki
lýst á sannfærandi hátt. Þegar til-
finningarnar verða of sterkar er
heldur ekki tjáð það sem innifyrir
býr.
Persónusköpun þeirra feðga er
nægilega vel gerð til að hægt sé að
setja sig í spor þeirra, en saga
Jennýjar er ekki skiljanleg þeim
sem les þessa sögu. Sagt er að hún
hafi óttast myrkrið og einangrun
þorpsins í norðri, en hvaða afsökun
hefur móðir sem yfirgefur mann og
b'am og reynir ekki einu sinni að
hafa samband? Því svarar þessi
saga ekki.
Þetta er raunaleg saga á margan
hátt, þroskasaga drengs sem þarf
að upplifa margt, of margt í raun
og vera. Hann á hvergi höfði sínu
að halla, allt bregst honum. Hann
hefur á engan að treysta nema
sjálfan sig og jafnvel Geirþráður
neflausa er ekki til staðar þegar
hann kveður þorpið sitt. í lok sög-
unnar er hann búinn að taka á sig
ábyrgð fullorðins manns á eigin lífi
þótt hann sé enn ungur að árum.
Foreldrar hans era horfin úr lífi
hans og hann á bara draumsýn um
hundinn sem hvarf upp til stjömu.
Hundurinn virðist eiga að vera
leiðarhnoð hans á heimsenda.
Hann er farinn upp til stjörnunnar
sem hann hafði kosið sér.
Þýðing Gunnars er látlaus og
hæfir sögunni vel og þótt einstaka
orðanotkun sé kannski gamaldags,
t.d. þegar talað er um rekkjuvoðir
og krumsprang, þá sakar engan að
heyra nokkur orð sem ekki eru töm
á tungu hversdagsins.
Sigrún Klara Hannesdóttir
Snorri Snorrason með verk sín sem eru á hans 19.
sýningu.
Snorri Snorrason
sýnir á Selfossi
NIJ stendur yfir sýning Snorra Snorrasonar í Galleríi
Garði, Austurvegi 4, Selfossi.
Snorri pr fæddur á Eskifirði en er nú búsettur á
Selfossi. í 20 ár bjó hann í San Francisco, en fluttist
s/ðan aftur til íslands og var verksljóri í fiskiðnaði á
Árborgarsvæðinu í 15 ár, þar til hann lét af störfum.
Snorri byrjaði að mála og skera út í tré árið 1993 og
er algerlega sjálfmenntaður á því sviði. Hann hefur
haldið 19 einka- og samsýningar og er meðlimur í
Myndlistarfélagi Árnesinga.
Sýning Snorra stendur til 12. desember og er opin
á verslunartíma Miðgarðs.
Af virðulegum
teiknimyndasögum
BÆKUR
Teikiiimýndabækur
V ALDABRAUTIN
eftir J.C. Mezieres og P. Christin.
Jón B. Guðlaugsson þýddi.
VALDABRAUTIN og Persivan
eru tvær teiknimyndasögur gefnar
út af útgáfufyrirtæki sem virðist
sérhæfa sig í teiknimyndasögum,
enda kallast það Skrípamyndir -
Nordic Comic. Skrípamyndir hafa
einnig stofnað tvo myndasögu-
klúbba, fjölskylduklúbbinn fyrir
alla aldurshópa og skáldsagnak-
lúbbinn fyrir fullorðna og er stefnt
að því að gefa út tuttugu teikni-
myndasögur á ári.
I útlöndum og þá kannski eink-
um í Bandaríkjunum rekst maður
stundum inn í sérhæfðar bókabúðir
sem hafa á boðstólum einungis eina
gerð af bókum. Það geta verið
ferðabækur, matreiðslubækur, já
eða teiknimyndasögur. Þá eru has-
arblöð og virðulegri skrípamynda-
bækur í öllum hillum og upp um
veggina hvert sem litið er. Þá er oft
gaman að gramsa.
PERSIVAN. FERÐIN TIL
ASLOR
eftir Fauche. Leturgie. Luguy. Kol-
brún Þórisdóttir þýddi. Utgefandi
bókanna er Skrípamyndir-Nordic
Comic, 1999.
Bækur Skrípamyndaútgáfunnar
falla undir virðulegri teiknimynda-
sögubækumar. Þær era í stóru
broti með harðspjöldum, litríkar og
velprentaðar í Belgíu.
Ónnur sagan, Persivan, gerist í
fortíðinni, regluleg miðaldabók
með galdrakörlum og -kerlingum
og miðaldaskrímslum. Myndimar
eru vel teiknaðar, stíllinn svolítið í
ætt við stílinn á Asterix-bókunum
sem flestir þekkja í þessum bransa,
en litirnir eru pastelkenndari. Sag-
an er dæmigerð ævintýrasaga,
riddarinn hugumprúði lendir í
hættum og leysir þrautir og bjarg-
ar kóngi og dömu.
Hin bókin, Valdabrautin, er
dæmigerð framtíðarsaga, Valur
geim- og tímaspæjari og Lára vin-
kona hans lenda í aðskiljanlegum
ævintýram á myndum þar sem
bakgrannurinnn er einkum í formi
véla, tækja og tóla sem í þessari og
mörgum sambærilegum teikni-
myndasögum skilgreina einhverja
óræða framtíð.
Bækurnar era báðar hin þokka-
legasta afþreying. Ef Skrípa-
myndaútgáfimni - Nordic Comic
tekst ætlunarverk sitt, að gefa út
ótalinn fjölda teiknimyndabóka á
næstu áram, getum við sem gaman
höfum af teiknimyndasögum ef til
vill andað að okkur ilmi teikni-
myndasagna í skrípamyndabóka-
búð innan fárra ára.
María Hrönn Gunnarsdóttir
Nýjar bækur
• SAMA og síð-
ast er fyrsta
skáldsaga Bark-
ar Gunnars-
sonar.
Þetta er sam-
tímasaga um
þrjá ólíka menn
sem óvart flækj-
ast inn í líf hver
annars, konurn-
ar þeirra, fjöl-
skyldurnar og sambýlisfólkið.
Breki lifir fyrir að vinna og vill að
allt sé í föstum skorðum, en gerir
þau mistök að leigja sér mynd
með Brad Pitt og Harrison Ford.
Jonni er einn lélegasti lista-
maður landsins sem fær þá köllun
að skrifa kvikmyndahandrit. Arn-
þór er háskólastúdent í ritkreppu.
Börkur Gunnarsson (f. 1970)
hefur áður samið leikverk og
kvikmyndahandrit. Ein saga úr
smásagnasafni hans, X, var kvik-
mynduð og sýnd í sjónvarpinu
nýverið. Börkur býr í Prag í
Tékklandi og stundar þar nám í
kvikmyndaleikstjórn.
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin er 233 bls., prentuð í Graf-
ík hf. Inga Lísa Middleton gerði
kápuna. Verð: 3.980 kr.
• FRA línuveiðum til togveiða -
Þættir úrsögu útgerðar á Isafirði
frá 1944 til 1993 er skráð af Jóni
Páli Halldórssyni.
I bókinni eru dregnir saman
helstu þættir í útgerðarsögu ísa-
fjarðar á fimmtíu ára tímabili.
í fréttatilkynningu segir að þetta
sé án efa eitt mesta framfaraskeið
íslenskrar atvinnusögu og á því
verði meiri breytingar í útgerð og
sjósókn heldur en á nokkra öðru
tímaskeiði í sögu þjóðarinnar.
Fiskveiðilögsagan var færð úr 3
sjómílum í 200 sjómílur og bylting-
arkenndar breytingar urðu á skip-
um og búnaði þeirra.
I bókinni er einnig stuttlega gerð
grein fyrir öllum nýjum fiskiskip-
um sem komu til Isafjarðar á þessu
tímaskeiði, útgerðar- og skip-
stjómarmönnum og ýmsum aðil-
um, sem komu við þessa sögu með
einum eða öðrum hætti.
Útgefandi er Sögufélag Isfírð-
inga, en Hið íslenska bókmenntafé-
lagsérum dreifinguna. Verð: 3.480
kr.
Bóklestur í
Kaffileikhúsinu
KAFFILEIKHÚSIÐ mun
standa fyrir bókakynningum
á laugardagseftirmiðdögum í
desember. Fyrsti dagur upp-
lestrar verður á morgun kl.
15-17.
Þeir höfundar sem munu
lesa að þessu sinni eru m.a.
Börkur Gunnarsson, Kristín
Marja Baldursdóttir, Elísa-
bet Jökulsdóttir og Olafur
Gunnarsson.
Börkur
Gunnarsson
Jólagjöf '99
BEATLE SKY
1490
Laugavegi 97 - Kringlunni VERO MODA