Morgunblaðið - 26.11.1999, Blaðsíða 84

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF3m,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 5691122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1999
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK
Heilbrigðisnefnd
fjallar um campylo-
bacter-sýkingar
Stöðva
sölu á
sýktri vöru
um áramót
HEILBRIGÐISNEFND Reykja-
víkur hefur áskilið sér rétt til að
stöðva sölu á campylobacter-meng-
uðum kjúklingum frá og með ára-
mótum. I bókun nefndarinnar er
vísað í skýrslu sérfræðinga til um-
hverfisráðherra um campylobacter-
sýkingar, en í henni segir að aukna
dpv tíðni sýkinga í mönnum megi rekja
til sölu á ferskum kjúklingum.
Heilbrigðisnefndin er í megin-
dráttum samþykk tillögum sérfræð-
inganna um úrbætur en telur samt
óviðunandi að framleiðendum verði
leyft að setja á markað ferska
kjúklinga úr eldishópum þar sem
allt að 10% eru menguð campylo-
bacter-sýklum. Heilbrigðisnefndin
segir að gera eigi þá kröfu að þeir
fersku kjúklingar sem eru á mark-
aði séu alveg lausir við mengun og
--j leggur því til að einungis verði leyfð
dreifing á ferskum kjúklingum úr
eldishópum sem hafa reynst lausir
við campylobacter-sýkingu.
Helgi Pétursson, formaður heil-
brigðisnefndarinnar, segii- ekki
hægt að una því að sýkt vara sé í
boði. „Eg átta mig ekki á því að
menn séu að velta fyrir sér þeim
möguleika að vera með „dálítið"
skemmda vöru á markaði. Viðbrögð
framleiðenda við þessari skýrslu
sérfræðinga til heilbrigðisráðuneyt-
isins eru þau að þeir telja sig geta
komið í veg fyrir þetta. Gera þeir
sér þá líklega vonir um að fólk geri
sér grein fyrir því að það geti verið
með skemmda vöru í höndum, en þá
er verið að varpa ábyrgðinni yfir á
■* neytendur. Það eiga auðvitað eftir
að koma viðbrögð frá umhverfis-
ráðuneytinu en þetta er afstaða
okkar í Reykjavík, við munum ekki
heimila sölu á sýktri vöru.“
Gengu í
skrokk á
,jólasveini“
TVEIR piltar um tvítugt voru
staðnir að því að ganga í
skrokk á einum þeirra fjöl-
mörgu jólasveina sem prýða
miðbæinn á Akureyri að því er
fram kemur í Jólapóstinum,
sem Jólabærinn Akureyri gef-
ur út. Ekki er getið um hvort
sveinki hafi hlotið áverka í
kjölfar árásarinnar en rétt er
að geta þess að umræddur
sveinn var ekki af holdi og
blóði.
Þá er þess einnig getið að
nokkuð sé um að perur hafi
horfið af jólaski-eytingum.
Margir Akureyringar hafi tek-
ið þeiiri ósk forsvarsmanna
Jólabæjarverkefnisins að
skreyta híbýli sín og garða
með fyrra fallinu, en því miður
hafi nokkuð borið á skemmd-
arverkum að því er fram kem-
ur í blaðinu. Vænta menn þess
að bæjarbúar hafi auga með
jólaskreytingum bæjarins svo
þær megi gleðja gesti og gang-
andi í svartasta skammdeginu.
Morgunblaðið/Kristján
Það kom vel í yós hversu jeppinn er illa útlitandi þegar búið var að ná honum upp á þjóðveginn.
Bílslysið í Giljareit
á Oxnadalsheiði
Mikil
mildi að
ekki fór
verr
ÞAÐ verður að teljast mikil mildi
að ekki fór verr þegar jeppi með
tveimur mönnum innanborðs fór
útaf veginum og valt í Giljareit á
Öxnadalsheiði um kl. 21 sl.
þriðjudagskvöld. Eins og fram
hefur komið meiddust báðir
mennirnir nokkuð en miðað við
hvernig jeppinn er útlítandi er
þrátt fyrir það óhætt að segja að
þeir hafi sloppið mjög vel. Jepp-
inn er gjörónýtur.
Sjálfur sagði annar mannanna,
Benedikt Þorbjörn Ólafsson, í
samtali við Morgunblaðið í gær,
að hann hafi orðið mest hissa á
því þegar bfllinn stöðvaðist á
hvolfi niðri í gilinu að þeir félagar
væru lifandi. Jeppinn fór útaf
veginum í mikilli hálku, rann um
60-70 metra niður á barð og það-
an áfram niður um 20-30 metra til
viðbótar og hafnaði að lokum á
hvolfi á fjórum stórum steinum.
Við að lenda á steinunum gekk
þakið niður og þá sérstaklega far-
þegamegin. Benedikt Þorbjörn
sagði að bflbelti, loftpúðar og það
að bfllinn er sterkur, hafi gert það
að verkum að ekki fór verr.
Fór 80-100 metra
Jeppinn var sóttur á heiðina í
gærmorgun og var fenginn til
verksins stór vörubfll frá Akur-
eyri með öflugan krana, auk þess
sem tveir starfsmenn á Bifreiða-
verkstæði KS á Sauðárkróki að-
stoðuðu við að koma jeppanum
upp á veg, 80-100 metra Ianga
leið. Verkið gekk vel og var jepp-
inn fluttur til Akureyrar á palli
vörubflsins.
Samanburður á fslensku krabbameinsskránni og skrám í 16 Evrópuríkjum
Horfur íslenskra krabba-
meinssjúklinga betri
LÍFSHORFUR íslendinga með nokkrar teg-
undir krabbameina, til dæmis í brjóstum, leg-
hálsi, blöðruhálsi og skjaldkirtli, eru betri en
horfur sambærilegra sjúklinga í öðrum Evrópu-
löndum. Þetta kom fram í erindi Laufeyjar
Tryggvadóttur, faraldsfræðings hjá krabba-
meinsskránni, á fræðslufundi Samtaka um
krabbameinsrannsóknir á Islandi í gær.
Upplýsingarnar eru úr íslensku krabbameins-
skránni og 46 krabbameinsskrám í 16 öðrum
Evrópulöndum en sex þeirra taka til heilla
þjóða. íslendingar hafa síðustu árin tekið þátt í
samstarfí krabbameinsskráa landa innan Evr-
ópusambandsins og segir Laufey samvinnuna
margháttaða. Reiknuð var hlutfallsleg lifun
sjúklinganna en með því er átt við að horfur
þeirra séu bornar saman við horfur jafnaldra
hópsins meðal hverrar þjóðar fyrir sig.
Lífshorfur, eða lifun, krabbameinssjúklinga
hafa batnað hratt síðustu árin. Þannig var hlut-
fallsleg lifun kvenna og karla, sem greindust
með krabbamein á árunum 1956 til 1960, fimm
árum eftir greiningu 20 til 30% miðað við jafn-
aldra. Hlutfallsleg fimm ára lifun karla sem
greindust á árunum 1971 til 1975 var um 40% og
kvenna yfir 50%. Af þeim sem greindust árin
1991 til 1995 var fimm ára lifunin 55% meðal
karla og um 60% hjá konum.
Sé litið á einstök krabbamein hefur hlutfalls-
leg lifun kvenna með brjóstakrabbamein aukist
úr rúmum 50% hjá þeim sem greindust árin
1956-1960 í nærri 85% hjá þeim sem greinst
hafa árin 1991-1995. Hjá konum með krabba-
mein í eggjastokkum hefur lifunin aukist úr
tæpum 30% fyrra tímabilið í um 60% síðustu
árin.
Betri meðferð og
bætt lífsskilyrði
Lifun karla með krabbamein í blöðruhálskirtli
hefur á sama tímabili aukist úr rúmum 40% í
tæp 80% og hjá körlum með lungnakrabbamein
jókst hún frá fyrsta tímabilinu til áranna 1961 til
1965 í 10% og hefur verið það allar götur síðan.
Lífshorfur karla með krabbamein í maga bötn-
uðu úr 10% í rúm 30%.
Laufey segir að þeir þættir sem leiði til batn-
andi lífshorfa krabbameinssjúklinga séu nokkrir
og nefndi bætta meðferð, betri lífsskilyrði þjóð-
arinnar og snemmbúna greiningu, þ.e. þegar
tekst að stöðva krabbameinið á frumstigi. Hún
segir að horfur kvenna séu almennt betri en
karla og að hlutfallsleg lifun minnki almennt
með aldrinum nema hvað varði krabbamein í
brjóstum og blöðruhálsi. Laufey segir einnig að
fylgni sé milli lifunar þjóða og hlutfalls þjóðar-
tekna sem varið sé til heilbrigðismála, atvinnu-
leysis, fjölda sjúkrarúma og meðalævilengdar.
ísland, Sviss og Svíþjóð eru með bestu horfur
fyrir mörg algengustu krabbameinanna en lifun
er talsvert lakari í Danmörku og Bretlandi.
Lakastar eru horfurnar meðal krabbameins-
sjúklinga í Austur-Evrópu.