Morgunblaðið - 08.01.2000, Blaðsíða 32

32 LAUGARDAGUR 8. JANÚAR 2000
VIKU
L K
MORGUNBLAÐIÐ
# •
Old draumsins
DRAUMSTAFIR Kristjáns Frímanns
Myndir/Kristján Kristjánsson
Á ævintýraveiðum. Beðið eftir Vatnsberanum.
Gleðilegt ár! Öld Vatnsberans er
tekin við af Fiskunum sem ríktu síð-
ustu tvö þúsund árin og nú hefst
nýtt tímabil í sögu mannkyns sem
vara mun næstu 2000 ár. Þetta skeið
mætti kalla Draumatímann, því
samkvæmt speki fróðra manna
rennur brátt upp gullöld sú er menn
hefur dreymt um að verði hér á jörð
og þar með sá Edensrann sem Bibl-
ían boðar. En á undan þessu undri
verði að hreinsa út siðustu áhrif
Fiskamerkisins og þeirra afla sem
hreiðrað hafa um sig sem brenni-
netlur við grænan svörð. í Opinber-
unarbók Jóhannesar er sagt frá sjö
englum sem muni vinna þetta verk:
„Ég sá engil stíga ofan af himni og
hafði hann mikið vald, og jörðin
ljómaði af dýrð hans. Og hann hróp-
aði með sterkri röddu og sagði: Fall-
in er, fallin er Babýlon hin mikla, og
orðin að djöfla heimkynni, og fang-
elsi alls konar óhreinna anda, og
fangelsi alls konar óhreinna og við-
bjóðslegra fugla, af því að hún hefur
byrlað öllum þjóðum af reiði-víni
saurlifnaðar síns, og konungar jarð-
arinnar drýgðu saurlifnað með
henni, og kaupmenn jarðarinnar
auðguðust af gnóttum munaðar
hennar.“18.1 og2.
„Og ég sá engil stíga niður af
himni, og hélt hann á lykli undir-
djúpsins og stórum fjötri í hendi sér.
Og hann tók drekann, hinn gamla
höggorm, sem er djöfull og Satan, og
batt hann um þúsund ár. Og hann
kastaði honum í undirdjúpið, og
læsti og setti innsigli yfir honum, svo
að hann leiddi ekki framar þjóðirnar
afvega, allt til þess er fullnuðust þús-
und árin. Eftir það á hann að vera
leystur um stuttan tíma.“ 20.1, 2 og
3.
Þama talar Jóhannes fyrir munn
tveggja af þeim sjö englum er hon-
um birtust og fræddu hann um enda-
lok tímaskeiðs til byrjunar nýs.
Þessar draumsýnir Jóhannesar eru
hlaðnar táknum sem lesa má á ýmsa
vegu en óneitanlega minna þessar
lýsingar á okkar síðustu og verstu
tíma.
í sögum íslendinga er meðal ann-
ars þessi draumur Þorsteins sonar
Halls á Síðu austur að Svínafelli sem
hann dreymdi áður en hann væri
veginn þar um fyrri árþúsundamót.
Draumurinn virðist snúast um per-
sónu Þorsteins en ef rýnt er í hann
minnir hann um margt á lýsingar
Opinberunarbókarinnar og gæti allt
eins lýst sömu atburðum og uppgjöri
í lok tímans.
Konur þrjár komu að honum og
mæltu við hann: „Vaki þú Þor-
steinn," sögðu þær. „Gilli þræll þinn
vill svíkja þig fyrir það er þú lést
gelda hann og er þetta ekki lygi.
Láttu drepa hann,“ sögðu þær. Þá
kvað ein þeirra, sú er fyrst gekk,
vísu þessa og var harmþrungin:
Allskörpu hefir orpið
ævin-Hildr með lævi
fyr herðöndum hurðar
heinar ægis beini.
Gumnum stendr fyr gamni
Gerðr með brugðnu sverði.
Villatenn meðöllu
eykvæn Héðins þeyja,
eykvæn Héðins þeyja.
Þá vaknaði Þorsteinn og lét leita
þrælsins og fannst hann ekki. Þá
sofnaði Þorsteinn aðra nótt.
Þá komu draumkonurnar með
hina sömu sögu og gekk sú fyrst er
áður var í miðju og kvað sú þetta er
fyrst gekk:
Fram gekk dóms, að dómi,
dómspakr, hinn er lög rakti,
unniguðþess, erinni
óþekk skyli slekkja,
áðr féhringju fengi
fangsæl Dvalins hanga
Baldrsáerblóðofeldi,
biðkvæn, und lok riðnar,
biðkvæn, und lok riðnar
ævi þinnar Porsteinn."
Þorsteinn vaknaði og var leitað
þrælsins og fannst hann ekki. Hin
sömu tíðindi gerðust hina þriðju nótt
að þær komu enn og voru þá grát-
andi allar. Gekk sú þá fyrst er áður
hafði síðast gengið.
Sú mælti þá: „Hvert skulum vér
þá hverfa eftir þinn dag Þorsteinn?"
sagði hún.
Hann svarar: „Til Magnúss sonar
míns,“ sagði hann.
„Litla stund munum vér þar mega
vera,“ sagði hún og kvað þá vísu:
Flug-Vörna sitr, fjömis,
fákund meginimda,
hvöss, of höggnum vísa,
hjalmaGríðraðjalmi,
þesserendrfyrenda
andþings, of sjötbanda,
það mun ógurlegt, ægis,
óx skýmáni, tóku,
óxskýmáni,tóku
lífíð frá þér Þorsteinn."
Eftir þetta lét Þorsteinn og Yngv-
ildur kona hans leita Gilla en hann
hittist ekki. Þá gerði á veður illt og
vildi bóndi ekki að þau færu á brott
er veðrið var svo illt. En hina næstu
nótt eftir gekk Gilli þræll inn um
leynidyr er menn sváfu og brá saxi
en Þorsteinn hvíldi svo að hann lagði
hönd sína í höfuð sér. Gilli brá saxinu
á barka Þorsteini en hann spratt upp
við og brá sverði og féll þegar á bak
aftur og var þá dauður. En þrællinn
Grænt upp-
haf árs
Þeir eru líklega margir sem hafa strengt
þess heit í byrjun árs að taka upp hollari
lífshætti. Steingrímur Sigurgeirsson ræddi
✓
við Sæmund Kristjánsson, húsherra A
næstu grösum, sem er ekki í vafa um að
grænna mataræði er til góðs.
ARAMÓT eru ágætt tæki-
færi til að velta fyrir sér
hvort ekki sé eitthvað
sem betur megi fara í lífs-
stílnum. Sumir hætta að reykja, aðr-
ir byrja að hreyfa sig og eflaust eru
þeir jafnframt margir sem strengja
þess heit að taka upp hollara matar-
æði þar sem þeir liggja á meltunni
eftir hinar þungu
jólamáltíðir þar
sem yfirleitt er
ekki verið að spara kjötið, rjómann,
smjörið og sykurinn.
Slíkar heitstrengingar eru hins
vegar lítils virði ef árangurinn er
ekki varanlegur og það verður hann
vart nema menn geti mótað breyt-
ingamar að lífsmunstri sem maður
er sjálfur sáttur við. Yfirleitt er það
nú hægt og þeim fjölgar stöðugt
sem ná að festa hollara mataræði í
sessi og gera það að órjúfanlegum
hluta hins daglega lífs. Það er ekki
þar með sagt að menn verði að gefa
kjötmeti upp á bátinn og naga gul-
rætur það sem eftir er ævinnar.
Miklu líklegra til árangurs er að
flétta hollara fæði saman við hefð-
bundnara fæði og temja sér fjöl-
breytt mataræði. Það má líka líta til
ríkja Miðjarðarhafsins en matar-
gerð þess svæðis er einmitt að
mörgu leyti kjörin fyrirmynd auk
þess að vera Ijúf-
feng. Ekki nægir
að maturinn sé
„hollur“, hann verður að vera góður
líka.
Þeim stöðum fjölgar stöðugt er
bjóða upp á grænmetisfæði í marg-
víslegri mynd og bjóða jafnvel upp á
þá þjónustu að senda bakka á vinnu-
staði í hádeginu eða á kvöldin.
Vissulega vekur það líka athygli
þegar einn af hæfustu og áhuga-
verðustu matreiðslumönnum yngri
kynslóðarinnar ákveður að söðla um
og taka við rekstri grænmetisstað-
ar.
Það gerðist á síðasta ári þegar
Sæmundur Kristjánsson tók við
rekstri A næstu grösum af Gunn-
hildi Emilsdóttur. Sæmundur hefur
komið víða við og m.a. starfað á
Ömmu Lú, Grillinu, Hótel Holti og
verið yfirmatreiðslumaður á Hótel
Borg. Einnig hafði hann tekið þátt í
keppninni Matreiðslumaður ársins
með góðum árangri. Vissulega vakti
það því víða athygli er fréttist að
hann væri farinn að reka grænmet-
isstað.
Hvemig stóð eiginlega á þessu?
Sæmundur segir að hann hafi verið
kominn á ákveðinn endapunkt. „Ég
var búinn að prófa ýmislegt í fínni
geiranum og hafði unnið eins og vit-
leysingur fyrir aðra um árabil. Ég
taldi vera orðið tímabært að ég færi
að starfa fyrir sjálfan mig og skipta
þá jafnframt um stefnu í leiðinni. Að
auki hef ég mikla trú á þessu upp á
framtíðina. Ég hef farið rólega af
stað og haldið öllu í svipuðu horfi og
það var. Nú er hins vegar að koma
tími á breytingar og munu þær kom-
ast í framkvæmd á næstu mánuðum
og ná til jafnt matarins sem húsa-
kynna. Matarstefnan verður að
sjálfsögðu áfram á grænmetislín-
unni en ég ætla að reyna að auka
fjölbreytnina.“
Viðskiptavinahópinn segir hann
vera fastan hóp Islendinga auk þess
sem alltaf sjáist ný andlit. Þá sé tölu-
vert um erlenda matargesti enda
leiti þeir ferðamenn sem hingað
koma og eru á þessari matarlínu til
staðarins.
Þegar Sæmundur er spurður
hvemig það hafi verið fyrir klassískt
menntaðan matreiðslumeistara að
fara yfir í grænmetisfæði segir hann
að vissulega hafi hann þurft að
skipta um hugarfar og einhveiju
leyti um stíl. Hann sjái hins vegar
ekki eftir því. „Það má taka hvaða
rétt sem er og breyta yfir í græn-
metisrétt. Þetta er rétt eins og með
kökur. Þeim er flestum hægt að
Sælkerinn
Tahini moussaka með eggaldin og pintobaunum l.Setjið hvítlaukinn í lítinn pott
Fyrir 4 um hita í 20 mín. eða þangað til hvítlaukurinn er mjög mjúkur, 150 g þurrkaðar pintobaunir sett- alR í blandara og mauk- ar í bleyti yfir nótt
6 msk. grænmetisolía 2.Sigtið pintóbaunir. Geymið
1 laukursaxaður
1 hvítlaukur kraminn hvítlaukinn í ca 5 mín. Bætið
'/2 tsk cumin baunum við, cumin, timjan, tó-
2 tsk. saxað ferskt timjan (blóð- ™tum 5^.™!^.°.?
berg) eða 1 tsk. þurrkuð sióðið í 20-25 mín. eða þantrað til
200 g saxaðir niðursoðnir tómatar sósan hefur þykknað.
1 msk. tómatkraftur H
. t u.illUU lcoUlld txL UllLlliiii 1 öLUIll 2 stóreggaldin sneidd niðuró pönnu oer steikið eggaldinið á
lengdina hverri hlið þar til það er ljós-
saltogpipar b™nt- Tí!klð af °g sett a eld-

4.Setjið eggaldin i botninn á iyrir SOSUilCI hitaþolnu formi og setjið helm- inginn af pintobaununum yfir, 2 stk. hvítlauksgeirar fíðan eggaldin aftur og svo
baunir oe;að lokum eff£?aldin. 300 ml mjolk
25 g smjör 5. SósanBræðið smjörið í litlum
25 g gróft mjöl (spelt-mjöl) Potti- Hr®rið,inn hveitið; blnð ttl
. 1 • • / l. i \ i oux og biðið í eina minutu. Bæt~ 1 msk. tahini (sesamrræ-mauk) vifi hvitlauksmjdlkinni i litlnm
1 egg léttþeytt daginn óður skömmtum og sjóðið. Hrærið
þangað til sósan þykknar. Hrær-
Pintobaunir egginu. Eldið í 2-3 min. í viðbót og bragðið til með salti og pipar. Pintobaunir eru soðnar og þarf vatnsmagn að vera tvöfalt ó við (i.Hellið sósunni yfir eggaldinin baunamagnið. Pintobaunir þarf °S bakið í 30-35 mín. við 200 C að sjóða í ca 1 -1 '/2 klst. }?ar f Þettu tekur á gylltan lit eða fer að sjoða.