Morgunblaðið - 15.01.2000, Síða 28

VINTERSPORT
Bíldshöföa 20 • 112 Reykjavík • 510 8020 • www.intersport.is
R$miscú
CASALL
adidas

28 LAUGARDAGUR 15. JANÚAJR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LISTIR
Tolli sýn-
ir í Bílum
& list
TOLLI listmálari hefur
opnað sýningu á mál-
verkum í sýningarsal
Bíla & listar, Vegamóta-
stíg. Hafa þau sprottið af
pensilskúfi listamanns-
ins við þrepskjöld nýrrar
aldar, að því er fram
kemur í fréttatilkynn-
ingu. Tolli tekur mynd-
irnar niður 4. febrúar
næstkomandi. Eitt af verkum Tolla á sýningunni.
Nærmynd af listamanni
Ií>w Ynrk. AP.
New York. AP.
SAFNGESTIR í Brooklyn-
listasafninu í New York virða hér
fyrir sér sjálfsmynd ástralska
listamannsins Ron Mueck á
Sensations-sýningunni.
Verkin eru úr safni Charles Sa-
atchi og byggir sýningin að mestu
á verkum ungra breskra lista-
manna. Þónokkrar deilur spunn-
ust um ágæti sýningarinnar og
neitaði New York-borg m.a. að
greiða safninu árlega fjárveitingu
sína, en auk verka Muecks mátti
þar til að mynda sjá mynd af
Maríu mey sem unnin var að
hluta úr fílamykju.
ÞRAUTIN þyngri mætir léttri fjöð-
ur, steinn hlær við blaði og blaðið
snýr við steini. Myndhöggvari og
rithöfundur verða vinir, menn af
tveimur kynslóðum með aldurs-
lausa ást á því sem býr I fjallinu og
flýgur yfir. Páll á Húsafelli heggur
myndir af mönnum og konum í stein
og notar það sem náttúran gefur til
að mála myndir. Thor Vilhjálmsson
skrifar gjama Iýsingar á gróðri og
birtu til að sýna það sem þarf.
Þessir menn hittust á Kjarvals-
stöðum fýrir fimmtán ámm, þegar
Páll sýndi steinmyndir sínar þar.
Seinna þáði Thor heimboð Páls á
Húsafell og þar með hófst samstarf
sem hefur engin lögmál önnur en
lands og himins: Einn flögrar og
annar heggur, síðan er farið í
göngu um holtin og svo er sofið eða
starfi dagsins fleytt fram á kvöld.
í dag kl. 16 verður opnuð sýning
á Ijóðmyndum félaganna í Gallerfi
Reylq'avík við Skólavörðustíg 16.
Þar er nýr og rúmgóður sýningar-
salur í kjallaranum, ennþá fullur af
ryki þegar blaðamann bar að garði í
gær. Þá vora iðnaðarmenn að störf-
um og furðu rólegar konur að
snúast í kringum þá og listamenn-
ina.
Svo vikið sé aðeins aftur að þeim
sem sýna: Páll lyftir kvíahellum
heima hjá sér, ristir í þær og vinnur
til að þrykkja með myndir á pappír,
afraksturinn sést á sýningunni í
Gallerfi Reykjavflí. Hann málar líka
á frosna jörð og þrýstir blaði við svo
andlit koma út. Thor kemur heim í
hús, kannski innblásinn af roki
sveitarinnar, segist lesa í kletta og
urð og skrifar nokkrar línur í ljóði á
myndina sem gestgjafinn gerði.
Fyrirsögn þessarar greinar er tekin
úr einu slíku ljóði.
Þannig hefur vinna þeirra verið, í
sameiningu og sér, hvor um sig
gengur sína götu en einhvernveg-
inn liggja leiðirnar oft saman. Þess
vegna varð úr, eftir sjö ára samspil,
að sýna nokkrar myndir Páls með
ljóðum Thors. „Við bara fömm okk-
ar fram,“ segir Thor. „I miklu
frelsi, hvor með sitt eðli og náttúm.
Fyrirstaðan er ekki eitthvað sem
við viljum losna við, heldur nokkuð
sem við notum til að móta með
harðri hendi, eins og hún hefur sett
okkur fyrir.“
Morgunblaðið/Ásdís
Páll Guðmundsson á Húsafelli innan um verk sín í Gallerfi Reykjavík.
AÐ TÝNDRIÞRÁ
Kröfur um að sporn-
að verði við að-
streymi útlendinga
Samkvæmt skoðana-
könnunum er Danski
þjóðarflokkurinn orðinn
þriðji stærsti flokkurinn
í Danmörku og nú er
ákaft rætt um hertar
reglur til að sporna við
aðstreymi útlendinga,
segir Sigrún Davíðs-
dóttir.
ÞAÐ liggur í loftinu að danska stjóm-
in muni á næstu vikum kynna aðgerð-
ir til að hefta rétt flóttamanna og inn-
flytjenda til að fá fjölskyldumeðlimi
til sín. Aðgerðimar hafa lengi verið til
umræðu, en orðið meira aðkallandi
þar sem Danski þjóðarflokkur hinnar
herskáu Piu Kjærsgaard bætir stöð-
ugt við sig fylgi í skoðanakönnunum,
meðal annars vegna krafna um heft
aðstreymi útlendinga.
í áramótaávarpi sagðist Poul Ny-
rap Rasmussen forsætisráðherra
helst óska þess að breið samstaða
næðist um hertar aðgerðir. Undir það
hafa borgaralegu flokkamir tekið, en
óvíst er að samstaða náist þar sem
töluvert ber á milli. Bæði stjómar-
flokkamir og borgaralegu flokkamir
sjá sér hag í aðgerðum, sem gætu
kveðið þessar umræður niður og
stöðvað kjósendastrauminn yfir til
Kjærsgaard og flokks hennar.
Kaupmannahöfn með flesta út-
lendinga
Þegar Nyrap gerði útlendingamál-
in að umtalsefni í ávarpi sínu sagði
hann að gera yrði þijár kröfur til að
styrkja samheldni í þjóðfélaginu. Allir
yrðu að læra dönsku, allir ættu að
hafa vinnu og tækifæri til menntunar
og allir yrðu að samþykkja þau gildi,
sem danskt þjóðfélag byggðist á.
Um þetta er ekki deilt, en undir
niðri sýnist mörgum Dönum að alltof
margir innflytjendur komi til lands-
ins, hvort sem um er að ræða flótta-
menn, eða hefðbundna innflytjendur.
Flestir nýbúar búa í Kaupmannahöfn,
Reuters
Danskir óeirðalögreglumenn beijast við andstæðinga nýnasista í Tor-
up, skammt frá borginni Randers, í vetur. Danski þjóðarflokkurinn vís-
ar á bug ásökunum um nýnasisma og andúð hans á innflytjendum virðist
eiga mikinn hljómgrunn, ekki síst hjá rosknum jafnaðarmönnum.
þar sem 16,5 prósent borgarbúa era
af erlendu bergi brotnir. Um 4,8 prós-
ent íbúa Danmerkur era erlendir, en í
Svíþjóð er hlutfallið 5,9 prósent.
Ójöfn dreifing útlendinga veldur
úlfúð og borgarstjórar bæjarfélaga í
nágrenni Kaupmannahafnar funduðu
nýlega með Thorkild Simonsen inn-
anríkisráðherra. Kröfur bæjarstjór-
anna nú era að möguleikar á fjöl-
skyldusameiningu verði takmarkaðir
og eins að þeir sem fái fjölskyldum-
eðlimi til sín verði að hafa húsnæði til
að hýsa þá. Aður heíúr verið talað um
að þeir sem óski eftir að fá ættmenni
til sín verði að geta sýnt fram á að þeir
geti séð þeim farborða.
Borgarstjóramir kröfðust þess fyr-
ir áramót að tillit væri tekið til ólíks
ástands í bæjarfélögunum. Fyrir
nokkrum árum fóru bæjarstjórar
fram á að bæjarfélög mættu setja
kvóta á hversu margir útlendingar
byggju þar og önnur höft hafa verið
rædd. Á þeim tíma var Simonsen bæj-
arstjóri í Árósum og skeleggur tals-
maður bæjarstjóra er kvörtuðu yfir
aðstreymi útlendinga.
Þær kröfur era enn í deiglunni og
Róttæki vinstriflokkurinn, sem situr í
ríkisstjóm með jafnaðarmönnum,
hefur stungið upp á að bæjarfélögum
með fáa eða enga útlendinga verði út-
hlutaður útlendingakvóti, sem þeir
verði að taka á móti. Til að létta undir
geti ríkisvaldið beitt sér fyrir bygg-
ingu félagslegs húsnæðis í þeim bæj-
arfélögum, svo kvöðin verði léttbær-
ari.
Margvíslegar kröfur
Umræðan snýst því annars vegar
um að hefta aðstreymi, hins vegar um
að jafna útlendingum betur á landið.
Því er gjaman haldið á lofti að mikið
aðstreymi maka útlendinga stafi af
því að ungu nýbúamir séu þvingaðir
til að ganga að eiga fólk frá heima-
löndum sínum. Ungu nýbúamir séu
því ekki fijálsir að því að velja sér
maka, eins og Danir, heldur þurfi að
lúta hefðum uppranalanda sinna.
I ávarpi sínu fléttaði Nyrap saman
fjölskyldusameiningu og danskt gild-
ismat er hann tók dæmi um
velmenntaða tyrkneska stúlku, sem
neydd væri að giftast manni úr ein-
hverju tyrknesku sveitaþorpi. Um
þetta væra alltof mörg dæmi, en hér
yrðu nýbúamir að lúta dönskum venj-
um, ekki venjum heimalandsins. í
Danmörku gilti danskt gildismat og
ekkert annað.
Danski þj ó ð arílokkurinn gengur
rösklega til verks í sínum málflutningi
og krefst þess að fjölskyldusameining
verði með öllu bönnuð fyrir þá útlend-
inga, sem dönsk yfirvöld skilgreina
sem flóttamenn, svokallaða „de facto“
flóttamenn, þótt þeir falli ekki undir
skilgreiningu Sameinuðu þjóðanna á
flóttamönnum. Af 4.781 flóttamanni,
sem fékk dvalarleyfi í Danmörku
1998 voru 2878 „de facto“ flóttamenn.
Kjærsgaard heldur því fram að
innflutningur flóttamanna á fjölskyld-
uliði sé helsta orsök örrar fjölgunar
nýbúa í Danmörku. Málflutningurinn
virðist falla í góðan jarðveg, því flokk-
urinn hefur undanfarið fengið 14
prósent í skoðanakönnunum, verið
þriðji stærsti flokkurinn á eftir Jafn-
aðarmannaflokknum og Venstre.
Venstre hefur komið með tillögu
um að innflytjendur eigi ekki að fá full
réttindi til félagslegrar þjónustu eins
og bamabóta, húsaleigustyrks og
framfærslubóta íyrr en eftir sjö ár, en
ekki eftir þrjú ár eins og nú er.
Ihaldsflokkurinn hefur bent á að
flóttamenn eigi ekki að fá full réttindi
eftir þijú ár, heldur aðeins að fá að
búa í landinu, án of mikilla réttinda.
Róttæki flokkurinn hefur hafnað
kröfum um að nýbúar verði að geta
sýnt fram á framfærslu íyrir ætt-
ingja, sem þeir fá til sín, en ekki tekið
tillit til húsnæðiskröfu til þeirra.
Allra þessara hugmynda þarf
stjómin því að taka tillit til og bræða
saman á næstu vikum ef nást á breið
samstaða. Aðstreymið tO Danska
þjóðarflokksins þrýstir á, en einnig
óvilji til að gera útlendingamálin að
svo stóra máli í danskri þjóðarvitund
að þau ýti undir úlfúð í garð útlend-
inga, sem enn eykur á kjósenda-
streymið til þjóðarflokksins. Kannan-
ir hafa sýnt að það eru ekki síst eldri
jafnaðarmenn, sem styðja nú Þjóðar-
flokkinn, og flokkur forsætisráðherra
því sá flokkur sem misst hefur einna
mest íylgi þangað.