Morgunblaðið - 08.02.2000, Side 6

MORGUNBLAÐIÐ
6 ÞRIÐJUDAGUR 8. FEBRÚAR 2000
FRÉTTIR
|
Breytingar verða gerðar á fæðingarvæng kvennadeildar Landspítalans í sumar
Tekið meira
mið af þörfum
allrar fjöl-
skyldunnar
Á hausti komanda verður tekið upp nýtt
fyrirkomulag á hluta kvennadeildar Land-
spítalans sem nefnt verður Hreiðrið.
Jóhannes Tómasson heimsótti deildina
og fræddist af yfírljósmóðurinni um málið.
ÝMSAR breytingar standa fyrir
dyrum á fæðingarvæng kvenna-
deildar Landspítalans en annarri
sængurkvennadeildinni verður
lokað næsta sumar og hún opnuð á
ný 1. október undir nafninu
Hreiðrið. Verður deildin þá með
þrenns konar starfsemi. Um 2.900
fæðingar eru að jafnaði á ári hjá
kvennadeildinni og á síðasta ári
var um fjórðungur sængurkvenna
kominn heim á öðrum sólarhring.
Hefur meðallegutíminn verið að
styttast síðustu árin.
Guðrún Björg Sigurbjörnsdóttir,
yfirljósmóðir og sviðsstjóri
kvennadeildarinnar, segir í sam-
tali við Morgunblaðið að síðustu
árin hafi margt verið tekið til end-
urskoðunar varðandi allar hliðar
barnsfæðinga, þ.e. meðgöngu, fæð-
ingu, sængurlegu og eftirlit, og sé
smám saman verið að breyta ýmsu
hjá kvennadeildinni rétt eins og
verið hafi víða erlendis. Nýja
deildin, Hreiðrið, verður sem fyrr
segir með þrenns konar starfsemi.
Miðað við þarfir
ijölskyldunnar
„Þar verður í fyrsta lagi svo-
nefnd MFS-eining, en MFS stendur
fyrir meðgöngu-fæðingu-
sængurlegu; önnur eining er ljós-
mæðrateymi, sem við skammstöf-
um LMT, og síðan Ljósið, en þar er
á ferðinni stutt sængurlega sem
miðast ekki aðeins við þarfir móð-
urinnar heldur einnig fjölskyldu
hennar,“ segir Guðrún Björg.
Áður en lengra er haldið er hún
beðin að útskýra einingamar þrjár
og tekur fyrst fyrir MFS-eining-
una:
„Slík eining hóf starfsemi hjá
okkur árið 1994 og er hún ætluð
konum sem vitað er að fætt geta án
sérstakra vandamála. Markmið
MFS er að foreldrar fái samfellda
þjónustu sömu ljósmæðra í með-
göngu, fæðingu og sængurlegu; að
auka ábyrgð foreldranna; forðast
óþarfa inngrip í eðlilegt ferli og að
gera fjölskyldunni fært að samein-
ast sem fyrst eftir fæðinguna.
Sængurlegan er fyrst og fremst
heima og konur dvelja í mesta lagi
hálfan annan sólarhring á deild-
inni í þessu kerfi. Með MFS náum
við að bjóða betri og samfelldari
þjónustu."
Guðrún segir að siðustu árin
hafi yfir 200 fæðingar á ári farið
fram undir þessum formerkjum og
að reynslan sé góð. Konur sem
einu sinni prófi þessa leið vilji
gjarnan fara hana aftur og því hafi
verið ákveðið að stækka eininguna
og bæta nú við 8 stofum. Ef ein-
hver vandamál koma fram í með-
göngunni eða gera má ráð fyrir að
eitthvað geti komið upp í fæðing-
unni sjálfri detta konur úr MFS-
kerfinu og fara þess í stað hefð-
bundna leið, þ.e. fæða á fæðingar-
stofu og liggja á sængurkvenna-
gangi. Guðrún segir að eiginleg
vandamál séu þó fátíð.
Hópur sex ljósmæðra sinnir kon-
um í MFS og annast þær alls 200
og 250 fæðingar á ári hverju. Hafa
konurnar því kynnst öllum ljós-
mæðrunum á meðgöngutímanum
og ein þeirra er á vakt þegar kem-
ur að sjálfri fæðingunni. Sængur-
konurnar liggja á sömu stofu
áfram og reynt er að búa stofurnar
betur húsgögnum en venjulega
stofu.
Ljósmæðrapör
í LMT er gert ráð fyrir að ljós-
mæður starfi í pörum og hefur
hvert þeirra sinn skjólstæðinga-
hóp, 35 til 40 konur á ári. Ekki er
gert ráð fyrir að konur flytjist úr
þeirri þjónustu ef eitthvað kemur
upp á eins og verið hefur á MFS.
Morgunblaðið/Ásdís
Guðrún Björg Sigurbjörnsdóttir yfirljósmóðir (lengst til hægri) og Árdís Ólafsdóttir Ijósmóðir á einni MFS-
stofunni þar sem Unnur Árnadóttir og Kristinn Tómasson eignuðust dóttur aðfaranótt miðvikudags.
Hver ljósmóðir sinnir sínum kon-
um í meðgöngu og sængurlegu og
helst í fæðingunni líka. Mynda ljós-
mæðurnar par þannig að báðar
þekkja skjólstæðinga hinnar og
getur önnur hlaupið undir bagga
þurfi hin að vera fjarverandi.
Þriðja einingin er nefnd fjöl-
skyldumiðuð sængurlega og segir
Guðrún Björg eftirfarandi um
hana: „Þar er átt við stutta sæng-
urlegu á deildinni þar sem konur
útskrifast innan 36 tíma frá fæð-
ingu. Makinn getur dvalist hjá
móður og barni og fær fjölskyldan
eina stofu til umráða og sér að
mestu um sig sjálf. Ljósmóðir veit-
ir nauðsynlegan stuðning og
fræðslu og læknir eftir atvikum
líka. Þarna leggjum við áherslu á
heimilislegt umhverfi og við
starfsfólkið lftum á okkur sem
gesti á stofunni."
Barnvænt
sjúkrahús
Barnvænt sjúkrahús er nafn á
alþjóðlegu verkefni sem hleypt var
af stokkunum árið 1991 af Barna-
hjálp Sameinuðu þjóðanna og Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnuninni.
Markmiðið er að bæta næringu
barna og þótt henni sé kannski
ekki ábótavant hérlendis segir
Guðrún Björg að stjórnendur
kvennadeildarinnar hafi ákveðið
að taka upp þetta verkefni. Skipuð
verður verkefnisstjórn sem taka á
til starfa íþessum mánuði. Er
stefnt að því að fá vottun sem barn-
vænt sjúkrahús í árslok 2002. En
hvað felst í þessu verkefni?
„Við viljum stuðla að því að kon-
ur næri börnin eingöngu á brjósta-
mjólk fyrstu þrjá til sex mánuði
ævinnar eða lengur. Þá erum við
að tala um að gefa ekki ábót með
þurrmjólk heldur eingöngu
brjóstamjólk. Margar konur á fs-
landi hafa börnin á brjósti svo
lengi en með erlendum rannsókn-
um hefur verið sýnt fram á að fái
börnin eingöngu móðurmjólkina
dregur mjög úr hættu á eyrna-
bólgu, lungnabólgu, ofnæmi og
öðrum kvillum á fyrsta árinu. Það
er reyndar talið að þetta hafi for-
varnargildi lengur og auk þess
sem móðurmjólkin er besta nær-
ingin gerir þetta sambandið milli
móður og barns enn nánara,“ segir
Guðrún. Hún bendir á að mjög
mikilvægt sé að trufla ekki ferlið
þegar móðir og barn eru að þjálfa
brjóstagjöf nema læknisfræðilegar
ástæður krefji. Verður unnið að
því að draga úr öllu sem truflað
getur þetta ferli.
Víðtæk
hugarfarsbreyting
„Almennt má segja um alla þessa
þróun að hér sé fyrst og fremst um
hugarfarsbreytingu að ræða,“ seg-
ir Guðrún Björg um breytingarn-
ar. „Við erum smám saman að
bæta þjónustu við konur og fækka
fjölda starfsmanna sem koma að
umönnun hverrar konu. Stefnt er
að því að hver kona hafi eigin ljós-
móður. Þannig drögum við sem
mest úr því að konur þurfi sífellt
að hitta nýja starfsmenn og þurfa
því síður að rifja aftur og aftur upp
sögu sína og menn kannast við
hversu hvimleitt það getur orðið.
Það tekur talsverðan tíma að
koma svona breytingum á en þær
miða allar að því að gera allt sem
viðkemur barnsfæðingunni, undir-
búningnum og því sem á eftir kem-
ur að ánægjulegum tíma. Einn lið-
ur í þessum undirbúningi er að
fræða starfsmenn og foreldra."
Deildin hefur gefið út nokkra
bæklinga, meðal annars um MFS,
almennan bækling um sængur-
kvennadeildina og bæklinginn
Ljáðu mér eyra, en þar er kynnt
þjónusta við foreldra sem átt hafa
erfiða reynslu af barnsfæðingu. Er
þeim gefinn kostur á að leita til
deildarinnar með spurningar sfnar
eða vanda og fá ráðgjöf.
Eins og fyrr segir fara fram
kringum 2.900 fæðingar á kvenna-
deildinni á ári, rúmlega tveir
þriðju hlutar allra fæðinga á land-
inu. Guðrún segir mjög misjafnt
hversu margar fæðingarnar eru á
hverjum sólarhring, allt frá einni
eða tveimur upp í 19. Meirihluti
fæðinga gengur eðlilega fyrir sig
og legutfmi sængurkvenna er sí-
fellt að styttast. Árið 1991 var
hann um sex sólarhringar að með-
altali en kominn niður fyrir fjóra í
fyrra. Guðrún segir að með fjölgun
MFS-stofa og ljósmæðrateymisein-
ingunni megi gera ráð fyrir að hátt
í helmingur kvenna útskrifist inn-
an eins og hálfs sólarhrings. „f
heildina verður nokkur hagræðing
að öllum þessum breytingum en
aðalmarkmið okkar er að bjóða
betri aðstöðu og þjónustu, gera
umhverfið heimilislegra og draga
úr spítalaáhrifum," segir Guðrún
Björg að síðustu.
Laugavegi 18 • Sími 515 2500 • Síðumúla 7 • Sími 510 2500
B0K3OS
EIillllIiliilÉÍ 1,990.-
Verðáður: 2.990 kr.
Fitusnauðar
kræsingar
Ríkulega myndskreytt bók
sem geymir rúmlega 150
uppskriftir að tjúffengum,
fitusnauðum réttum.
Upplýsingar um næringargildi
fylgja hverri uppskrift.
|M|
Mál og menning ||y||
malogmenning.is ■|g|*
Oskað eftir að forseti Is-
lands fresti Indlandsferð
INDVERSK stjórn-
völd hafa óskað eftir
því að heimsókn Ólafs
Ragnars Grímssonar,
forseta íslands, til
Indlands verði frestað
og verður hún þvi
væntanlega farin í lok
mars, að sögn Róberts
Trausta Árnasonar
forsetaritara.
Samkvæmt því
verður ferðinni frestað
um nokkra daga. Hún
hafði verið ráðgerð
dagana 20.-26. mars
nk. en forseti Banda-
ríkjanna, Bill Clinton,
tilkynnti í síðustu viku
að hann hygðist heim-
Ólafur Ragnar
Grímsson
sækja Indland og
Bangladesh, og sú
ferð hefst 20. mars.
Þorsteinn afhendir
trúnaðarbréf
Þorsteinn Pálsson,
nýr sendiherra ís-
lands í London, held-
ur til Indlands í dag
til að afhenda trúnað-
arbréf og eftir þá at-
höfn skýrist hver
verður dagskrá for-
seta íslands í fyrir-
hugaðri Indlandsferð,
að sögn Róberts
Trausta.
Hjá Útflutningsráði
er verið að skipu-
leggja ferð viðskiptasendinefndar
sem færi með forseta íslands. Að
sögn Vilhjálms Guðmundssonar
deildarstjóra hefur hugbúnaðar-
fyrirtækjum verið kynnt ferðin og
talsverður áhugi sé fyiir hendi.
Vilhjálmur segir að ráðgert sé að
halda tvær ráðstefnur, aðra í Nýju-
Delhí og hina í Bombay.
í fréttatilkynningu frá forseta-
skrifstofu Bandaríkjanna frá L
febrúar er greint frá Asíuferð Bills
Clintons Bandaríkjaforseta sem
hefst 20. mars nk. í tilkynningunni
segir að hann muni heimsækja
Indland og Bangladesh. Forseti
Bandaríkjanna hafi siðast heimsótt
Indland árið 1978 og að forseti
Bandaríkjanna hafi aldrei heimsótt
Bangladesh.