Morgunblaðið - 08.02.2000, Qupperneq 14

14 ÞRIÐ JUDAGUR 8. FEBRÚAR 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Mochi Onory, nýr sendiherra
Italíu, sækir Island heim
Hefur hug á að
styrkja samband
þjóðanna
Andrea G. Mochi Onory di Saluzzo varð
---------7-----7-------------
sendiherra Italíu á Islandi í desember.
Hann kom til landsins fyrir skömmu,
hitti ýmsa ráðamenn þjóðarinnar og
heimsótti vinsæla ferðamannastaði á
borð við Gullfoss og Geysi.
SENDIHERRA Ítalíu á íslandi,
Mochi Onory, hefur aðsetur í Ósló
en hann er einnig sendiherra Itala í
Noregi. Þetla er í annað sinn sem
hann sækir Island heim en að sögn
var erindi hans hingað til lands
fyrst og fremst að vera viðstaddur
opnun sýninga á verkum Claudio
Parmiggiano, eins kunnasta sam-
tímalistamanns á ítali'u, í Listasafni
Islands og vígslu verks hans ís-
landsvitinn á Sandskeiði, ítengsl-
um við Reykjavík - menningarborg
Evrópu árið 2000.
Mochi Onory notaði auk þess
tækifærið til að hitta íslenska ráða-
menn meðan á dvöl hans stóð, m.a.
átti hann samtal við Halldór Ás-
grímsson utanríkisráðherra og
Björn Bjamason menningar- og
menntamálaráðherra. í samtali við
Morgunblaðið segir Mochi Onory
að áhugi ítala á Islandi sé sífellt að
aukast.
„Ég held að tengslin milli Islands
og Italíu einkennist fyrst og fremst
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt
Landsbanka íslands til að greiða
manni, sem var sagt upp störfum
hjá bankanum árið 1997, bætur sem
nema sex mánaða launum. Maður-
inn hafði fengið laun í sex mánuði
við uppsögnina, en Hæstiréttur seg-
ir hann samtals eiga rétt til launa í
eitt ár, þar sem staða hans hafi verið
lögð niður. Rétturinn hafnaði hins
vegar kröfum mannsins um að við-
urkenndur yrði réttur hans til sam-
bærilegs starfs hjá Landsbanka ís-
lands hf. og hann gegndi áður hjá
Landsbanka íslands, þ.e. sérfræð-
ingur í útlánastýringu við útlánaeft-
irlit.
Maðurinn hóf störf hjá Lands-
bankanum árið 1955.1 október 1997
var gerður við hann starfslokasamn-
ingur. Vinnuframlags hans var ekki
krafist í þriggja mánaða uppsagnar-
fresti, en eftir það skyldi hann fá
greidd í einu lagi sex mánaða laun
auk bifreiðahlunninda og 6/12 af or-
lofsframlagi og launum 13. mánað-
ar.
af hrifningu þjóðanna hvor á ann-
arri. Italir eru heillaðir af þessari
sérstæðu þjóð, sem býr í einstöku
landslagi og Islendingar virðast
sömuleiðis vera hrifnir af því sem
Italir hafa upp á að bjóða, svo sem
menningu þeirra, list og ákveðinn
lífsstíl,“ segir Mochi Onory þegar
hann er spurður út í samskipti þjóð-
anna. Hann kveðst hafa það á til-
finningunni að samskipti íbúa þess-
ara landa séu að aukast; sifellt fleiri
Italir heimsæki Island og æ fleiri Is-
lendingar heimsæki Itali'u. „Þessi
mannlegu tengsl milli þjóðanna eru
mjög mikilvæg því af þeim leiða
stærri og viðameiri samskipti á
sviði menningar og viðskipta,“ seg-
ir hann og bendir aukinheldur á að
samskipti íslendinga og ítala á hinu
pólitiska sviði séu afar góð og með
hefðbundnu sniði; fyrir utan gagn-
kvæmar heimsóknir forseta land-
anna megi minna á mikil samskipti
innan Atlant shafsbandaiagsins og
Evrópuráðsins.
Staðan var lögð niður
í dómi Hæstaréttar kemur fram,
að um uppsögn mannsins hefði átt
að fara eftir sérreglum kjarasamn-
inga, sbr. lög um kjarasamninga
starfsmanna banka í eigu ríkisins.
Hefði átt að segja honum upp með
sex mánaða fyrirvara og gefa hon-
um kost á að tala máli sínu áður en
lokaákvörðun um uppsögn tæki
gildi.
Hæstiréttur sagði, að réttar
mannsins til að tala máli sínu hefði
verið gætt, en ekki lægi fyrir að
málið hefði verið rætt frá því sjónar-
Mochi Onory kveðst ekki vilja
fara nákvæmlega út í stöðuna í
stjórnmálum á Italíu, enda sé það
eðli starfs hans sem sendiherra að
tjá sig ekki opinberlega um þau
málefni. Hann bendir þó á að nú-
verandi samsteypustjórn vinstri- og
miðjuflokka á Italiu hafi nú þegar
setið í um eitt og hálft ár. „Þrátt
fyrir að ftalir hafí skipt oftar um
ríkisstjórnir en aðrar þjóðir frá síð-
ari heimsstyijöld er þó ekki þar
með sagt að það sé ekki ákveðin
samfella í stjórnmálum á Italiu. Til
að mynda hefur verið ákveðin sam-
fella í utanrikismálum Itala."
Margar hugmyndir
um aukin samskipti
Eins og fyrr sagði varð Mochi
Onory sendiherra Italíu á íslandi í
desember sl. og segir hann að-
spurður að hann hafí síðan þá
kynnt sér ýmis málefni varðandi
Island. Notaði hann því tækifærið í
ferð sinni hingað til að hitta hina
ýmsu ráðamenn þjóðarinnar. Meðal
annars átti hann fund með Birni
miði að um niðurlagningu stöðu
væri að ræða. Staðan hefði hins veg-
ar verið lögð niður. Ákvæði laga um
réttindi og skyldur starfsmanna rík-
isins ættu við um manninn, sem
þýddi að hann ætti rétt til bóta er
næmu launum í 12 mánuði.
Hæstiréttur tók hins vegar ekki
til greina kröfu mannsins um rétt til
sambærilegs starfs hjá Landsbanka
íslands hf. og hann gegndi hjá for-
vera bankans, enda hefði störfum
mannsins verið lokið þegar hlutafé-
lagið tók við rekstri bankans í árs-
byrjun 1998. Þá hafnaði Hæstirétt-
ur því að maðurinn hefði verið
Bjarnasyni menntamálaráðherra
og Halldóri Ásgrímssyni utanríkis-
ráðherra, eins og fyrr sagði, þar
sem rædd voru m.a. samskipti land-
anna tveggja.
Mochi Onory segist hafa mikinn
áhuga á því að efla menningarleg
og viðskiptaleg tengsl þjóðanna
enn frekar frá því sem nú er til að
styrkja samskipti landanna og
kveðst hann hafa ýmsar hugmyndir
í þeim efnum. Til dæmis gælir hann
við þá hugmynd að flytja hingað til
lands málverkasýningu ítalskra
listmálara og kveður jafnframt
koma til greina að koma Islandi inn
á reglulega dagskrá italskra
farandsýninga. Varðandi við-
skiptatengslin kveðst hann hafa
áhuga á því að efla þau enn frekar,
einkum milli lítilla og miðlungs-
stórra íslenskra og ítalskra fyrir-
tækja. „Annars er stutt síðan ég tók
við sendiherraembættinu á ísl-
andi,“ segir hann og bætir við að
því sé ekki tímabært að fara nánar
út í þær hugmyndir sem hann hefur
um aukin samskipti þjóðanna.
beittur ólögmætri nauðung við und-
irskrift samningsins, en taldi ósann-
gjarnt í skilningi laga um samnings-
gerð, umboð og ógilda löggerninga
að hann skyldi vera bundinn af
samningnum. Varsamningnum því
vikið til hliðar að hluta og LÍ hf.
dæmdur til að greiða manninum
bætur, samtals rúmar 1,7 milljónir
króna.
Málið dæmdu hæstaréttardómar-
arnir Guðrún Erlendsdóttir, Har-
aldur Henrysson, Hjörtur Torfason,
Hrafn Bragason og Pétur Kr. Haf-
stein. Hjörtur skilaði sératkvæði.
Hann taldi að líta bæri á að upp-
sögnin hefði tekið gildi í byrjun
október 1997, enda vinnuframlags
ekki krafíst frá starfsmanninum frá
þeim tíma og staða hans þar með
lögð niður. Hann hefði fengið greidd
laun til áramóta og í janúar 1998
fengið sex mánaða laun, eða samtals
í níu mánuði frá því að staðan var
lögð niður. Landsbanka bæri því að
greiða honum þriggja mánaða laun
til viðbótar, ekki sex mánaða laun.
Campylobacter
í kjúklingum
Neytenda-
samtökin
höfða mál
NE YTE NDASAMTÖKIN hafa
ákveðið að stefna Reykjagarði,
framleiðanda Holtakjúklinga, Móa
og Ferskra kjúklinga, fyrir hönd
karls og konu sem veiktust af völd-
um campylobactersýkingar eftir að
hafa neytt ferskra kjúklinga sl.
haust.
Að sögn Telmu Halldórsdóttur,
lögfræðings Neytendasamtakanna,
verður Reykjagarði birt stefna á
næstu dögum. „Það var ákveðið að
fara þessa leið þar sem viðræður
okkar við lögmenn Reykjagarðs um
sátt í málinu báru ekki árangur,"
sagði hún.
Þegar campylobacter úr ferskum
kjúklingum varð vart í talsverðum
mæli sl. haust auglýstu Neytenda-
samtökin eftir fólki sem taldi sig
hafa veikst af völdum sýkingarinnar
og vildi leita réttar síns fyrii- dóm-
stólum. Um tuttugu manns gáfu sig
fram og að sögn Telmu voru veikindi
parsins sem nú stefnir Reykjagarði
ekki þau alvarlegustu úr þeim hópi.
„Það er hins vegar afar erfítt að
sanna hvaðan sýkingin er beinlínis
komin og við mátum að þetta tilvik
væri einna best til þess fallið,“ sagði
Telma ennfremur. Hún segist telja
að málið hafí mikið fordæmisgildi,
enda hafí fjölmargir veikst af völd-
um campylobacter að undanförnu
og kunni að vilja leita réttar síns.
----------f-4-4----
Morgunblaðið/Golli
Fyrsta eintak
svæðisskipu-
lags miðhá-
lendisins
STEFÁN Thors, skipulagsstjóri
ríkisins, afhenti nýlega Siv Frið-
leifsdóttur, umhverfisráðherra,
fyrsta eintakið af svæðisskipulagi
miðhálendisins, en umhverfísráð-
herra staðfesti svæðisskipulagið
hinn 10. mai síðastliðinn. Skipulag-
sstofnun og Umhverfisráðuneytið
gefa út þessa 200 síðna greinargerð
um svæðisskipulagið sem prýdd er
litmyndum og kortum. Sjálft skipu-
lagskortið fylgir, ásamt korti sem
sýnir öll mannvirki á svæðinu.
Samvinnunefnd um svæðisskipu-
lag miðhálendis vann greinargerð-
ina ásamt skipulagsráðgjafarfyrir-
tækinu Landmótun ehf. Að lokinni
vinnu nefndarinnar segir Stefán
Thors að nauðsynlegt hafi þótt að
gefa greinargerðina út til að fleiri
hefðu aðgang að henni og hún gæti
orðið til grundvallar umræðu um
skipulagsmál á þessu svæði. Ný
samvinnunefnd um svæðiskiplag
miðhálendis, sem heldur vinnunni
áfram, muni fá greinargerðina, sem
og sveitarfélögin sem liggja að mið-
hálendinu og ýmsir fleiri. Einnig
verði hægt að kaupa hana hjá
Skipulagsstofnun.
Tvær millj ónir kr óna í
bætur vegna uppsagnar
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt Landsbanka ís-
lands til að greiða fyrrverandi yfírhúsverði 2
milljónir króna í bætur vegna fyrirvaralausrar
og ólögmætrar uppsagnar. Hæstiréttur lækkar
bótagreiðslur verulega frá dómi Héraðsdóms
Reykjavíkur, sem dæmdi manninum 5 milljóna
króna bætur sl. sumar.
Manninum var sagt upp störfum í október ár-
ið 1995. Ástæður brottvikningarinnar voru til-
greindar þær að maðurinn hefði fyrir hönd
bankans gefíð VÍS upp rangar fjárhæðir varð-
andi launagreiðslur ræstingakonu bankans, sem
þurfti yfirlýsingu um tekjur sínar vegna trygg-
ingabóta eftir slys. Væri það ekki í verkahring
hans að svara slíkum fyrirspurnum. Hins vegar
töldu bæði Héraðsdómur Reykjavíkur og
Hæstiréttur sýnt, að maðurinn hefði sýnt af sér
óvarkárni þegar hann staðfesti umbeðnar yfir-
lýsingar án þess að afla sér óyggjandi upp-
lýsinga um að rétt væri farið með uppgefnar
fjárhæðir, en ekki hefði verið um ásetning að
ræða í blekkingarskyni.
Réttlætti ekki
fyrirvaralausa uppsögn
Hæstiréttur telur að um uppsögn mannsins
eigi að fara eftir sérreglum kjarasamninga, sbr.
lög nr. 34/1977 um kjarasamninga starfsmanna
banka í eigu ríkisins. Hefði átt að segja mannin-
um upp með sex mánaða fyrirvara og gefa hon-
um kost á að tala máli sínu áður en lokaákvörð-
un um uppsögn væri tekin, nema hann hefði
brotið starfsreglur bankans í verulegu atriði.
Mistök hans réttlættu ekki fyrirvaralausa upp-
sögn úr starfi og leit Hæstiréttur þá jafnframt
til langs starfsaldurs mannsins hjá LI og þess
að hann hafði aldrei verið áminntur vegna
starfa sinna. Þá var talið ósannað að gætt hefði
verið andmælaréttar við uppsögn hans.
Hæstiréttur staðfesti niðurstöðu héraðsdóms
um að bankanum bæri að greiða manninum
bætur vegna ólögmætrar uppsagnar, en taldi
þær hæfílega ákveðnar 2 milljónir króna, með
tilliti til þess að segja hefði mátt manninum upp
með sex mánaða uppsagnarfresti, auk þess sem
líta yrði til launakjara hans. Hæstiréttur féllst
ekki, fremur en undirréttur, á kröfu mannsins
um miskabætur, enda hefði lögreglurannsókn á
meintu broti hans komið í kjölfar kæru vátrygg-
ingafélagsins á hendur honum og bankinn enga
ábyrgð borið þar á.
Greiði fyrrver-
andi starfsmanni
sex mánaða laun