Morgunblaðið - 28.03.2000, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 28. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Farfuglarnir
streyma til landsins
Eftir óvenju snjóþunga og illviðrasama tíð, er nú brostið á undan-
hald hjá Vetri konungi. Samhliða því að snjóalög hverfa sem dögg
fyrir sólu, streyma fyrstu farfuglarnir til landsins með suðlægum
vindáttum. Þeir fyrstu eru þegar komnir, sumir fyrir þó nokkru. I
hópi þeirra, sem komnir eru, er sjálf heiðlóan sem margur telur
holdgerving sumarsins.
Vetrarstödvar nokkurra íslenskra varpfugla
Sílamáfur
febrúar-mars
Skógar-
þröstur
marslok-apríl

Morgunblaðið/Jóhann Óli Hilmarsson
Sflamáfar verða seint titlaðir „vorboðinn ljúfi“. Þeir eru eigi að síður
fyrstu farfuglarnir sem skila sér heim.
Morgunblaðið/Jóhann Óli Hilmarsson
Skógarþröstur skolar af sér ferðarykið.
„FARFUGLARNIR streyma hing-
að þessa dagana, enda eru vindátt-
irnar hagstæðar. Það sást lóuhópur
á Hornafírði á föstudag og á laugar-
daginn sáust fimm lóur í Sandgerði
og tvær í Fossvogi. Það eru líka stór-
ir þrastarhópar að hellast inn, stelk-
ar, tjaldar og rauðhöfðaendur. Áður
voru komnir sílamáfar og skúmar og
einnig er farið að bera á álfta- og
grágæsahópum sem hingað eru
komnir frá Bretlandseyjum. Mest er
umferðin á suðausturhominu enn
sem komið er. Það er einnig athygl-
isvert að það er mikið af flækingum í
þrastarhópunum, t.d. óvenjulega
mikið af svartþröstum, einnig mist-
ilþrestir og söngþrestir,“ sagði Jó-
hann Óli Hilmarsson fuglaljósmynd-
ari í samtali við Morgunblaðið í gær.
Ólíklegir vorboðar
Eins og fram kemur í máli Jó-
hanns eru sílamáfur og skúmur
fyrstu farfuglarnir sem skila sér
heim þótt seint muni þeir vinna sér
sess sem „vorboðinn ljúfi“. Sílamáf-
urinn kemur fyrstur, örsjaldan strax
í janúar og stundum í febrúar. En
strax upp úr mánaðamótum febrúar
og mars fer að sjást til þeirra. Talið
er að vetrarstöðvar þeiiTa séu á Pír-
eneaskaga og í Norðvestur-Afríku.
Þeir eru hins vegar ekkert að flýta
sér og taka góðar pásur á leiðinni
suður á breskum ruslahaugum.
Skúmurinn fer hins vegar að skila
sér fyrri hluta mars og stöku sinnum
í lok febrúar. Um þetta leyti er
skúmurinn venjulega orðinn nokkuð
áberandi á varpstöðvunum, a.m.k. á
sunnanverðu landinu. Skúmurinn er
úthafsfugl á vetrum.
Fyrstu lóurnar koma venjulega til
landsins undir lok mars, eins og nú
hefur gerst, en hún skilar sér þó
mest í apríl og eru hóparnir að koma
hver af öðrum fram eftir mánuðin-
um. Islenskar lóur eru víða á vet-
urna, á Bretlandseyjum, í Frakk-
landi, á Spáni og Portúgal. Jafnvel
eitthvað nyrst í Afríku. Hún á ekki
alls staðar sjö dagana sæla, t.d. þyk-
ir Frökkum hún vera mjög spenn-
andi kvöldverður. Skógarþrestimir
eru á Bretlandseyjum og niður um
suðvestanverða Evrópu. Álftir og
grágæsir eru hins vegar mest á
Bretlandseyjum. Eitthvað af ís-
lenskum álftum er þó í Noregi og
Danmörku.
Sumir síðbúnir
A næstu vikum munu margar
þekktar fuglategundir bætast í hóp-
inn, t.d. þúfutittlingar, maríuerlur og
steindeplar, hrossagaukar, lóuþrælar
og spóar. Spóinn, sem hefur þann
sess að „senn komi spóinn" lætur
venjulega sjá sig síðustu vikuna í ap-
ríl og um þau mánaðamót og fram í
maí eru stærstu hópamir að skila sér.
Spóinn er fremur seinn, enda mikill
ferðalangur. Vetrarstöðvar hans eru
við strendur Norðvestur-Afríku,
einkum í Senegal og Gíneu Bissá.
Einn spói merktur á íslandi hefur
meira að segja fundist suður í Tógó.
Aðrir sem koma seint og fara
snemma era krían, en alþýðutrúin
hefur löngum sett henni fasta dag-
setningu, 14.maí. Hið rétta er þó að
krían er mun fyrr á ferðinni þótt hún
sé að sönnu einn af síðbúnari farfugl-
unum. Þær allra fyrstu koma upp úr
20. apríl, en mikið af kríu kemur síð-
an strax upp úr mánaðamótum apríl
og maí. Krían fer farfugla lengst, allt
Morgunblaðið/Jóhann Óli Hilmarsson
Heiðlóa, úfin eftir langt ferðalag.
til Suðurskautslandsins þegar há-
sumar ríkir þai'.
Umferð í „hina áttina“
Síðastur kemur þórshaninn, en al-
menningur veit lítið af honum, enda
nauðasjaldgæfur. Hann er ekki
kominn á varpstöðvar sínar fyrr en
upp úr 20. maí og um mánaðamót júlí
og ágúst eru allir þórshanar horfnir.
Hann er ásamt frænda sínum, óðins-
hananum, úthafsfugl á vetrum. Óð-
inshaninn, sem er betur þekktur, er
næstsíðastur, en litlu munar á hon-
um og þórshananum.
Ekki er um einstefnuumferð að
ræða. Einhverjum kann að þykja
það furðulegt, en nokkrar tegundir
hafa vetursetu á íslandi og hugsa sér
nú til hreyfings. T.d. dvelja hér bæði
sendlingar og bjartmáfar frá norð-
lægari svæðum og oft sjá menn heilu
flotana af haftyrðlum sem urpu hér í
eina tíð, en ekki lengur. Allar tegun-
dirnar era norrænar og munu fljúga
norður á bóginn. Þá dvelja hér á
landi norskir gráhegrar á veturna.
Þá er ekki úr vegi að geta þess, og
ekki er um síðra vormerki að ræða,
að nokkrir fuglar hér á landi era nú
þegar farnir að huga að varpi, t.d.
dflaskarfur, fálki, hrafn og haföm.
PlénmiB mmm @itts
Til sölu Nissan Trade 100
3000 diesel
sendibíll, nýskráður26/11/1998,
rauður, ekinn 24.000 km, ásett
verð 1.920.000.
Nánari upplýsingar hjá Bfla-
þingi Heklu, sími 569 5500.
Opnunartfmi: Mánud. - föstud. Kl. 9-18
laugardagar kl. 12-16
Laugavegi 174,105 Reykjavik, slmi 569-5500
—i
wvvvvJjiÞri.hinyjy • vvvyvv.hilaiiiiny.i
Sérstaða verkafólks í miölverksmiðjum
Verkfallsvopnið mis-
beitt eftir árstímum
ÞÓTT margt sé sameiginlegt í hags-
munabaráttu verkafólks er ekki
sjálfgefið að fari saman hvenær best
hentar að boða til verkfalls. Þetta
segir Sigurður Ingvarsson, verka-
lýðsleiðtogi á Eskifirði og formaður
Alþýðusambands Austurlands, um
ástæður þess að ekki er samflot með
verkafólki innan VMSÍ og starfsfólki
í loðnuverksmiðjum í yfirstandandi
kjaraviðræðum.
Sigurður á sæti í samninganefnd
VMSÍ og fer einnig fyrir starfsfólki í
mjölverksmiðjum á Austurlandi sem
fundar með atvinnurekendum þessa
dagana.
Sigurður segir að starfsfólk í
verksmiðjunum hafi gert sérstaka
samninga og sérstök samninganefnd
fari með umboð þess. Hún starfi ekki
á vegum Verkamannasambandsins.
Alþýðusamband Austurlands mun
hitta fulltrúa verksmiðja á Austur-
landi á fundi í húsakynnum sátta-
semjara í dag og þá er einnig áætlað-
ur fundur Vöku á Siglufirði vegna
verksmiðja SR-mjöls. Aður hafa ver-
ið gerðir sérsamningar í tengslum
við kjarasamning SA og Flóabanda-
lagsins vegna verksmiðju Faxamjöls
í Reykjavík og SR-mjöls í Helguvík.
Sigurður segir að verkafólk í mjöl-
verksmiðjunum hafi sömu grann-
kröfur og Verkamannasambandið -
ekki standi til að hvika frá þeim.
Hins vegar séu aðstæður þannig í
verksmiðjunum að verkfallsvopnið
sé misbeitt eftir árstímum og því
henti ekki alltaf sami tími til átaka.
Sendum ekki aðra á vígvöllinn
Hann aftekur að starfsfólk í mjöl-
verksmiðjunum vilji bíða átekta og
sjá hverju fram vindur í baráttu
VMSÍ. „Það er af og frá. Við sendum
ekki aðra á vígvöllinn fyrir okkur og
ég kannast ekki við gagnrýni í þá
vera. Ég kannast við það úr fyrri
samningum að menn hafa viljað
beita fyrir sig loðnuverksmiðjunum,
þótt slíkt eigi ekki við nú.“