Morgunblaðið - 29.04.2000, Blaðsíða 26

ÍMÖRGUNBLAÐIÍ)
26 LAÚGARDAGUR 29. APRÍL 2000___________________
ÚRVERINU
Handfærabátar hópast til Þorlákshafnar á hverju vori og sækja góðan afla á Selvogsgrunn

-

Morgunblaðið/HMA
Grétar Vilbergsson, skipstjóri og- útgerðarmaður á Hornafirði, afgreiðir handfærin á Selvogsgrunni.
Grétar blóðgar fiskinn beint í ískrapa og tryggir þannig að gæði aflans
verði sem mest. Þessi aðferð er oft kennd við hornfírska sjómenn.
„Alltaf gott
að geta
tonnað sig“
Hornfírskir trillukarlar hafa undanfarin vor
gert sig heimakomna í Þorlákshöfn, sótt á
Selvogsgrunn og fískað vel. Fiskisagan hef-
ur flogið og nú er mikill fj öldi handfærabáta
alstaðar að af landinu í Þorlákshöfn. Afla-
brögð þeirra hafa verið góð, þrátt fyrir
—— —
nokkurt gæftaleysi í vor. Helgi Mar Arna-
son fór á skak á Selvogsgrunni með Grétari
Vilbergssyni, trillukarli frá Hornafírði.
ÞAÐ er nánast örtröð í höfninni í
Þorlákshöfn þennan morgun, bátur
við bát og þó eru margir þegar famir
á miðin. Blaðamanni fallast nánast
hendur þegar Grétar Vilbergsson,
skipstjóri og útgerðarmaður á
Homafírði, prflar um borð í Silfur-
nes SF sem er innsta trillan af sex
sem liggja í einni röð við bryggjuna,
enda kemur hann í fljótu bragði ekki
auga á hvernig báturinn á að komast
út úr þessum ógöngum. Eftir örlitla
tilsögn frá Grétari er málið þó auð-
leyst og andartaki síðar emm við á
fleygiferð áleiðis út á Selvogsgrunn.
Grétar var áður fyrr skipstjóri á
ýmsum skipum frá Hornafirði en hóf
trilluútgerð fyrir 6 áram. „Einfald-
lega af því að mér finnst það svo
skemmtilegt. Ég hafði ekki lengur
gaman af sjómennskunni á stærri
bátum, var eiginlega orðin leiður á
því að horfa framan í sömu andlitin
dag eftir dag. Kvótakerfið hefur auk
þess gert það að verkum að sjó-
mennskan er ekki eins skemmtileg
og áður, það er ekkert kapp í mönn-
um lengur því allir era í raun og vera
að passa sig á að veiða ekki of mikið.
Þannig era varla neinar vertíðar til
lengur, nema ef vera skyldi trillusjó-
mennskan á sumrin. Þá era karlarn-
ir saman og margir flakka lands-
horna á milli yfir sumarið og þá
myndast víða vertíðarstemmning.
Ég hef flakkað svolítið um á trillunni
og hitt mikið af allskonar fólki, víðs-
vegar um land. Við voram til dæmis
um 200 kallar á Suðureyri í fyrra-
sumar og það var rosalega gaman.“
Grétar er með 26 tonna kvóta á
Silfurnesinu sem hann stefnir á að
klára fyrir Humarhátíðina á Höfn í
lok júní í sumar. Grétar er nefnilega í
skipulagsnefnd hátíðarinnar og ætl-
ar því ekki vestur á firði á trillunni
þessa vertíð, heldur ætlar hann að
reyna að ná kvótanum á Selvogs-
granninu og heimamiðum við
Homafjörð til að geta tekið virkan
þátt í skipulagningunni.
Ómissandi sigiingatölva
Það er rétt um klukkustundar
stím á miðin á Selvogsgrann og
Grétar er fullur bjartsýni, enda fal-
legt veður og aflavon góð. Grétar
segist illa svikinn ef aflinn verði und-
ir tveimur tonnum eftir daginn.
Þetta er fyrsti róður Grétars á árinu
og hann siglir beint á stað sem hafði
reynst honum vel síðasta vor en er
Trillumar á Selvogsgrunni eru oft margar saman á litlum svæðum.
Það tapast töluvert af slóðum á Selvogsgrunni og þá er gott að vera
snöggur að hnýta nýja til að tapa engum físki.
nú nokkuð fjarri þeim stað þar sem
bátarnir era nú að fiska hvað mest.
Staðsetninguna geymir Grétar í full-
kominni siglingatölvu, ásamt fleiri
staðsetningarpunktum sem gáfu vel
af sér í fyrra. Blaðamann rekur í
rogastans, hann hélt að siglingatölv-
ur væra aðeins boðlegar stærstu
frystiskipum. En sú er nú aldeilis
ekki raunin og Grétar upplýsir að
siglingatölvur séu meira að segja
orðnar nokkuð algengar í handfæra-
bátum og fyrir suma sé tölvan nán-
ast orðin ómissandi.
Grétar tekur nokkur rek á þessum
fomfræga stað en ekki vill sá guli
gefa sig að þessu sinni. Hann siglir
því þangað sem hinir handfærabát-
amir era að veiða nokkuð þétt á
smáum bletti. Grétar hringir í félaga
sína eftir fréttum en Hornfirðing-
arnir era samhentir og fylgjast með
hver öðram. En það era litlar fréttir
að hafa, almennt er ekki gott hljóð í
flotanum, menn bara að slíta upp
einn og einn, „enginn krafur í þessu“
eins og sagt er. Um hádegi er aðeins
búið að draga í eitt kar á Silfurnesinu
eða rúm 300 kfló sem þykir nú ekki
merkilegur afli. En Grétar segir að
ekki þurfi að örvænta. „Það er alltaf
betri veiði eftir hádegi hér á Sel-
vogsgranni, hvernig svo sem stend-
ur á því.“
„Hornfirska aðferðin"
Það er eftirtektarvert hversu um-
hugað Grétari er um að koma með
gott hráefni að landi. Hann blóðgar
fiskinn í ískrapa, blöndu af sjó og ís,
eins fljótt og auðið er eftir að fiskur-
inn hefur verið dreginn um borð.
Þessi aðferð er stundum kölluð
„hornfirska“ aðferðin en hornfirskir
sjómenn hófu að ganga frá afla sín-
um með þessum hætti fyrir nokkram
áram og hafa fjölmargir trillukarlar
síðan tileinkað sér þessa aðferð.
Grétar segir það margsannað mál að
með því að blóðga beint í ískrapann
sé tryggt að komið sé með fyrsta
flokks hráefni að landi. Hann bætir
því við að víða sé pottur brotinn í um-
gengni við fiskinn um borð og það
komi óorði á alla trillukarla. „Eg hef
orðið vitni að skelfilegri meðferð á
aflanum um borð í trillunum, það er
alveg með ólíkindum hvernig sumir
ganga um verðmætin. Þetta á eink-
um við þegar vel fiskast, þá er eins
og gullgrafaraæði grípi um sig, jafn-
vel hjá mönnum sem hafa haft á sér
gott orð í umgengni um aflann. Sum-
ir era hreinlega að koma með ónýtan
fisk að landi, algera drallu."
Góð aðstaða í Þorlákshöfn
Hornfirskir trillukarlar gerðu
fyrst innrás í Þorlákshöfn fyrir
nokkram áram en þá var að sögn