Morgunblaðið - 22.06.2000, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Afföll húsbréfa hafa aukist á nýjan leik eftir vaxtahækkun Seðlabanka Islands
Aðs'erðir hafa ekki
skilað sér að fullu
Þróun ávöxtunarkröfu 25 og 40 ára húsbréfa
frá 1. júní 1999 til 21. júní 2000
6,2
6,0
5.8
5.6
5.4
5.2
5,0
4.8
4.6
4.4
4.2
4,0
'0

• - f ■ í
1999
40 ára
húsbréf
2000
JÚN. JÚL. ÁGÚ. SEP. OKT. NÓV. DES. JAN. FEB. MAR. APR. MAÍ JÚN. JÚL.
ÁVÖXTUNARKRAFA (markaðs-
vextir) húsbréfa hefur hækkað und-
anfarna daga á nýjan leik og afföll á
bréfunum mælast nú 10,87% á 25
ára bréfum en 13,56% á 40 ára bréf-
um. Sérfræðingar segja vaxtahækk-
un Seðlabankans sennilega ráða hér
mestu um en telja ekki líklegt að af-
föllin fari að slaga í 20% eins og
gerðist um miðjan maí, enda séu að-
gerðir sem stjórnvöld gripu til þá
ekki enn farnar að skila sér að fullu.
Lánasýsla ríkisins og Ibúðalána-
sjóður, í samstarfi við sín fagráðu-
neyti, gripu til aðgerða um miðjan
maímánuð til að auka jafnvægi og
gagnsæi á markaðnum en þá voru
afföll á húsbréfum komin í næstum
20% á 40 ára bréfum og 18% á 25 ára
bréfum. í kjölfarið lækkaði ávöxtun-
arkrafan, sem ræður afföllum og
gengi húsbréfa, og mældust afföll
húsbréfa 8,7% fyrir tæpum tveimur
vikum síðan.
Afföllin hafa hins vegar aukist á
nýjan leik og sagði Friðrik Nikulás-
son, sjóðsstjóri hjá Landsbréfum
hf., að ástæðan væri vaxtahækkun
Seðlabankans í síðustu viku. Þar
sem markaðsaðilar hefðu búist við
hækkun vaxta hefði myndast aukið
framboð húsbréfa sem olli lækkandi
verði þeirra.
Páll Pétursson félagsmálaráð-
herra sagði þessa þróun vissulega
áhyggjuefni en á hinn bóginn væru
aðgerðir stjórnvalda ekki enn farnar
að skila sér að fullu, íbúðalánasjóð-
ur hefði t.d. nú á mánudag keypt
upp eldri flokka húsbréfa fyrir einn
og hálfan milljarð króna til að draga
úr framboði en þau kaup væru ekki
enn komin fram. Kvaðst hann því
eiga von á því að úr rættist á nýjan
leik.
Of snemmt að draga ályktanir
um gildi aðgerða stjórnvalda
Aðspurður sagði Ásbjörn Þor-
leifsson, sérfræðingur á fjárstýring-
arsviði íbúðalánasjóðs, að of
snemmt væri að draga þá ályktun að
aðgerðir stjórnvalda væru ekki að
skila tilætluðum árangri.
„Til dæmis eigum við eftir að
bjóða út viðskiptavaktina okkar á
húsbréfum, hún verður væntanlega
boðin út í þessari viku og kemur þá
inn með nýju formi í byrjun næsta
mánaðar. Við gerum okkur vonir um
að það hafi viss áhrif,“ sagði Ás-
björn. ,Áuk þess held ég að það sé
ekki rétt að skilja þetta þannig að
stjórnvöld hafi beinlínis ætlað sér að
hafa áhrif á verðmyndun bréfanna,
markmiðið var fremur að tryggja að
verðmyndunin eigi sér stað á eðli-
legum forsendum."
Friðrik Nikulásson tekur undir að
aðgerðir stjórnvalda séu ekki að
fullu farnar að skila sér og að hæpið
sé að afföllin hækki upp í svipaðar
tölur og sáust um miðjan maí. „Hitt
er annað mál að það er erfitt að
segja til um það til lengri tíma litið
hvort það eru einhverjir raunveru-
legir kaupendur að húsbréfum,"
sagði hann, „spurningin er þá hvort
lífeyrissjóðirnir fari aftur að kaupa
þessi bréf.“
Fasteignasalar fylgjast
grannt með þróun mála
Mesta óvissan í þróun ávöxtunar-
kröfu húsbréfa og affalla þeirra felst
einmitt í því hvort jöfn og stöðug
eftirspurn eftir þessum bréfum
myndist frá lífeyrissjóðum og öðrum
endafjárfestum.
Guðrún Árnadóttir, formaður Fé-
lags fasteignasala, sagði fasteigna-
sala vissulega fylgjast vel með þess-
ari þróun en að þeir gætu ekki
greint miklar breytingar á fast-
eignamai’kaðnum. Hún sagði að
e.t.v. hefði hægt eitthvað aðeins á
markaðnum en erfitt væri að meta
hvort það væri vegna aukinna affalla
á húsbréfum eða einfaldlega vegna
þess að komið væri sumar og fólk
með hugann við annað.
Afföll á húsbréfum hefðu auk þess
aðeins áhrif á hluta markaðarins.
„Töluverður hluti viðskiptanna er
ekki háður húsbréfum, heldur eru
þá einfaldlega áhvílandi lán á eign-
um og mismunurinn er borgaður
með peningum,“ sagði Guðrún.
Aðspurð sagði hún að vissulega
hefðu kannski einhverjir frestað
húsakaupum vegna þróunar á ávöxt-
unarkröfu húsbréfa. Húseigendafé-
lagið hefði t.d. ráðlagt fólki að bíða
með öll kaup. Hún kvaðst hins vegar
ekki vita hvort það myndi nokkru
breyta fyrir fólk þótt að það frestaði
húsakaupum. Þess væri ekki að
vænta að verð á fasteignum lækkaði
í einu vettvangi, jafnvel þótt senni-
legt sé að verðið sé komið í hámark.
Fundur fjármálaráðherra Norðurlanda í Kaupmannahöfn
Ræddu lífeyrismál
og efnahagshorfur
FJÁRMÁLARÁÐHERRAR Norð-
urlandanna áttu fund í Kaup-
mannahöfn í gær og ræddu þeir
þar m.a. um stöðu og horfur í efna-
hagsmálum á Norðurlöndunum.
Geir H. Haarde fjármálaráðherra
sagði fundinn hafa verið hefðbund-
inn, engin stór mál hefðu verið þar
til afgreiðslu en farið hefði verið
yfir stöðuna eins og gert væri með
reglubundnu millibili.
Á fundinum var einnig rætt um
stöðu og framtíð lífeyrismála á
Norðurlöndunum og sagði Geir að
lögð hefði verið fram skýrsla um
þessi efni sem að hluta til var unn-
in af Hagfræðistofnun Háskóla Is-
lands. Að sögn Geirs kemur ýmis-
legt fróðlegt fram í þessari úttekt,
sem gerð var að hans frumkvæði,
m.a. að eftirlaunaaldur á Islandi er
tíu árum hærri heldur en t.d. í
Finnlandi.
Áhrif evrunnar rædd á
sérstakri ráðstefnu í dag
„Hins vegar er alveg Ijóst að við
stöndum framarlega í lífeyrismál-
um vegna þess að við erum búin að
koma okkar kerfi mjög vel fyrir,
einkum að því er varðar fjármögn-
un þess. Önnur lönd, bæði hér á
Norðurlöndunum og í Evrópusam-
bandinu, hafa hins vegar lent í
miklum vandræðum í þessum efn-
um;“ sagði Geir.
Á fundinum í gær var ennfremur
rætt um stöðu Norðurlandanna
Scanpix Nordfoto
Geir H. Haarde fjármálaráðherra ásamt Marianne Jelved, efnahags-
málaráðherra Dana, á fréttamannafundi í gær að afloknum fundi nor-
rænna fjármálaráðherra.
gagnvart ESB og evrunni, sameig-
inlegum gjaldmiðli ESB-ríkjanna,
og sagði Geir að Marianne Jelved,
efnahagsmálaráðherra Danmerk-
ur, hefði greint starfsbræðrum sín-
um frá niðurstöðum funda sem
fram fóru í Portúgal á mánudag en
þar bar efnahagsmálin á góma.
Engar niðurstöður urðu á fund-
inum í Kaupmannahöfn og sagði
Geir að e.t.v. færi fram áhugaverð-
ari umræða um þessi mál á sér-
stakri ráðstefnu sem Norræna ráð-
herranefndin hefur boðað til í dag
um áhrif evrunnar á efnahag og
velferðarkerfi Norðurlandanna.
Geir mun flytja ávarp á ráðstefn-
unni, eins og norrænir starfsbræð-
ur hans, og Poul Nyrup Rasmus-
sen, forsætisráðherra Dana, mun
einnig sitja ráðstefnuna og leggja
orð í belg.
Morgunblaðið/Jim Smart
Um 30 tonn af grjóti hrundu úr Hakinu í fyrrinótt.
30 tonna bjarg
úr Hakinu
STÓRT bjarg hrundi úr Hakinu ofan
við Hestgjá á Þingvöllum í jarð-
skjálftanum í fyrrinótt. Talið er að
stærsta bjargið vegi um 30 tonn en
umhverfis það liggja björg og hnull-
ungar á víð og dreif. Við Drekkingar-
hyl og nyrst í Stekkjargjá hrundu
stórir hnullungar úr gjárbakkanum.
Veginum um Almannagjá og göngu-
stígnum út á Hakið var strax lokað.
Mest grjóthrun varð úr Hakinu
fyrir framan útsýnisskífu sem þar
stendur. Grjótið hrundi ofan í Hest-
gjá, um 150 metrum norðan við tré-
pall sem hefur verið reistur þar
vegna kristnihátíðar.
Jarðvísindamenn voru fengnir á
ríkisstjórnarfund sem haldinn var í
gær. Að sögn Páls Einarssonar, pró-
fessors í jarðeðlisfræði við Háskóla
Ræktar þu garðinn þinn?
Sameínaðu kosti Heimilisiinu oq Heimilisbanka
Með því að nýta sér þjónustu Heimilislínu og Heimilisbankans á Netinu, má ná fram hagstæðari
vaxtakjörum og umtalsverðum sparnaði í þjónustugjöldum - og það kostar ekkert að gerast áskrifandi.
Þar með tryggir þú þér hærri innlánsvexti, lægri útlánsvexti, sparar kostnað af færslum, millifærslum
og reikningsyfirlitum, auk þess að spara tíma.
-JáíSSStít?!*. HEIMILISLÍNAN
@B0NAÐARBANKINN
Tntustugþaitki
Morgunblaðið/Jim Smart
Lokað var fyrir umferð um Al-
mannagjá vegna hættu á
grjóthruni.
íslands, var þar rætt um nokkrar
áhyggjur sem menn hefðu af kristni-
tökuhátíð á Þingvöllum ef áframhald
verður á jarðskjálftunum á Suður-
landi á næstunni. Páll sagði að Þing-
vellir væru á jaðri skjálftasvæðsins
og varla um mikla áhættu að ræða
nema óvæntir atburðir gerðust.
Framkvæmdanefnd kristnihátíð-
ar fundaði í gær með ríkislögreglu-
stjóra, veðurstofustjóra og jarðfræð-
ingum en á fundinum var ákveðið að
bíða átekta. Júlíus Hafstein, fram-
kvæmdastjóri kristnihátíðar, bendir
á að engir atburðir á kristnihátíð
verði nálægt þeim stöðum þar sem
gijóthrunið varð en ef ástæða verði
talin til sé lítill vandi að girða af þá
staði sem grjót hrundi á.