Morgunblaðið - 22.06.2000, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Athugun Fiskistofu
á aflasamsetningu
Vísbending
um mikið
brottkast
ATHUGUN Á MEINTU BROTTKASTI
lengd
á fiski
45,0- 50,0- 54,0- 60,0- 65,0- 70,0- 75,0- 80,0- 85,0- 90,0- 95,0- 100,0-105,0-110,0-115,0-120,0- 125,0-
49,9 54,9 59,9 64,9 69,9 74,9 79,9 84,9 89,9 94,9 99,9 1 04,9 109,9 114,9 119,9 1 24,9 129,9
50 Fjöldi fiska —
45
40
Veiðarfæri: Dragnót
5. maí 2000
Enginn eftiriitsmaður um borð
Fjöldi mældra fiska: 143
lengd 30,0- 35,0- 40,0- 45,0- 50,0- 54,0- 60,0- 65,0- 70,0- 75,0- 80,0- 85,0- 90,0- 95,0- 100,0- 105,0-
áfiski 34,9 39,9 44,9 49,9 54,9 59,9 64,9 69,9 74,9 79,9 84,9 89,9 94,9 99,9 104,9 109,9
Guðjón A. Kristjánsson, Frjálslynda flokknum
Tveggja til fímm
ára físki hent
ATHUGUN Fiskistofu á veiði til-
tekinna báta gefur vísbendingu um
verulegan mun á aflasamsetningu
og má draga þá ályktun að mismun-
urinn liggi í brottkasti, en töluverð-
ur munur er á aflasamsetningu
þegar eftirlitsmaður er um borð og
þegar eftirlitsmaður er ekki um
borð.
Petta eru niðurstöður úr mæling-
um sem sýna aflasamsetningu hjá
átta bátum í tveimur samliggjandi
veiðiferðum á sama veiðisvæði með
eða án eftirlitsmanns.
Athugunin var gerð vegna þess
að eftirlitsmenn Fiskistofu urðu
varir við einkennilega aflasamsetn-
ingu, sáu t.d. að ákveðnir bátar
voru nánast eingöngu með físk sem
var yfír 5 kg, og jafnframt var
sterkur orðrómur um brottkast.
Fiskistofa fékk Landhelgisgæsluna
í lið með sér og fóru athuganimar
fram í apríl, maí og júní.
Ámóta niðurstaða
í öllum tilvikum
Könnuð var aflasamsetning fjög-
urra netabáta og fjögurra báta á
dragnót og var niðurstaðan ámóta í
öllum tilvikum - minni fiskur kom
síður að landi þegar eftirlitsmaður
var ekki um borð en stærðardreif-
ingin var meiri þegar eftirlitsmaður
var um borð.
Fiskistofa hefur sent skipstjóm-
armönnum eða útgerðum viðkom-
andi skipa bréf þar sem óskað er
skýringa á þessu misræmi og er
fresturinn til að svara um það bil að
renna út.
Hert eftirlit
Fyrir viku greindi Árni M. Mat-
hiesen sjávarútvegsráðherra frá
plastlagnakerfi
fyrir þrýstiloft

leyfilegum heildarafla á næsta fisk-
veiðiári og gat þess að allir hags-
munaaðilar hefðu sagt í gagnlegum
viðræðum við sig að herða þyrfti
eftirlit með brottkasti afla. „Jafnvel
þótt fískifræðingar geti ekki bent á
né staðfest brottkast í sínum tölum,
þá tel ég að það sé ábyrgðarhluti af
minni hálfu að athuga það ekki
frekar," hafði Morgunblaðið eftir
ráðherra sl. föstudag. „Ég hef hins
vegar engar forsendur til að ásaka
neinn í þessum efnum en hef engu
að síður ákveðið að gerð verði at-
hugun á þessu á veiðislóðinni. Einn-
ig verður eftirlit með brottkasti
aukið. Það skipir máli að brottkast
eigi sér ekki stað, enda er þar verið
að henda verðmætum sem við ekki
nýtum og þar af leiðandi fiski sem
annars yrði stærri og ætti að skila
okkur meiri tekjum. Eins truflar
brottkast þau gögn sem Hafrann-
sóknastofnun hefur til úrvinnslu.“
Sláandi upplýsingar
Að sögn Árna er umrætt starf
hafið af hálfu ráðuneytisins og
Fiskistofu og fyrrnefndar upplýs-
ingar auk annarra sem koma út úr
starfinu verða lagðar til grundvall-
ar þegar ákveðið verður hvernig
tekist verður á við vandann. „Upp-
lýsingarnar eru mjög sláandi en
, hins vegar hika ég við að draga þá
ályktun að ástandið sé almennt eins
og kemur fram hjá bátunum sem
um er að ræða í úrtakinu."
Hann segir ennfremur að allir
verði að taka höndum saman til að
koma í veg fyrir brottkast afla.
„Það er mjög jákvætt í þessari um-
ræðu að allir hagsmunaaðilar, sem
ég hef rætt við að undanförnu,
höfðu að fyrra bragði orð á þessu
og það herðir okkur í að hraða og
auka þessa vinnu.“
Árni segir að umræddar upplýs-
ingar séu til komnar vegna þess að
verið sé að reyna að komast til
botns í málinu. „Við tökum þær
mjög alvarlega en þær eru mjög
vandmeðfarnar."
FRJÁLSLYNDI flokkurinn sendi í
gær frá sér opið bréf til sjávarút-
vegsráðherra þar sem krafist er
tafarlausra aðgerða gegn brottkasti.
„Ef þetta er það sem er í gangi hjá
flotanum get ég ekki séð hvernig á
að viðhalda þessu frjálsa framsali
áfram því brottkastið er afleiðing
þess,“ segir Guðjón A. Kristjánsson,
formaður þingflokks Frjálslynda
flokksins, og bætir við að arðsemis-
krafan virðist vera orðin svo mikil að
enginn geti leyft sér að koma með
fisk að landi sem er undir 70 senti-
metra langur. Á árum áður hafi smá-
fiski undir 43 sentimetrum verið
kastað en þá hefði verið reynt að
hirða og landa 43 til 50 sm fiski sem
kallaður hefði verið undirmálsfiskur.
Nú mætti gera ráð fyrir að tveggja
ára fiski væri hent að stórum hluta
„en svo er verið að henda honum
þriggja ára, fjögurra ára og jafnvel
fimm ára“.
Gífurlegt brottkast
Guðjón segir að upplýsingar
Fiskistofu leiði ótvírætt til þeirrar
niðurstöðu að um gífurlegt brottkast
sé að ræða og telur að enginn viti
hver staða íslendinga sé á nýtingar-
kúrfu fiskistofna. Hafrannsókna-
stofnun og sjávarútvegsráðuneytið
hafi ekki greint frá athugun Fiski-
stofu varðandi brottkast fisks en á
sama tíma hafi heildarafli fyrir
næsta ár verið ákveðinn. „Er bara
verið að þegja um svona upplýsing-
ar? Geta menn leyft sér það? Ér það
allt í lagi?“
í bréfi Frjálslynda flokksins kem-
ur fram að flokkurinn hafi sýnt fram
á með Ijósum rökum að krafan um
verðmesta fisk í núgildandi fiskveið-
istjómarkerfi leiði til brottkasts.
Guðjón segir jafnframt að engu máli
skipti hvort skip eigi mikinn eða lít-
inn kvóta. „Það virðist enginn kom-
ast upp með það lengur að vera einn
gikkur í veiðistöð, sem landar miklu
smærri fiski en hinir. Það eru þá
helst krókabátarnir í dagakerfinu
sem reyna að landa öllu sem þeir fá.“
Aukning undanfarin ár
Að sögn Guðjóns er mikilvægt að
umræddar upplýsingar varðandi
brottkast komi upp á yfirborðið.
„Við gerum þá kröfu til ráðuneytis-
ins að þessi mál verði könnuð ger-
samlega ofan í kjölinn og upplýsing-
ar Fiskistofu verði rækilega
skoðaðar."
„Ef sjávarútvegsráðuneytið
treystir sér ekki til að veita nauðsyn-
lega forystu í málinu hlýtur Alþingi
að taka undir eins í taumana á haust-
dögum með lagasetningu um ger-
breytta fiskveiðistjórn,“ segir í fyrr-
nefndu bréfi. Guðjón bætir við, að
þótt brottkast hafi viðgengist lengi
hafi það aukist mikið á undanfömum
árum eða síðan verðmæti kvótans
jókst. „Menn byrjuðu á kvótalitlum
skipum að þurfa að velja undan til að
ná upp arðsemi i veiðarnar hjá sér.
Þegar einn var farinn að landa miklu
betri fiski en annar leiddi eitt af öðra
þar til allir vora komnir í sama
munstrið," segir Guðjón.
GLÆSILEG SÉR.VERSLUN MEE) ALLT I BAÐE1 ERBERGIÐ
BAÐSTOFAN
BÆJARLIND 14, SlMI 564 57 OO

Loftpressur
Margar stærðir og gerðir
Hagstætt verð
AVSIMÖTÆICi Hi
Akralind 1,
200 Kópavogi,
sími 564 3000