Morgunblaðið - 06.07.2000, Blaðsíða 60

60 FIMMTUDAGUR 6. JÚLÍ 2000
ALDARMINNING
MORGUNBLAÐIÐ
+
Elskuleg systir og mágur,
JÓNASÍNA HULDA JÓNSDÓTTIR
og
MICHAEL EILBERGAS M.D.,
búsett í Cona, USA,
eru látin.
Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey í Reykjavík, að ósk hinna iátnu.
Fyrir hönd dóttur og barna,
Guðrún Jónsdóttir.
t
Föðurbróðir minn,
ADOLF SIGURÐSSON,
Sjúkraskýlinu, Vallargötu 7,
Þingeyri,
lést sunnudaginn 2. júlí sl.
Útförin ferfram frá Þingeyrarkirkju laugardaginn 8. júlí kl. 10.30.
Axel Axelsson.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og
hlýhug við andlát og útför
ÞORSTEINS JÓNSSONAR,
frá Drangshlíðardal.
Jón Dalmann Þorsteinsson, Dóra Hafsteinsdóttir,
Yngvi Þorsteinsson, Guðlaug Sæmundsdóttir,
Erla Þorsteinsdóttir, Gísli Ágústsson.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlý-
hug við andlát og útför ástkærrar móður okkar,
tengdamóður, ömmu og langömmu,
AÐALHEIÐAR TRYGGVADÓTTUR
frá Kirkjubóli,
síðar Árbakka, Hnífsdal.
Guðmundur Sigurðsson, Kristín Einarsdóttir,
Gerður Kristinsdóttir,
Sóley Sigurðardóttir, Jón Halldórsson,
Heiðar Sigurðsson, Einhildur Jónsdóttir,
Magnús Sigurðsson, Hafdís Brandsdóttir,
Ólafur Sigurðsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
rfisdrykkjur í Veislusalnum
Sóltúni 3, Akógeshúsinu,
fyrir allt að300 manns.
EINMG LETTUR HADEGISMATUR
MEÐKAFFI OG TERTU A EFTIR - SAMA VERD
. skoaia
tr:a'réHa
hJá okkur
0 °ef/nu/
VEISLAN
G3
Glœsilegar veitingar frá Veislunni
Austurströnd 12 «170 Seltjornames • Sími: 561 2031 • Fax: 561 2008
VEITINGAELDHÚS
www.veislan.is - _
og
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þá þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður
Útfararstjórar okkar búa yfir áratuga reynslu af störfum við
útfararþjónustu.
Sjáum um útfarir á allri landsbyggðinni.
|
Baldur
Frederiksen
útfararstjóri,
sími 895 9199
Útfararstofa íslands, Suðurhlíð 35, Fossvogi.
Sími 581 3300. Þjónusta allan sólarhringinn.
www.utfararstofa.ehf.is
JONINA
JÓNSDÓTTIR
JÓN JZJNÍUSSON
í dag er öld liðin
frá því að móðir
mín Jónína Jóns-
dóttir fæddist í
Mundakoti á Eyr-
arbakka. Foreldr-
ar hennar voru
Guðrún Jóhanns-
dóttir f. í Munda-
koti 1865oghúsfrú
þar til dánardags
1939 og Jón Ein-
arsson f. á Heiði á
Síðu 1866, dáinn í
Reykjavík 1936.
Jón Einarsson
kom ungur austan
úr Skaftafellssýslu til sjóróðra á Eyr-
arbakka. Þar kynntist hann Guðrúnu,
gáfaðri og efnaðri heimasætunni í
Mundakoti. Þau giftust 1892 og eign-
uðust íimm börn sem öll fæddust í
Mundakoti. Þau voru: 1) Jóhann Guð-
jón, f. 1895, d. 1949, ókvæntur og
barnlaus. Hann kynntist ungur söfn-
uði Sjöunda Dags Aðventista og helg-
aði honum starfskrafta sína við
kennslu, boðun og bókhald.
2) Jónína, sem hér er minnst. 3) El-
ín húsfrú í Reykjavík, f. 1901, d. 1967.
Hún giftist Ársæli Jóhannssyni skip-
stjóra, f. á Eyrarbakka 1893, d. 1974.
Þau áttu fjögur böm. 4) Einar Ragn-
ar, f. 1904, forstjóri og bókaútgefandi
í Reykjavík, d. 1984. Fyrri kona hans
var Ásfríður Ásgríms, ritari, f. 1904,
d. 1980. Þau áttu tvær dætur. Síðari
kona hans var Björg Gunnvör EU-
ingsen, f. 1916, d. 1998. Þau áttu þrjú
böm. 5) Gísli, f. 1906, bóndii' Munda-
koti, d. 1965. Kona hans var Guðríður
Vigfúsdóttir, f. 1912, d. 1989. Þau áttu
fimm böm.
Mundakotssystkinin vom eins og
þau áttu kyn til öll vel gefin til munns
og handa, dugnaðarforkar, hjálpsöm
og heiðarleg. Þau ólust upp við guðs-
ótta og góða siði, vinnusemi, iðni og
hófsemi í hvívetna. Foreldrar þeirra
vom samhent og létu sér annt um hag
bama sinna. Amma var mjög heima-
kær og hlédræg en myndarleg hús-
móðir, gestrisin og trygglynd. Hún
saumaði og prjónaði á allt heimilis-
fólkið. Hún var stálminnug og næm,
kunni utan að jafnt Passíusálmana
sem veraldleg kvæði. Hún var söng-
vin og ég heyrði hana kveða heilu rím-
urnar og syngja fogur lög og kvæði.
Hún var gamansöm og gjafmild.
Siguijón Ólafsson myndhöggvari,
sem var fæddur og uppaíinn í Einars-
höfn á Eyrarbakka og af Bergsætt,
lýsir afa og ömmu í bókinni Ragnar í
Smára frá 1982:
„Ég man vel eftir Jóni Emarssyni.
Hann var gífurlegur atorkumaður,
formaður á eigin báti, hreppstjóri og
settur sýslumaður Amessýslu um
tíma. Ég hef glögga mynd af honum
þegar hann stóð í búðinni með ein-
kennishúfuna á höfði, það sópaði að
honum. Móðir mín sagði einu sinni við
mig að Ragnar ætti ekki langt að
sækja höfðingsskap smn. Faðir hans
hefði nefnilega verið sama göfug-
mennið. Mamma var vinnukona í
Mundakoti hjá Jóni Einarssyni og
Guðrúnu Jóhannsdóttur, foreldrum
Ragnars á þessum árum. Hún tjáði
mér að á hverjum sunnudegi hefði
faðir Ragnars gefið fólkinu í grennd-
inni nytjamar úr kúnum sínum. Sér-
staklega hefði hann verið örlátur við
þá fátækustu. Á þeim tímum Vestur-
heimsferða voru bændur í Flóanum
margir hverjir svo snauðir að þeir
áttu ekki kúgildi og komust þar af
leiðandi ekki til Ameríku. En vinnu-
konumar á foreldraheimili Ragnars
földu mjólkurkönnuna undir svunt-
unni og færðu þurfandi sveitungum á
hverjum sunnudegi.“
Afi átti bátinn Trausta, smíðaðan
1912. Hann var fengsæll og farsæll
formaður eins og leiðarljóð Trausta
eftir Spóa sýnir:
Ytti Trausta öldin svinn,
út úr nausti fyrsta sinn,
stýrði hraustur hreppstjórinn,
hræðslulaust um brimvöllinn.
Höndin lýða-hjálparans,
hefti stríð til sjós og lands,
höppum skrýði’ og kostakrans,
knörrinn fríða, hreppstjórans.
Mamma kynntist sjómannsstarfinu
ung því að faðir hennar var formaður
um áratugi. Hún sagði í útvarpsviðtali
eftir stríð: „Oft var það, þegar pabbi
var á sjó og veður að versna að ég
gætti að svip mömmu hvort ekki
leyndist þar einhver ótti. Hljóp ég þá
oft fram á sjávarbakkann og horfði á
brimið og bað Guð að varðveita skipið
hans.
Mamma naut venjulegrar bama-
skólagöngu og átti auðvelt með nám
en litla aðra bóklega menntun var þá
að fá á Eyrarbakka. Hún fór sem
unglingur tO Reykjavíkur sem bam-
fóstra. Mömmu langaði að fara í
Kennaraskólann en átti ekki kost á
því. Hún var fengin til að kenna böm-
um sem heimiliskennari á Vogsósum í
Selvogi í Þorlákshöfn og víðar í sveit
og fórst það vel úr hendi. Einnig fór
hún í kaupavinnu í Borgarfirði.
Lengst af var hún þó í Reykjavík mOli
þess sem hún skrapp heim í Munda-
kot tO að hjálpa tO við bústörfín og
njóta samvista við foreldra sína og
systkini þar. Tvo vetur, 1921 og 1922,
var hún við nám og störf í matreiðslu
á Hótel Skjaldbreið í Reykjavík sem
þótti góður skóli fyrir ungar stúlkur.
Um tvítugt kynntist mamma ung-
um, efnOegum manni, Jóni Júníus-
syni, fæddum á Syðra-Seli í Stokks-
eyrarhreppi 20. nóvember 1895.
Foreldrar hans vora Júníus Pálsson,
f. á Syðra-Seli 1861, bóndi og formað-
ur á Syðra-Seli, lengi sýslunefndar-
maður, d. 1932, og Sigríður Jónsdótt-
ir, f. í Grímsfjósum 1866, húsfrú á
Syðra-Seli, d. 1944. Júníus föðurafi
mmn var bróðir m.a. ísólfs organista
Legsteinar
Vönduð íslensk framleiðsla
Fáið sendan myndalista
MOSAIK
Marmari
Granít
Blágrýti
Gahbró
Líparít
Hamarshöfði 4, 110 Reykjavík
sími: 587 1960, fax: 587 1986
og tónskálds, föður Páls tónskálds og
dómorganista og bróðir Bjama í Götu
á Stokkseyri, bónda, formanns og
organista, fóður Friðriks kennara,
söngstjóra, organista og tónskálds í
Hafnarfirði.
Foreldrar mínir gengu í hjónaband
30. janúar 1924. Þá hafði pabbi lokið
prófi úr Sjómannaskólanum 1922.
Pabbi var ungur mjög námfús, næm-
ur og minnugur. Hugm’ hans stóð til
annarra starfa en sjómennsku þótt
hann væri góður sjómaður. Hann lét
sig mjög varða réttinda- og baráttu-
mál sjómanna, vinnuskOyrði og ör-
yggismál. Hann var virkur félagi í
Sjómannafélagi Reykjavflíur. Pabbi
hafði mikinn áhuga á sögu og náttúru-
fræði. Hann hafði líka góða söngrödd
og unni íslenskum ljóðum og lögum.
En hann var fátækur og átti ekki kost
á langskólanámi.
Foreldrar mínir bjuggu í Reykja-
vík þar eð pabbi var á toguram frá
Reykjavík. Þau byggðu sér hús við
Haðarstíg 18 og bjuggu þar tO 1936.
Þau eignuðust tvö böm, Jón Atla sem
fæddist 13. júní 1924 í Mundakoti hjá
afa og ömmu, og greinarhöfund sem
fæddist í Reykjavík 6. október 1926 á
Grettisgötu 48B. Jón Atli fór í Iðn-
skólann og Vélskólann og stundaði
störf í þeim greinum og síðar í bifvéla-
virkjun. Hann var lengi forstöðumað-
ur Smjörlíkisgerðarinnar í Þverholti.
Hann starfaði um skeið sem fyrsti
umsjónarmaður Borgarspítalans og
síðast sem eigandi lakkrísgerðarinn-
ar Krumma. Allt tæknilegt lék í hönd-
um hans. Hann kvæntist Guðrúnu Sú-
sönnu HaUdórsdóttur frá Vest-
mannaeyjum. Jón Atli var glað-
lyndur, vinsæll og félagslyndur og
öllum harmdauði er hann lést langt
um aldur fram 19. mars 1975.
Greinarhöfundur er gift Páli Sig-
urðssyni lækni og fv. ráðuneytis-
stjóra. Böm okkar era tvíburarmr
Jónína tannlæknir og Ingibjörg lyfja-
fræðingur, f. 1949, Dögg lögfræðing-
ur, f. 1956, og tvíburarnir Jón Rúnar
lögfræðingur og Sigurður PáU geð-
læknir, f. 1960. Bamabömin eru orðin
m'u og langömmubömin tvö.
Mamma unni æskustöðvum sínum
á Eyrarbakka og ástvinum þar og var
ættrækin. Hún var oft á sumram þar
meðan pabbi var ýmist á sfld, karfa
eða öðram veiðum. Ung fór ég fyrst
með mömmu austur á Bakka tO afa og
ömmu og síðar tfl Jóhönnu og Jóns á
Bergi. Jóa var náfrænka ömmu í báð-
ar ættir og ólst upp frá sex ára aldri í
Mundakoti, fyrst hjá Elínu ömmu-
systur sinni og síðar hjá Guðrúnu og
Jóni. Ég á dýrmætar minningar frá
Eyrarbakka. Ég finn enn flminn af
þangi og þara í fjöranni sem iðaði af
fuglalífi, kríu og öðrum sjófuglum.
Bláliljan og fjöruarfinn, skeljar og
kuðungar skreyttu fjörana. Flestir
þorpsbúar áttu vel hirta kálgarða og
túnbleðil og höfðu bæði kýr og kind-
ur, hesta og hænsni. Margir sóttu sjó-
inn á vélbátum. I þorpinu vora nokkr-
ir kaupmenn. Af þeim er mér
minnisstæðastur ÞorkeO í Kelabúð
sem gaf okkur stelpunum oft taupraf-
ur tfl að sauma úr á brúður okkar. Jón
Atli og ég kynntumst líka sveitasæl-
unni á Syðra-Seli þar sem amma Sig-
ríður, orðin ekkja, bjó með systkinum
pabba uppi í Selsheiði fyrir ofan
Stokkseyri, þeim Bjama, Ágústu og
Þuríði og Margréti ijómabústýru á
Baugsstöðum, hálfsystur pabba.
Mamma helgaði sig heimilinu eins
og algengast var í þá daga um sjó-
mannskonur þar sem allt heimilishald
og uppeldi barna hvílir á þeim í fjar-
vera maka. Líf sjómannskonu er oft
einmanalegt og söknuður að sjá ekki
ástvin sinn vikum saman. Mamma fór
því sumarið 1936 tO Flateyrar með
mig tæpra tíu ára. Pabbi var þá stýri-
maður á togaranum Þorfinni sem
lagði upp karfa á Sólbakka. Það var
ævintýri að ferðast með strandferða-
skipi vestur með stoppi á hverri höfn,
fara einn túr á Halamið og í bílferðir
um fagran Önundarfjörð í sumar-
skrúða. Ánægjulegast var þó fyrir
okkur mömmu að hitta pabba.
Sumarið 1939 dvöldumst við mæðgur
á Siglufirði og unnum á síldarplani.
Það var einstakt sólskinssumar en
nær engin sfld. En við kynntumst
síldarvinnu og sáum hve vanar sfldar-
stúlkur voru eldfljótar að íylla tunn-
urnar og kalla: „Tóma tunnu“.
Þetta haust réðust Þjóðverjar inn í
PóUand. Stríðsárin reyndu mikið á