Morgunblaðið - 05.08.2000, Qupperneq 76

Morgunblaðið - 05.08.2000, Qupperneq 76
76 LAUGARDAGUR 5. ÁGÚST 2000 IDAG MORGUNBLAÐIÐ HUGVEKJA Guðbrandur biskup Þorláksson. Bókin og bókaþjóðin Elztu hlutar biblíunnar eru um þrjú þúsund ára gamlir. Stefán Fríðbjarnarson staldrar lítið eitt við bókaþjóðina og bók bókanna. Eitt stórverk gafstu mér, Guð, af náð, að gjöra með kröftunum ungu: Nú geymir að eilífu ísaláð þitt orð á lifandi tungu. (Matthías Jochumsson lagði í þ'óði Guðbrandi biskupi Þorlákssyni þessi orð í munn.) Íslendingar vilja gjarnan telj- ast bókaþjóð. Þeir státa á stund- um af fornum og nýjum bók- menntum sínum. Þeirra jól eru bóka-jól. Aðventan er árstími bókaflóðs, sem nær inn á flest heimili landsins. Upp úr þessu bókaflóði rís - eða ætti að rísa - bók bókanna, biblían, sem geym- ir m.a. frásagnir um fagnaðar- boðskapinn og uppruna jólanna, birtuhátíðar í skammdegi norð- urhjarans. Elztu hlutar biblíunnar vóru um þúsund ára gamlir þegar Jesús Kristur gekk um í mannheimi. Þeir eru því nálægt þrjú þúsund ára annó 2000. Þeir verða lesmál milljarða manna fjórða ár- sþúsundið. Þeir eru um sitthvað í efni og framsetningu bam síns tíma. Þeir flokkast samt sem áður enn í dag sem dýrmætar trúarleg- ar heimildir um bakland kristn- innar, auk þess að geyma fagur- bókmenntir eins og Davíðssálmana og Ljóðaljóðin. Sigurbjöm biskup Einarsson komst svo að orði um þessi fomu trúarrit: „Jesús tók bókina (sem var gyðingum eitt og allt) og lauk henni upp. Og kirkja hans tók við henni úr hendi hans og þá var hún orðin ný. Líf hans og kenn- ing, dauði hans og upprisa, lýstu hana upp og fæddu að nýju.. Sigurbjöm biskup komst og svo að orði um nýrri hluta bibl- íunnar: ,Á næstu áratugum eftir dauða Jesú urðu svo til þau rit, sem vér köllum Nýja testament- ið. Þar em 5 sögurit, 4 um ævi Jesú, guðspjöllin (gleðitíðindin), og svo ágrip af sögu kirkjunnar fyrstu árin, Postulasagan. Síðan koma tækifærisrit, flest sendi- bréf skrifúð í flýti af sérstökum tilefnum, en viðtakendur varð- veittu þau með dýpstu lotningu, þau vora lesin við guðsþjónustur eins og söguritin, afrituð af ein- stakri alúð og nákvæmni, þeim var dreift frá einum söfnuði til annars.“ Biblían barst að sjálfsögðu til íslands með kristnum mönnum þegar á landnámsöld. Reyndar fyrr með írskum munkum, er hér dvöldu fyrir norrænt landnám. Það er þó ekki fyrr en undir miðja 16. öld að Nýja testamentið kemur út á íslenzku í þýðingu Gizurar biskups og fræðaþulsins Odds Gottskálkssonar. í kjölfarið fylgdi íslenzk þýðing Guðbrandar biskups Þorlákssonar á biblíunni í heild. Guðbrandarbiblía á ómældan þátt í varðveizlu móður- málsins, lítt breytts, fram á okkar daga. Og þar með í varðveizlu homsteins menningarlegs og stjómarfarslegs fullveldis okkar. Guðbrandur biskup komst um þetta efni svo að orði að hann vildi vinna „móðurmáli vora það til sæmdar og fegurðar, sem í sjálfu sér er bæði Ijóst og fagurt og ekki þarf í þessu efni úr öðrum tungumálum orð til láns að taka eða brákað mál né bögur þiggja". Þjóðarsaga okkar færir heim sanninn um að stórverk Guð- brandar biskups var ekki einung- is unnið íslenzkri þjóð til sæmdar og trúarlegrar uppbyggingar, þótt það eitt út af fyrir sig sé stórkostlegt, heldur varð og gild- ur þáttur í menningarlegri og stjómarfarslegri fullveldis- baráttu íslendinga. Og nú geym- ir að eilífu ísaláð Guðs orð á lif- andi tungu. Biblían er trúlega lesin og túlk- uð með misjöfnum og ólíkum hætti - nú sem fyrr í kristnisög- unni. Hér verður ekki farið stór- um orðum um það, hvaða skiln- ingur eða túikun á texta hennar sé réttur, né hver rangur. Bezt fer á því að við virðum rétt hvert annars til að lesa textann með eigin hætti - og rétt hvert annars til skoðanamyndunar og túlkun- ar. Það er hins vegar rangt, að mati höfundar þessa pistils, að nýta biblíutexta til að meiða eða niðurlægja aðra manneskju, jafn- vel þótt skoðanir hennar fari í bága við okkar skoðanir. Við skulum hafa það í huga að Krist- ur kenndi að með eigin dómum yfir samferðafólki leggjum við drög að því, hvemig við sjálf verðum dæmd. „Nýtt boðorð gef ég yður,“ sagði hann (Jóhannes 13,31), „að þér elskið hver annan. Eins og ég hef elskað yður, skuL uð þér einnig elska hver annan. Á því munu allir þekkja, að þér er- uð mínir lærisveinar, ef þér berið elsku hver til annars.“ VELVAKAJMDI Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15 frá mánudegi til föstudags Kvörtun MIG langar til að koma á framfæri kvörtun til Mjólk- ursamsölunnar. Þannig er að sonur minn, 9 ára, safn- aði kókómjólkurfernum og sendi þeim í von um að fá bolta. Viti menn, hinn 14. júní kemur nafnið hans ásamt fullt af öðrum nöfn- um og orð um að þau fái boltann sendan til sín um mánaðamótin júní/júlí. Sonur minn beið rólegur þar til 3. júlí en þá var hann farið að lengja eftir send- ingunni. Þegar komið var fram í miðjan mánuð hringdi ég í MS og talaði að öllum líkindum við sumar- starfsmann sem vissi ekk- ert um það hvenær eða hvernig boltinn kæmi, svo við biðum. Nú er kominn einn og hálfúr mánuður frá birtingu nafna vinnings- hafa og fengum við okkur þá bíltúr til MS til að at- huga um boltann og töluð- um við símastúlkuna á staðnum. Var henni vor- kunn að þurfa að taka á móti okkur sem áttum von á boltum því hún hafði eng- in svör og fékk ekki heimild til að vísa okkur á annan starfsmann sem hafði með þetta að gera. Yfirmanni hennar fannst vlst best að þessir óánægðu vinnings- hafar og viðskiptavinir töl- uðu bara við símastúlku sem engu ræður. Mikið hefði það nú verið léttara fyrir hana og ánægjulegra fyrir okkur ef hún hefði haft eitthvað til að rétta drengnum í sárabætur fyr- ir biðina eftir boltanum og er ég þar að tala um eins og einn íspinna eða eitthvert dót með merki MS sem hefði glatt barnið. Sem sagt, enn bíðum við og von- umst til að það verði ekki farið að snjóa mikið þegar Sumarleiks-vinningurinn skilar sér. 100458-4039. Fyrirspurn til Einars Odds Kristjánssonar VEGNA Kastljóss í RÚV 2. ágúst sl. og ummæla for- seta Islands um misskipt- ingu á lffsafkomu þegna á Islandi. Einar mótmælti harðlega og sagði að allir á Islandi hefðu það mjög gott samkvæmt erlendum skýrslum. Hvernig væri að háttvirtur fyrrverandi al- þingismaður og útgerðar- maður kynnti sér raun- veruleikann og íslenskar skýrslur? Ég skal aðstoða hann. Kveðja, Guðrún Einarsdóttir, aðgerðarhópi aldraðra, sími 561-1294. Póstlagt í dag PÓSTLAGT í dag - til þín á morgun. Þannig hljóðar slagorð íslandspósts. En hvað bregst? Föstudaginn 7. júlí var póstlagt bréf með myndum frá Egilsstöðum sem átti að fara í Ásgarð, 108 Reykjavík. En nú, 3. ágúst, er þetta bréf ekki enn komið til skila. Bið ég því þá á póstinum að at- huga hirslur sínar og hvort ekki leynist bréf einhvers staðar á bak við. Aðalheiður Sigurðardóttir. Ábending ÍBÚI í Þingholtunum hafði samband við Velvakanda og vildi koma þeirri ábend- ingu á framfæri við borgar- yfirvöld að láta hreinsa Fjólugötuna. Sagði íbúinn að gatan hefði verið mal- bikuð fyrir 17. júní og hefði þá möl og sandur gengið upp á gangstéttir og væri þar enn og ekkert hefði verið hreinsað þar síðan, hvorki gata né gangstéttir. Tapað/fundid Hjól í óskilum 24" 10 gíra hjól fannst 24. júlí sl. við Geitland. Upplýs- ingar í síma 699-2616. Jakki og peysa týndust í Eldgjá I göngu í Eldgjá sl. mánu- dag týndist rauður vind- jakki, renndur að framan. Inni í jakkanum var peysa. Skilvís finnandi hafi sam- band í síma 553-2482 eða farsíma 854-3370. Myndavél týndist íEden KONICA-myndavél í tví- skiptu leðurhulstri týndist við eða í Eden í Hveragerði 11. júh'. Skilvís finnandi hafi samband í síma 566-6150. Myndavél í óskilum MYNDAVÉL fannst við Þingvallavatn norðaustan- vert sunnudaginn 30. júlí sl. Upplýsingar í síma 588- 4651. Med morgunkaffinu Nei, ég er ekki húsmóöir. Eruð þér húsbóndi? Þarna. Nú getur þú ekki sagt að ég hugsi betur um blómin en þig. Víkverji skrifar... VÍKVERJI heyrði óvart á tal ungs manns í farsíma nú í vik- unni. Ekki það að Víkverji væri að hnýsast í einkamál piltsins heldur var þetta í fjölmenni og ungmenninu var mikið niðri fyrir og lá hátt róm- ur. Hann var sem sagt að láta ein- hvern vita af því að hann væri nýkominn í bæinn og sagði eitthvað á þá leið að hann hefði „farið þetta á þremur tímum“ og bætti síðan við: „Við vorum svona í 130 mest alla leiðina." Síðan kom stutt þögn og viðmælandinn hefur þá eflaust verið að tjá sig um afrekið og ungi maður- inn sagði svo: „Þetta er nú ekkert miðað við þessa brjálæðinga sem era á 150...“ Líklega lýsir þetta samtal í hnotskum viðhorfum ungra manna almennt til hraðaksturs á þjóðveg- um landsins. Það er sem sagt ekki tiltökumál þótt ég aki á 130 kíló- metra hraða þegar „hinir vitleysing- amir“ era á 150 kílómetra hraða, - eða hvað? Nú vill Víkveiji ekki kenna ungum mönnum alfarið um það ófremdarástand sem ríkir í um- ferðarmálum okkar íslendinga, en engu að síður er það staðreynd að samkvæmt opinberam tölum er það ungt fólk, á milli 17 ára og 25 ára, sem veldur mestu tjóni í umferðinni, og oft má um kenna vítaverðum hraðakstri, kæraleysi, tillitsleysi og þjösnaskap. Úr þessu þarf vitaskuld að bæta. xxx VÍKVERJI hefur að vísu ekki neina „patent“ lausn á reiðum höndum á því hvernig bregðast skuli við aukinni slysatíðni á þjóðvegum landsins. Þó má nefna nokkur atriði sem hugsanlega gætu haft þar ein- hver áhrif svo sem hækkun á öku- leyfisaldri, hert viðurlög við hrað- akstri og aukið umferðareftirlit. Ljóst er að bregðast þarf við með einhveijum hætti, en hér þarf auð- vitað fyrst og fremst að koma til hugarfarsbreyting gagnvart akstri og meðferð ökutækja. Akstur er dauðans alvara. Um leið þarf vita- skuld að taka á því agaleysi sem virðist færast í vöxt í þjóðfélaginu, ekki síst meðal ungs fólks. Mesta umferðar- og ferðahelgi ársins er nú runnin upp og viðbúið að þúsundir íslendinga séu á far- aldsfæti á þjóðvegum landsins þegar þessar línur birtast á prenti. Áf því tilefni vill Víkverji endurtaka varn- aðarorð sín og áskoran frá því síð- astliðinn laugardag þess efnis að ökumenn gæti fyllstu varúðar, líti í eigin barm um leið og þeir setjast undir stýri, líti á hraðamælinn og spyrji sig hvort þeim liggi í raun svona lífið á? Það getur varla skipt svona miklu máli hvort menn kom- ast klukkutímanum fyrr eða seinna á áfangastað. Er ekki lífið meira virði? x x x AÐGERÐ Heimdellinga, að leggjast yfir álagningarskrár á Skattstofunni í Reykjavík til að meina öðram aðgang að þeim, hefur vissulega vakið menn til umhugsun- ar um hvort birting álagningar- og skattaskrár sé brot á friðhelgi einka- lífsins. I þessum efnum sýnist sitt hverjum og varaformaður Félags ungra jafnaðarmanna lýsir þeirri skoðun sinni í einum fjölmiðlanna nú í vikunni að sér hafi „alltaf fundist ótrúverðugt og hlægilegt þegar ung- ir sjálfstæðismenn þeyta lúðra í nafni persónufrelsis“. Orðrétt segir varaformaðurinn meðal annars: „Þetta era sömu ung- mennin og sitja í kjörklefum fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins til að fylgjast með hverjir neyta atkvæðis- réttar síns. Hjá Sjálfstæðisflokknum skal allt fela sem viðkemur fjármál- um og launum og ekki skirrast við að brjóta lög í því sambandi en svo er fólk elt uppi til að vita hvort það hafi ekki kosið Flokkinn. Þá er ekki rætt um persónuvernd og friðhelgi ein- staklingsins. Þetta er hræsni af verstu gerð,“ segir varaformaður ungra jafnaðarmanna. Formaður Heimdallar segir hins vegar af sama tilefni: „Þessi sýning á persónulegum upplýsingum fólks er enn undarlegri í ljósi þess að hún hefur engan tilgang annan en að svala forvitni Islendinga um náung- ann. Fólk fær sínar eigin tölur send- ar í pósti og þeir sem þurfa nauðsyn- lega upplýsingar um aðra geta óskað eftir þeim eftir öðram leiðum. Það er sérstaklega ógeðfelld tilhugsun að fólk skuli gera sér sérstaka ferð á skattstofu til að fletta upp nágrönn- um sínum og vinnufélögum.“ Víkveiji tekur ekki afstöðu til þessara deilna, en það sem vekur hann stundum til umhugsunar, þeg- ar fjölmiðlar birta skrár yfir hæstu skattgreiðendur, er ekki endilega tengt þeim nöfnum sem era á listan- um, heldur miklu fremur þeim sem era þar ekki, en ættu kannski að vera þar. Skal ekki farið nánar út í þá sálma að sinni.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.