Morgunblaðið - 03.11.2000, Blaðsíða 26

26 FÖSTUDAGUR 3. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Demókratar í „öruggu ríki“ farnir að ókyrrast fyrir forsetakosningarnar
Clinton til
hjálpar í
Kaliforníu
George W. Bush hefur lagt mikla áherslu
á kosningabaráttu í Kaliforníu, ríki sem
A1 Gore ætti að geta gengið að vísu.
Ragnhildur Sverrisdóttir segir að demó-
kratar í ríkinu séu farnir að ókyrrast og hafí
kallað á Clinton forseta sér til aðstoðar.
AL GORE skaut upp kollinum í Kali-
forníu í vikunni, rííd þar sem hann
hefur ekki sést síðan í september og
enginn átti von á að hann myndi sinna
meira, enda ætti hann að geta gengið
að sigri vísum
þar næsta
þriðjudag. Ge-
orge W. Bush
hefur hins vegar
barist af hörku í
rfkinu undan-
farnar vikur þótt
ekki hafi hann
sést þar mikið
sjálfur fyrr en
síðustu daga. A móti kemur að hann
hefur eytt milljónum á milljónir ofan í
sjónvarpsauglýsingar þar. Gore hef-
ur kosið að nota sína auglýsingapen-
inga í ríkjum þar sem mjórra er á
mununum.
Það er erfitt að segja til um hvort
Bush telur sig eiga raunverulegan
möguleika á sigri í Kaliforníu, sem
býr yfir fimmtungi þess kjörmanna-
fjölda sem þarf til að hreppa forseta-
embættið, eða 54 af 270. Sumir telja
að hann sé að neyða Gore til baráttu
þar, í því skyni að sýna fram á að
varaforsetinn sé orðinn örvæntingar-
fullur. Það er alla vega farið að fara
um demókrata í ríkinu þótt ekki hafi
þeir enn farið þá leið að auglýsa eins
og repúblikanar. Þess í stað hafa þeir
kallað til manninn sem þeir telja lík-
legastan til að geta hvatt almenning
til að kjósa varaforsetann, Bill Clint-
on forseta.
Clinton hefur lítið verið á ferðinni í
þágu Gore og ör-
fáum dögum fyrir
kosningar eru
margir þeirrar
skoðunar að Gore
hafi gert mistök
með því að skilja
of mikið á milli sín
og forsetans, sem
enn nýtui' mikilla
vinsælda hjá stór-
um hluta þjóðarinnar. Hvemig getur
varaforsetinn ætlast til að njóta góðs
af verkum sínum sem næstráðandi
Clintons, um leið og hann lætur sem
forsetinn sé ekki til?
Clinton vinsæll
í Kaliforníu
Þrátt fyrir að Bush hafi lagt jafn
mikla áherslu á kosningabaráttu í
Kalifomíu og raun ber vitni sýna
skoðanakannanir að mjórra er á
mununum hjá frambjóðendunum í 20
öðmm ríkjum. Um síðustu helgi birti
dagblaðið San Francisco Cronicle
skoðanakönnun sem sýndi Gore með
10 prósentustiga meira fylgi í Kalif-
orníu en Bush. Aðrar skoðanakann-
anir hafa sýnst mun allt niður í 5 stig
Reuters
Bill Clinton Bandarfkjaforseti ásamt dóttur sinni, Chelsea. Forsetinn nýtur mikilla vinsælda í Kaliforníu.
og báðir flokkar virðast trúa því að
bilið sé að minnka.
Árið 1996 vann Clinton sigur í rík-
inu með 13 prósentustiga mun og í
ríkisstjórakosningum fyrir tveimur
ámm var demókratinn Gray Davis
með 20 stiga meira fylgi en andstæð-
ingur hans. í þessu demókratavígi er
nú hlaupinn mikill glímuskjálfti í and-
stæðar fylkingar.
Bill Clinton ferðast um Kaliforníu
á fimmtudag og föstudag. Þar er
hann vinsælasti stjómmálamaðurinn,
jafnvel vinsælli en ríkisstjórinn Davis
og öldungadeildarþingmaðurinn Di-
anne Feinstein. Til samanburðar má
nefna að rétt rúmur helmingur demó-
krata í ríkinu sögðust kunna vel við
A1 Gore í skoðanakönnun dagblaðsins
Los Angeles Times í síðustu viku.
Það er á brattan að sækja þegar
flokksmenn em lítt hrifnir af fram-
bjóðandanum.
I skoðanakönnun í ágúst sögðust
63% aðspurðra Kaliforníubúa vera
ánægðir með störf Clintons og svipað
hlutfall lýsti ánægju sinni með hann í
október. Meira að segja þegar Mon-
iku-málið var í hámæli hafði það ekki
nokkur áhrif á vinsældir hans hjá íbú-
um ríkisins. Þeir líta svo á að
blómstrandi efnahagslífið sé ekki síst
honum að þakka, en þegar hann sett-
ist að völdum ríkti kreppa í ríkinu.
Það var auðvitað fyrir daga Kísildals.
En þrátt fyrir vinsældir Clintons í
Kaliforníu er engin trygging fyrir því
að A1 Gore njóti góðs af. I grein í dag-
blaðinu New York Times á miðviku-
dag kemur fram að margir kjósendur
þakka ekki stjómvöldum gott efna-
hagslíf. Þeir segja tölvubyltinguna
ráða mestu um efnahag bandarísku
þjóðarinnar og að Aian Greenspan
seðlabankastjóri hafi stýrt þjóðar-
skútunni styrkri hendi. Sumir segja
það engu máli skipta fyrir efnahags-
lífið hver býr í Hvíta húsinu, en aðrir
segja að verðbréfamarkaðurinn muni
áreiðanlega taka við sér til hins betra
ef repúblikani sest þar að.
Bush og Gore hjá Leno
Repúblikanar auglýsa enn eins og
þeir eigi lifið að leysa í Kalifomíu og
demókratar era farnir að kalla til
sjálfboðaliða í þúsundavís fyrir loka-
hnykkinn. Auðvitað er hægt að velta
því fyrir sér fram og til baka af hverju
frambjóðendurnir tveir dúkkuðu
báðir upp í ríkinu í sömu vikunni. í
þeirra herbúðum heitii- það að sjálf-
sögðu að þeir hafi alltaf verið harð-
ákveðnir í að vera þar í vikunni fyrir
kosningar, til að hvetja sína menn til
dáða og leggja sitt af mörkum til að
hjálpa frambjóðendum flokkanna í
kosningum til Bandaríkjaþings.
Því er hins vegar ekki að neita að
báðir áttu þeir erindi til Los Angeles,
þar sem Jay nokkur Leno gerir vin-
sæla sjónvarpsþætti sína, Tonight
Show. Þættimir em sýndir um öll
Bandaríkin og Jay er alla jafna hinn
ljúfasti við viðmælendur sína, spyr þá
ekki óþægilegra spurninga heldur
leyfir þeim að sýna á sér sínar bestu
hliðar, sem í heimi spjallþátta sjón-
varpsins þýðii' oftast nær að þeir
rembast eins og ijúpan við staurinn
að vera sniðugir. Bush var sniðugur á
mánudaginn þegar hann svaraði
spumingum um hvemig hann héldi
sér í líkamlegu formi og hvort bróð-
ursonur hans, George P. Bush hinn
fagri, væri ólofaður. Gore fékk svo
tækifæri til að vera álíka sniðugur af
svipuðu tilefni á þriðjudaginn. A loka-
spretti baráttunnar gæti skopskynið
fleytt öðmm þeirra í forsetastól.
Óvenjuleg barátta um öldungadeildarsæti í Missouri 7. nóvember
Kosið milli lifandi
manns og* látins
Mel Carnahan, sem var ríkisstjóri í Missouri, lést 1
ílugslysi fyrir skömmu en nafn hans verður samt
áfram á kjörseðlinum í kosningnm um sæti í
öldungadeild Bandaríkjaþings, segir 1 grein
Margrétar Björgúlfsddttur. Fái hann flest atkvæði
mun eiginkona hans taka sætið.
ÞRÁTT fyrir að Mel Carnahan, fyrrverandi
ríkisstjóri Missouri og frambjóðandi demó-
krata til öldungadeildar Bandaríkjaþings,
hafi farist í flugslysi fyrir rúmum tveimur
vikum verður nafn hans á kjörseðlunum
þegar Missouribúar ganga til kosninga
þriðjudaginn 7. nóvember, Hinn hörmulegi
atburður, sem leiddi til andláts Carnahans,
sonar hans og aðstoðarmanns, gerðist ein-
faldlega of nálægt kosningum til að hægt
væri að breyta kjörseðlinum.
Fyrstu dagana eftir slysið hætti mót-
frambjóðandi Carnahans, John Aschroft,
öldungadeildarþingmaður repúblikana í
Missouri, allri baráttu, enda erfitt að sækja
á látinn mann. Demókratar voru harmi
slegnir, ekki bara vegna sviplegs fráfalls
Camahans, heldur virtust þessir atburðir
að engu gera vonir þeirra um að ná aftur
meirihluta í öldungadeildinni þar sem
repúblikanar ráða nú yfir 54 sætum af 100.
En mannskepnan er óútreiknanleg og
þrátt fyrir að fjölmiðlar hefðu afskrifað
demókrata hafa nýjustu skoðanakannanir
sýnt að Carnahan heitinn hefur heldur
meira fylgi en Aschroft, þó reyndar beri
ekki mikið á milli. Því brugðust demókra-
tar hratt við, nýir límmiðar sem segja „Still
for Mel“ prentaðir og leitað til ekkju
Carnahans, Jean Carnhan, um að halda
nafni manns síns á lofti. Nú hefur hún tekið
áskorun nýskipaðs fylkisstjóra Missouri,
Reuters
Jean Carnahan. Hún hyggst lyfta merk-
inu eftir eiginmanniim.
Rogers Wilsons, um að taka sæti manns
síns ef hann skyldi vinna. Það er því ekki
ólíklegt að Aschroft kasti stríðshanskanum
en það kann þó að reynast honum þung
þraut að berjast við minningu manns og
ekkju hans.
Það eru engin fordæmi fyrir því að látinn
maður vinni sæti í öldungadeildinni, en
slíkt hefur a.m.k. tvisvar gerst í fulltrúa-
deildinni. Reyndar era þrír núverandi þing-
manna í fulltrúadeildinni ekkjur manna
sem féllu frá meðan þeir sátu á þingi. Þó
ekki hafi reynt á það virðist, fylkisstjóri
Missouri hafa lagalegt vald til að skipa
mann í manns stað í tilfelli sem þessu. Síð-
an yrðu haldnar sérstakar kosningar um
sætið þegar næst verður gengið til kosn-
inga árið 2002.
Óvægin barátta
Það er athyglisvert að kjósendur í Miss-
ouri virðast tilbúnir að gleyma því að bar-
áttan á milli Carnahans og Aschroft, eins af
íhaldssömustu mönnum á Bandaríkjaþingi,
sem hefur staðið í nær heilt ár, hefm- verið
einhver hin hatrammasta í manna minnum.
Carnahan er á góðri leið í dýrlingatölu en
Aschrofts á öllu erfiðara uppdráttar, enda
hafa aðstæður sett hann í hálfgerða spenni-
treyju. Það ber þó að hafa í huga að hann
er þingmaður, sem hlaut 60 prósent at-
kvæða í síðustu kosningum árið 1994.
Aschroft hefur líka breytt um tón og segir
nú að hann sé ekki lengur í framboði á móti
neinum, heldur ættu kjósendur að velja á
málefnalegum forsendum.
Jean Carnahan hefur aftur á móti aldrei
verið í framboði. Hún hefur staðið við hlið
manns síns og helst einbeitt sér að velferð
barna þann tíma sem hann var fylkisstjóri.
Hún nýtur hins vegar ómældrar samúður
fólks og hver veit nema það sé nóg til þess
að framliðinn maður fari með sigur af hólmi
í þessum mjög svo undarlegu kosningum.