Morgunblaðið - 16.12.2000, Page 32

Morgunblaðið - 16.12.2000, Page 32
32 LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ ERLENT eflir Viktor Jústsjenko - © Project Syndicate. i TSJÉRNOBYL, illræmdasta kjarn- í orkuveri heims, var lokað í gær, ' fimmtán árum eftir að það spúði i geislavirku ryki út í andrúmsloftið. A þessum tíma var Úkraína í brenni- depli, en Úkraínumenn fréttu miklu seinna af þessu stórslysi en aðrar þjóðir. Ég man gjörla eftir þessu af- drifaríka laugardagssíðdegi og var þá á skemmtigöngu um Kiev með sex ára dóttur minni en gerði mér enga grein fyrir hættunni. i Tsjernobyl-slysið gerbreytti Úkr- aínu og ýtti undir hrun Sovétríkj- , anna. Slysið breytti að lokum öllum i heiminum. Nú þegar Tsjemobyl hef- 1 ur verið lokað beinist athygli heims- i ins aftur að Úkraínu, í þetta sinn í i von um að ástandið batni, ekki af | ótta. ; Tsjernobyl-verið var mjög mikil- > vægt íyrir orkuframleiðslu Úkraínu og það var því alls ekki auðvelt verk- i efni að loka því, einkum þar sem vet- m- hefur gengið í garð. Orkukerfi : Úkraínu er veikt og ástandið getur aðeins versnað við það að missa 8- 10% orkuframleiðslunnar og tekjur sem námu 8,6 milljörðum króna. Við þurfum einnig að axla ábyrgð á uppsögnum starfsmanna Tsjern- obyl, auk þess sem nálæg borg, Slavutytsj, verður af helstu tekjulind sinni. Úkraínumenn hafa einir greitt all- an kostnaðinn af Tsjemobyl-slysinu á síðustu ámm og varið til þess 5- 10% af tekjum ríkisins. Eftirköst slyssins era landinu enn þung fjár- hagsleg byrði þótt kjamorkuverinu hafi verið lokað. Lokun versins sýnir þó að við stöndum við loforð okkar. Við lof- uðum að loka Tsjernobyl í ár með samningi við sjö helstu iðnríki heims og framkvæmdastjórn Evrópu- sambandsins, ESB. Lokun síðasta kjamakljúfsins í Tsjernobyl hlýtur að marka upphaf nýs tímabils í Úkraína eftir lokun Tsj ernoby 1-versins AP Starfsmenn Tsjemobyl-versins fylgjast með sjónvarpsútsendingu frá því þegar slökkt var á síðasta kjarnakljúfi þess í gær. Hættunni sem stafar af Tsjernobyl hefur ekki verið afstýrt þótt kjarn- orkuverinu hafi verið iokað. Stór landsvæði verða óbyggileg í marg- ar aldir vegna mengunar í jarðveginum. samstarfinu við ESB og iðnveldin. Lokun Tsjernobyl er mjög áhrifa- mikið verkefni en aðeins einn þáttur í umbótastefnu okkar. Þegar landið fékk sjálfstæði bjóst heimsbyggðin við miklu af Úkraínu. Síðasta ára- tuginn virðist umheimurinn þó hafa gleymt landinu. Við höfum nú loks- ins tækifæri til að losa okkur út úr efnahagshnignun síðustu ára. Við er- um nú komin á braut vaxtar og þró- unar í þjóðfélagi okkar og efnahag. Eftir sigur umbótaaflanna í for- setakosningunum í fyrra hafa allar stofnanir ríkisvaldsins hafið sam- starf til að styrkja lýðræðið og mark- aðshagkerfið í Úkraínu. Iðnfram- leiðslan jókst um 12,5% á fyrstu ellefu mánuðum ársins í fyrsta sinn frá því landið fékk sjálfstæði og hag- vöxturinn hefur verið 5,4% í ár. Erfiðar ákvarðanir vora teknar, ekki síst hvað varðar orkugeirann. Vöraskipti vora upprætt. Einnig skattaívilnanir og önnur forréttindi sem komu aðeins fáum útvöldum til góða. Við höfum einnig gert allt sem í valdi okkar stendur til að gera Úkra- ínu að áhugaverðum kosti fyrir er- lenda fjárfesta. Við höfum einkavætt orkuveitur í eigu ríkisins. Vestrænir ráðgjafar hafa aðstoðað okkur við að tryggja að salan fari fram með heið- arlegum og sanngjörnum hætti og fyrirbyggja vandamál sem áður komu upp. Markmið okkar er að vekja áhuga stórra vestrænna orku- fyrirtækja með reynslu á þessu sviði. Tíu alþjóðleg orkufyrirtæki hyggjast reyndar taka þátt í einkavæðingu fyrstu fyrirtækjanna sem verða seld. Stefnt er að því að einkavæða tólf orkufyrirtæki fyrir árslok. Þetta kann að vera mesta einkavæðing orkufyrirtækja sem nokkra sinni hefur verið reynd í Evrópu. Þau þjóna svæði á stærð við Frakkland og þau verða öll einkavædd. Þessar umbætur hafa auðvitað mætt andstöðu, einkum af hálfu fá- menns hóps kaupsýslumanna sem þrífast á skorti á skýram og sann- gjörnum reglum og nota aðgang að eignum ríkisins til að efla viðskipta- veldi sitt. Með því að uppræta vöra- skipti skertum við möguleika þeirra til að hagnast á kostnað ríkisins. Þótt við getum haldið áfram bar- áttunni gegn spillingu og ætlum okk- ur að gera það þá getum við ekki gert allt án hjálpar annarra. Alþjóð- leg aðstoð skiptir sköpum í þessum efnum. Það er því góðs viti að Evr- ópski þróunarbankinn (EBRD) ákvað nýlega að leggja til 215 millj- ónir dala (18,5 milljarða króna) til að ljúka byggingu kjarnorkuvera í Rivne og Khmelnítskí sem vega upp á móti lokun Tsjernobyl. Kjarnorku- málastofnun Evrópusambandsins hefur einnig hlaupið undir bagga með því að veita Íán að andvirði 50 milljarða króna vegna viðgerða á kjarnorkuveram Úkraínu. í staðinn mun Úkraína standa við skuldbindingar sínar í samningnum: tryggja að öryggi kjamorkuvera landsins standist vestrænar ki-öfur og endumýja samstarfið við Al- þjóðagjaldeyrissjóðinn. Við þurfum enn á því að halda að aðrir hugsan- legir lánardrottnai- veiti okkur lið. Hættunni sem stafar af Tsjem- obyl hefur ekki verið afstýrt þótt kjarnorkuverinu hafi verið lokað. Stór landsvæði verða óbyggileg í margar aldir vegna mengunar í jarð- veginum. Endurnýja þarf stein- kistuna sem steypt var yfir kjarna- kljúfinn. Við eram þakklát þeim ríkjum sem lögðu alls 65 milljarða króna af mörkum til að hjálpa okkur að gera þetta mannvirki öraggara. Þegar öllu er á botninn hvolft er arfleifð Tsjernobyl ekkert einkamál Úkraínumanna. Land okkar er í hjarta Evrópu og við eram Evrópu- þjóð. Við geram okkur fulla grein fyrir því að enginn getur komið á umbótum fyrir okkur. Vesturlönd geta hins vegar aðstoðað við að flýta og auðvelda viðleitni okkar, eins og þau gerðu þegar Tsjernobyl var lok- að. Samstarf milli Úkraínu og Vest- urlanda, án þess að nýtt stórslys komi til, verður öllum til hagsbóta. Viktor Jústsjenko er forsætisráð- herra Úkraínu. ' Canoti Canon prentarar__________________________________________________________________________________________________■_________________________________._____________ CdHOIl www.canon.europa.com |rnag|ng nctwork$ NÝHERJI Höfuöborgarsvæðið: Elko, Smáratorg 1,200 Kópavogur • Nýherji - verslun, Borgartún37,105 Reykjavik • Hans Petersen, Laugavegi 178,108 Reykjavik- Penninn, Hallarmúla 2,108 Reykjavík.Reykjanes: Fríhöfnin, Keflavíkurflugvelli. Vesturland: Tölvubóndinn, Vöruhúsi KB, 311 Borgarnes • Hrannarbúðin, Hrannaatíg 5,350 Grundarfjöröut Vestfiröin Bókav. Jónasar Tómassonar hf., Hafnarstræti 2,400 ísafjöröur • Tölvrþjónusta Helga Hafnargötu 117,415 Bolunganrík. Norðurlend: Ráðbarður sf., Garðavegi 22,530 Hvammstangi • Element hf., Árt orgi 1,550 Sauðárkróki - Kaupfélag Skagfirðinga, Ártorgi 1,550 Sauðárkróki ■ Penninn - Bókval, Hafnarstræti 91-93,600 Akureyri • Nett, Furuvöllum 13,600 Akureyrí • Árni Björnsson ehf„ ÁB Skélinn V/Ægisgötu, 625 Ólafíjörður. Austurland: Tölvusmiðjan, Miðási, 700 Egilsstaðir • Tölvusmiðjan, Nesgötu7,740 Neskaupsstaður • Martölvan, Bugðuleira 6,780 Höfn.Suðurland: Tölvu- og rafeindaþj. Suðurlands ehf„ Eyrarvegi 25, 800 Selfoss • Tölvunehf., Strandvegi 54, 900 Vestmannaeyjar. Heildsöludrcifing og þjónusta: Nýherji hf., Borgartún 37, 105 Reykjavík, Sími: 569 7700, \feffang: heildsala@nyherji.is

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.