Skírnir - 01.01.1895, Blaðsíða 35

Vafningar og yiðsjár.
35
Kðrea skyldi vera sjálfstætt ríki, sem auðvitað þýddi það, að landið
skyldi ganga undan Kínverjum og verða Japansmönnum káð á líkan hátt
og Egiptaland Bretum.
Japansmenn fengu til fullrar eignar eyna Pormðsu, skammt í austur
frá Hongkong. Þar eru um 3 miljónir manna, og eyjan fögur, frjðsöm,
málmauðug og ágætt nýlendusvæði. Svo fengu og Japansmenn Peskador-
eyjarnar, sömuleiðis til fullrar eignar.
Enn fremur skyldu þeir og fá til bráðabirgða-umráða hálfeyna Liao-
tong, sem er syðsti parturinn af Mansjúríinu. Þar er ramgjörvasti kast-
ali Austurálfunnar, Port Arthur. Svo skyldu og Japansmenn fá annað
mesta herskipalægi og kastala Kínverja, Wei-ha-wei, halda þeirri borg
þangað til Kínverjar hefðu greitt þeirn herkostnaðinn, sem nam um miljarð
(1000 miljðnir) króna.
Þá var og útlendum þjóðum leyfð verzlun á miklu landflæmi kín-
versku og skyldi Japansmönnum heimilt að Betjast að sem verzlunarmenn
í ríkinu og reÍBa verksmiðjur hvar sem þeim þóknaðist.
Eitt helzta aðalatriðið í hagnaðarvon Japansmanna hefir sjálfsagt her-
kostnaðurinn verið. Líkurnar voru mjög litlar til þess, að Kínverjar
mundu um langan aldur verða færir um að standa skil á slíkum ógrynn-
um fjár. Á þann hátt fengu Japansmenn mikið tilefni til að skipta sjer
af málum Kínverja, tilefni, sem aðrar þjóðir hefðu ekki getað virt að
vettugi. í þeim afskiptum hefðu þeir haft bakhjall þar sem hersveitir
þeirra í Port Arthur og á Pormósu hefðu verið, og á þann hátt hefði
Kína um langan aldur orðið skjólstæðingur þeirra og staðið undir yfir-
stjórn þeirra.
En úrslitin urðu nokkuð á annan veg en til var stofnað. Þegar þess-
ir friðarskilmálar frjettust, fór Rússum ekki að lítast á biikuna. Það er
hafnaleysið, sem stöðugt er þeim örðugast, og ekkert vakir jafnrikt fyrir
þeim eins og að bæta úr því. Þeir eru ekki betur farnir austan megin
en vestan megin, eiga þar enga góða höfn, íslausa á vetrum. Á Kóreu
eru ágætar hafnir, og þær hafa Rússar vafalaust hugsað sjer að eignast
eða fá umráð yíir á einhvern hátt, þegar þeir hafa lokið við hina miklu
járnbraut sína yfir Síberíu, sem verður innan fárra ára. Á þann hátt
fengju þeir greiðan verzlunarveg fyrir afurðir Síberíu, sem vafalaust verða
geysimiklar, þegar samgöngurnar þar komast í lag. Og tækist ekki meðKóreu,
mætti og bjargast við Mansjúriið og Liao-tang. — Nú átti þetta að kom-
3*