Skírnir - 01.01.1898, Blaðsíða 22

22
Áttavísun.
og meginlands", segir sagan. Svo sagði vinnr minn einn við mig,
að líkt mundu fara skifti Engilsaxa og Rúsa; Rúsar mundu taka megin-
land alt í Norðurálfu og alla Asíu, hafa hlut Nðrs; en Engilsaxar hafa
Afríku, Ameriku og Ástralíu, og „eyjar allar“ og ef til vill strandlengjur
hér og þar — hafa hlut Gðrs. Ég mætti ef til vill minna á það, að Gðrr
átti sonu tvo, Beiti og Heiti. Þeir gengu á riki sona Nórs. Beitir lét draga
skip sitt úr Beitistöð innanverðri norðnr yfir Elskru-eið. „Hann settist
í lyfting og hélt um hjálmunvöl og eignaðist land alt það er var á bak-
borða“. Svo segir sagan oss, að Göngu-Hrðlfur, eem lagði undir sig
Normandí, væri kominn í beinan karllegg af Heiti. En þð að ekkert sé
um það skráð i Flateyjarbðk, þá þykist ég þð víst vita, að „Jðn Boli“
sé kominn í beinan legg af Beiti; kippir honum í kyn með brögð, og kann
hann jafnan nokknr ráð til að sigla yfir þurt land, ef honum liggur á
að helga sér hagkvæman landskika. Sé nú svo,' sem ég ætla, að stefnan
sé í þessa átt nú, þá er auðvitað að smærri þjððirnar eða ríkin í Norður-
álfunni, þau er ekki afmást með öllu, verða skjólstæðingar annararhvorrar
af þeesum tveim stðrþjððum. Er þá mikið undir komið fyrir hverja þeirra
um sig að hafa hyggindi til að sjá í tæka tíð, í hvort skjólið henni verði
auðnuríkara að leita sér athvarfs.
Tvent er það á þesanm tímum, sem mjög er eftirtektarvert og rétt
virðist að draga athygli lesenda að bér. Annað er sýnileg tilhneig-
ing auðs til að safnast í hendur fárra manna, og tiihneiging þessara miklu
auðkýfinga til að verða alvaldir um öll ráð þjóða og ríkja. E>að er full-
ilt, að fátæknr vinnulýður verða þrælar i höndum auðmannanna, og að
örbirgðin verður því fleiri manna hlutakifti, sem stærri verða auðsöfnin í
fárra manna höndum, þó að ekki bætist hitt á að þeir menn, sem lög-
um og lofum eiga að ráða hjá þjóðunum, lendi einnig á tjððurhæl auð-
mannanna. En þossa þykir þó nú kenua merki eigi óvíða, einkum í
Bandarikjunum, enda hefir þar lengi bólað á þvi, þð að nú taki að á-
gerast.
Hitt atriðið, sem ég vildi athygli á vekja, er það, að það virðist koma
æ skýrara og skýrara í ljðs viða í heiminum, að hluttaka alþýðu í að
stjðrna sjálfri sér sé stöðugt að gefa þá raun, er æ meir og meir bregðst
vonum manna. Um þetta bera ýmsir viðburðir nú allglöggan vott: E>ing-
hneykslin í Austurríki, ðstjðrnin á Ítalíu, örþrot frjálslynda flokksins á
Bretlandi, blekking alþýðunnar og algerð tvístrun alls flokkBkipulags í
Bandaríkjunum. — E*að kemgr íjestum saman um það, að inir vitrustu og