Skírnir - 01.01.1898, Blaðsíða 49

Rúsla»d.
49
að verði einn inn þýðingarmesti, er á því gerðist, og það jafnvel hvort
sem afleiðingar hans virðast verða miklar eða litlar í bráð.
24. Ágúst afhenti Múravíef greifi, utanrikismála ráðherra Rúslands,
öllum sendiherrum útlendra rikja í Pétursborg, skjal nokkurt, er birt var
þrem dögum síðar í Stjðrnartíðindum Rúslands, og í öllum dagblöðum um
allan beim þann 29. c. m. Þetta skjal má vel nefna Nikulásar-guðspjall,
því að það fer i þá stefnu að boða frið á jörðu, og er efni þess að skora
á allar veldisstjórnir að senda fulltrúa á fund til að ræða um, hvort ekki
sé gerlegt að bindast samtökum nokkrum til að draga úr herauka þjðð-
anna og létta þá óbærilegu herkostnaðarbyrði, sem hvílir nú svo þungt á
herðum alþýðu, að hún fær vart eða ekki undir risið. — Fyrst minnir
keisarinn á, hve þungar þessar álögur sé og óbærilegar þegnunum, og að
það hafl lengi verið áhugamál góðra manna og ætti að vera áhugamál
hvettrar góðrar stjórnar, að létta þessa byiði, eða að minsta kosti að koma
í veg fyrir að hún aukist, og svo að festa og tryggja alls herjar frið
meðal þjóðanna. Minnir hann á, að í þessu skyni hafi þjóðirnar verið að
ganga í samböud sín á meðal, til að gera friðrof óárenuilegri. Svona hafi
gengið síðustu 20 árin; en þó að afstýrt hafi orðið að mestu stórum
styrjöldum með þessu, þá hafi þó hver þjððin við aðra kepst að auka
her sinn og flota, alt friðnum til tryggingar; en þetta hafi aukið svo á-
lögur á gjaldendur, að þessi mikli vígbúnaður sé orðinn það átumein í
velmegun þjóðanna, að það sé eigi minna böl en meðal-styrjöld, og sé að
ieiða þjóðirnar á heljar-þröm. Andleg og líkamleg atgervi þjóðanna er
dregin burt frá eðlílegu verksviði sínu, og henni varið til arðlauss erfiðis og
fyrirtækja. Hundruðum milíóna er varið til að íinna upp, smíða og kaupa
inar ferlegustu morðvélar og eyðingartól; og það sem keypt er í dag
dýrum dómum, af því að það er ið fullkomnasta í sinni grein, sem mann-
legt hyggjuvit og hagleikur hefir getað upp fundið og smíðað, það er ein-
att úrelt og ónýtt á morgun, af því að annað nýtt og betra er þá fund-
ið upp, svo sem nú er títt á þessari hugvits og uppfundninga öld. Haldi
slíku áfram, svo ekkert sé við gert, þá telur keisarinn fyrirsjáanlegt að
það hljóti að leiða yfir þjóðirnar þann voða, sem þessum vígbúnaði var
ætlað að afstýra. — Það mundi því vera fagurt minningarmark inni út
líðandi öld o'g farsællegur forboði næstu aldar, að þjóðirnar gerðu nú til-
raun til að stemma stigu fyrir þessum ófögnuði og tryggja friðjnn og
samheldi meðal þjóðanna, bygt á sanngirni og réttvÍBÍ, sem öryggi og vel-
ferð allra þjóða og ríkja í raun réttri hvilir á.
Skirnir 1898.
4