Skírnir - 01.01.1899, Blaðsíða 29
Bfla-þ&ttur
29
Árið 1486 fundu hvítir menn fyrst Góðvonarhöfða; það gerði inn
alkunni eæfari frá Portugal, Bartholomeus Diaz. Svo leið langur tími að
litlar sögur fóru af landinu og engir Norðurálfumcnn settust þar að eða
helguðu 8ér land. 1691 er þess getið, að brezk skip haíi að eins komið
þar við á leið sinni til Indlands. Bn 1595 siglir þangað flokkur hollenzkra
manna, og hét sá Houtmann, er fyrir þeim var; þeir námu þar land og
reistu þar bygðir og bú. Það var ið fyrsta landnám hvítra manna á
Góðvonarhöfða og leið langt um, áður nokkuð bættist að mun við tölu
landnámsmanna. Bn 1652 sigla þangað 3 skip Austindíafélagsins hol-
lenzka og settu á land 86 landnámsmenn; voru þeir flestallir Hollending-
ar, ogfáeinir Þjóðverjar. — Með blóðbaðinu í Vassy, er heitoginn af Guise
og hans menn voru valdir að (1562), hófst i Frakklandi ið fyrsta Hugue-
nottastríð, og gekk í mörg ár á eftir á einlægum ofsóknum gegn Hugue-
nottum af hendi kaþólskra manna; cn Huguenottar eru menn endurbætt-
rar trúar (mótmælendur). 1572 varð Bartholomeusnóttin eða blóðbaðið mikla
í París, og alls vóru 8 Huguenottastríð í Frakklandi á 16. öld. 1598
var þeim að vísu heitið frjálsri guðsþjónustu i landinu, en það var fljótt
svikið, og alla 17. öldina stððu stöðugar ofsóknir gegn þeim; flýðu því
margir Huguenottar laud, og 1686 fluttust allmargir af þeim suður til
Góðvonarhöfða og námu þar land. Þeir vóru sömu trúar sem inir
hollenzku menn, er þar bjuggu fyrir, og kom þeim því vel saman við
Hollendingana; blönduðust þessir tveir þjóðflokkar því alveg saman og
afkomendur þeirra eru blendingsþjóð sú sem nú eru Búar nefndir. Héldu
þeir hollenzku málfæri, en frakkneskan lagðist niður; en mörg ættarnöfn
benda enn í dag á upppruna þeirra manna, sem þau bera; þannig er
Kriiger forseti af hollenzku kyni svo sem nafn hans sýnir; en inn nafn-
kendi yfirforingi Búa, Piet Joubcrt (frb. Júbert, en ekki Sjúber’) var í
beinan karllegg af frönsku Huguenotta-kyni.
Landnámsmenn þessir kölluðu sig Búa og áttu löngum í ófriði við
innlenda menn; námu þeir sér stór landsvæði, sem þeir yrktu og friðuðu.
Hollendingar kölluðust eiga landið og var það því hollenzk nýlenda um
hrið. Búar ruddu landið, eyddu villidýrum, stöktu undan sér villiþjóðum,
reistu bæi, lögðu vega um landið, plægðu jarðir sínar og girtu þær, gróð-
ursettu skóga og vínvið. Er það einmælt, að aldrei hafi ötulli landnáms-
menn getið en þessa, enda farnaðist þeim mjög vel. Þeir jukust og
margfölduðust og varð þrifnaður þeirra mikill og auðsæld.
„Ef vér berum saman lag Hollendinga og tök á að fást við villi-