Skírnir - 01.01.1910, Blaðsíða 2

2
Um silfurverð og vaðmálsverð.
lítið af þeirri vöru hafl verið hjer í umferð meðal manna
fir enn á 11. öldinni, þegar peningasláttan birjaði first
firir alvöru í Noregi, Danmörku og Svíþjóð. Og það sjá-
um vjer bæði á sögunum, og þó sjerstaklega á Baugatali
í Grágás, að silfur var á elstu tímum aldrei talið, heldur
altaf vegið. Það sjest og á Baugatali, að menn höfðu
nokkurs konar peninga-ígildi, þar sem silfurbaugarnir vóru.
Menn hafa firir löngu fundið hjer og hvar á Norðurlönd-
um söfn af slíkum baugum, sem menn höfðu í gjöld.
Sumir af þeim eru undnir í skrúfu, og má klippa af þeim
eftir vild og þörfum í smágjöld. Það eru slíkir baugar,
sem Snorri talar um í Háttatali 45. er.
Lætr undin brot brotna
bragningr fyrir sér hringa
o: Bragningr lætr undin hringabrot brotna fyrir sér. Og í
vísunni, sem er eignuð Egli Skalla-Grímssini þrjevetrum,
eru slikir hringar kallaðir »ljósundin linns lönd« (Egils s.
31. k.). Hjá baugunum hafa oft fundist silfurstengur, eða
mjóir silfurteinar, sem mátti nota á sama hátt. Nú hefur
firir skemstu fundist alveg samskonar gangsilfur hjer á
landi í gömlum, uppblásnum bæjarrústum norður í Bárðar-
dal ofarlega, hjá felli, sem heitir Sandmúli, og er það til
sinis hjer í Forngripasafninu. Þessi fundur er nokkurs
konar lifandi skíring á hinu forna Baugatali í Grágás.
Þar eru baugar, sumir þeirra undnir, silfurteinar, brot af
gömlum silfurgripum, ofurlitlir og mjóir smábútar, sem
líklega eru það sem Baugatal kallar þveiti, smástikki úr
silfri, enn aftur á móti er þar enginn peningur mótaður, og
ifir höfuð að tala staðfestir þessi fundur alt það, sem vjer
vissum áður um silfurganginn hjer á landi, áður enn kristni
var tekin. Fundurinn er að minsta kosti eldri enn 1000,
og er að öllum líkindum frá landnámsöldinni (870—930).
Sjerstaklega sínir þessi merkilegi fundur, að silfrið
var vegið. Vogareiningin hjá forfeðrum vorum var
mörkin, sem við allir þekkjum. Nú teljum vjer 2 merkr
í dönsku pundi, og svo hefur það verið, siðan íslenskri vog