Skírnir - 01.04.1910, Qupperneq 10

106
Björnstjerne Björnson.
á bresta hjá skáldum þeim, er lýstu sveitalífmu í Noregi.
I>á voru og kvæði þau og stökur, er dreift var til og frá
um sögurnar, hreinir gimsteinar að fegurð, enda þykir
sýnt og sannað, að meiri ljóðsnillingur hafi eigi lifað með
Norðmönnum en Björnson, hvað sem öðrum ritum hans
líður.
Árið 1857 var hann ráðinn leiðbeinandi við leikhúsið
í Björgvin og tók til óspiltra málanna að koma því í lag.
En eigi lét hann sér það nægja, því hann var áhuga- og
starfsmaður hinn mesti. Gerðist hann jafnframt ritstjóri
blaðsins »Bergensposten« og þótti heldur uppvöðslu- og
umsvifamikill. Gekk hann berserksgang í þjónustu vinstri-
manna í kosningahríð þeirri, er þá fór í hönd, og réði að
sögn mestu um úrslit kosninga þar um slóðir. Gerðist
hann miðlungi vinsæll af þessum afskiftum sínum, enda
lilífðist hann eigi við mótstöðumenn sína, og urðu þau
úrslit, að hann varð að fara frá leikhúsinu. I Björgvin
kvongaðist hann leikmeyjunni Karólínu Reimers 1858,
og varð hjónaband þeirra hið ástúðlegasta, sem ráða má
að nokkru af kvæðum hans. Á sama ári gaf hann út
skáldsöguna »Árni«. Hélt hann nú til Kristjaníu og tók
að sér ritstjórnarstörf, en svo harðleikinn þótti hann og
ofsafenginn í deilum sínum, að til vandræða horfði með
honum og samverkamönnum hans og eigendum blaðsins,
og varð hann að láta af því starfi eftir nokkra mánuði.
Hann var eins og fieiri landar hans um þessar mund-
ir sáróánægður með ástandið heima fyrir, þótti þröngt um
sig og dimt í smáþjarkinu og flokkadeilunum, enda heflr
það aidrei þótt heatugur jarðvegur fyrir skáldskap og
fagrar listir. Undan eigin hjartarótum voru hendingarn-
ar runnar, er hann leggur Árna sínum í munn:
Ut vil eg, út vil eg undralangt
upp yfir fjöllin háu.
Hér er svo þreytandi, þröngt og strangt.
Og út fór hann, út úr deilunum og flokkadráttunum, út
úr svælunni og sóttkveykjuloftinu heima fyrir, út í sól-
skinsheim listarinnar. Hann sótti um ferðastyrk, — 1000