Skírnir - 01.04.1913, Side 15

Um jarðarfarir, bálfarir og trúna á annað lif. 111
Hér verðum við því að nema staðar eitt augnablik
og litast um.
A miðöldum sögðu vísindamenn, eins og í fornöld, ab
jörðin væri miðdepill veraldar, eins og kringla í laginu,
og mörg hvolfþök — himnar — yfir henni, en geigvænt
djúp undir niðri. Skýrust var kenning Aristotelesar (uppi
á 4. öld f. Kr.): Heimurinn er geysistór hnöttur; í miðj-
unni er jarðarkringlan og bærist ekki; utan um hana eru
8 himnar, eins og gagnsæjar, hnöttóttar blöðrur, hver ann-
ari stærri, hver utan yfir annari, og allar á sífeldum snún-
ingi kringum jörðina. A 7 innri hvolfunum (Sphærer)
sitja tunglið, sólin og reikistjörnurnar, hver á sínu hvolfi;
en á yzta og stærsta hvolfinu — 8. himninum — sitja
allar fastastjörnurnar. Upp á efsta himninum bjó nú guð,
sögðu prestarnir, í dýrlegri höll, þeirri himnesku Jerúsal-
em; þar var Himnaríki. En í undirdjúpinu bjó djöfullinn;
þar var Helvíti. í miðjunni, á gólfinu í þessu veraldar-
húsi, bjuggu mennirnir; það var jarðriki. Þar börðust
þeir um yflrráðin guð og djöfullinn. I kaþólskum sið
veitti guði betur; hann átti þá öfluga liðsmenn, son sinn
eingetinn Jesúm Krist, Maríu móður hans, englana, post-
ulana og annara helgra manna sálir; og hér á jörðunni hafði
hann duglegan ráðsmann, páfann, og duglega vinnumenn,
prestana, og öflug vígi, kirkjurnar. Djöfullinn gat engu á-
orkað. Þá voru allir börn kirkjunnar; prestarnir voru
feður safnaðarins, menn kölluðu þá feður og páfann í Róm
heilagan föður. Góðu börnunum var engin hætta búin af
djöflinum. Þau nutu góðverka sinna. Og slæmu börnin,
sem vissu upp á sig skömmina, þurftu ekki annað en
kaupa liðveizlu af kirkjunni móti djöflinum, »gefa fyrir
sálu sinni«. Prestunum stóð hann ekki snúning. Þeir
höfðu hann fyrir grýlu á börnin sín, en fóru sjálfir illa
með hann og drógu dár að honum. Þjóðsögurnar okkar
um Sæmund fróða (ýll33) eru kaþólskar. Og þið munið,
að Sæmundur hafði kölska bæði til áburðar og reiðar, lét
hann sækja vatnið og moka fjósið, hafði hann í öllu því
versta.