Skírnir - 01.04.1913, Side 54

150
Nútima hugmyndir um barnseðlið.
mundi gera, ef hann talaði sömu setningarnar. í öðru
lagi eru sumir menn þannig gerðir, að þeir tala alt í sama
tón, og þeir geta vitaskuld aldrei lært að lesa með til-
finningu.
Venjulega álíta menn ágætan lestur vera vott skiln-
ings og vitsmuna, álíta að maðurinn lesi vel, af þvi hann
skilji vel. Þó er því ekki ætið svo varið. Miklu fremur
má segja, að það að lesa og tala með tilfinningu sé sér-
stök listagáfa, sem þó má bæta og fullkomna með réttri
kenslu og æfingu.
Til að fá vitneskju um reikningsgáfu og reiknings-
þroska eru valin dætni sem sýna hvorttveggja en eru þó
stutt. Menn hafa tekið eftir, að börn eiga hægra með að
leggja saman og margfalda, heldur en að draga frá og
deila; þeim er léttara að auka við heldur en minka. Dæm-
in sýna því fremur frádrátt og deiling. Þau reyna á skiln-
inginn fremur en aðferðarkunnáttu. Þannig hafa börn
sem hiklaust gátu margfaldað fjórar tölur með fjórum gef-
ist upp við jafn einfalt dæmi og þetta: »1 kassa nokkrum
voru 604 epli o. 8. frv.«. En það sýndi, að þau reiknuðu
eins og vél, en ekki eins og maður, og er vel að geta
liindrað slíka kenslu.
I réttritun er þekking mæld með því að láta börnin
skrifa upp nokkrar stuttar setningar, þar sem koma fyrir
fáein dæmi um helstu málfræðisreglur, sem börn eiga erfitt
með að læra. Til að vera viss um að fara ekki villur
vegar, er nauðsynlegt að endurtaka þessa tilraun ekki
minna en þrisvar sinnum með svipuðum dæmum.
Hvaða gagn er að þessum mælingum? Fyrst, að með
þeim má ákveða allnákvæmlega þekking próftakandans í
á r u m. Níu ára drengur sem kann ekki meira en meðal-
harn átta ára, er ári á eftir, og er þá við námið skipað á
bekk með andlegum jafnöldrum sinum. En ef seinkun
barns er mjög stórvægileg, svo að muni þrern árum eða
meira, án þess að sjúkdómar valdi eða aðrar sérstakar
ástæður, er álitið að það eigi ekki samleið með venjuleg-
um börnum. Það er þá sett í skóla fyrir vauþroska