Skírnir - 01.04.1913, Side 55

Nútíma hugmyndir um barnseðlið.
151
börn, þar sem kenslan er öll sniðin eftir hægfara
gáfum þeirra, og tekst oft að láta þau ná furðulegum
þroska með því móti. En í samkepni við meðalgefin börn
dragast þau aftur úr og eru sér til engra nytja í skólun-
um. Vanþroska börn eru fleiri en margur hyggur og er
ekki lítið unnið við að geta þekt. þau úr hjörðinni og kom-
ið þeim á rétta hillu. Langalmennast gagn af mæling-
um þessum er þó að raða heilbrigðum, en misgefnum, börn-
um í bekki eftir gáfum og getu.
Að frátöldum þeim börnum, sem talin eru vanþroska,
eru mörg önnur, sem ekki njóta sín nándar nærri í skól-
unum, fer minna fram en vera ætti, fylgjast varla með
nema til hálfs. En að geta tæplega lært getur verið bætan-
legt mein, eins og margir líkamlegir kvillar eru læknan-
legir. En til að finna meinabótina þarf að þekkja meinið,
svo að gera megi við því. Hér skuIu nefndar nokkrar
algengustu orsakir til ógengis við nám:
1. Bráðþroski eða kyrkingur í vexti.
2. Veikindi, blóðleysi, tæring, taugaveiklun.
3. Vaxtarbreytingar i skynfærunum, einkum augum
og eyrum.
4. Daufur skilningur.
5. Dauft minni.
6. Skilningsleysi á hugrænum efnum, samfara góðri
verklegri greind.
7. Deyfð á háu stigi, óbeit á allri áreynslu. Leti.
Hvert þessara atriða verður að athuga sérstaklega.
Tökum fyrst líkamsþroskann. Sé að ræða um barn,
sem er mun minna vexti en það hefir aldur til, magurt,
fölleitt, kraftalítið, ófúst til allrar áreynslu — jafnvel til
leika, og framfaralítið við námið er brýn þörf að veita
því eftirtekt. Ekki dugar að hegna því eða ávíta það
fyrir getuleysi, sem því er ósjálfrátt. Þó hefir pað ein-
mitt verið algengt að hegna slíkum börnum fyrir letina,
setja þeim fyrir fleiri heimastila, loka þau inni, þegar
kensluhlé var, einmitt þau börnin, sem helzt þurftu hreint
loft og frelsi til að jafna sig. Þar er að jafnaði hvorki