Skírnir - 01.01.1916, Page 93

Skirnir.
Ritfregnir.
93
tnanns Sigmundssonar, og Kristínu á Geitaskarði, dóttur Gott-
skálks biskups, og er það bin alkunna og illræmda viðureign þeirra
biskups og lögmanns, sem varpar sorgarskugga á líf aðalpersón-
unnar og gerir hana að aumingja og auðnuleysingja, þótt upplagið
só gott. Höf. hefir mjög vel tekist að lýsa báðum þessum konum,
svo ólíkar sem þær eru að eðlisfari, en ekki verður því neitað, að
Kristín dregur alveg til sín athyglina og samúðina, eftir að hún
kemur til sögunnar. Höfundurinn hefir bæði í þessari sögu og hin-
um fyrri tekið sór fyrir hendur að yrkja í miðaldastíl, og er það
ekki á hvers manns færi, eða ef til vill á einskis manns færi
svo verulega vel sé, því það sem lætur einfaldlega og eðlilega í
eyrum í eldri kvæðum, verður oft óeðlilegt og tilgerðarlegt í eftir-
stælingum. En það má Jón Trausti eiga, að honum hefir tekist
óvenju vel að ná réttum blæ í sumum kvæðunum, eða að minsta
kosti í sumum visunum.
f>ær sögur Jóns Trausta, sem hór hafa verið gerðar að úm-
talsefni, eru mjög hugþekkar á marga lund, og óskum vér og von—
um, að þær verði kærkominn gestur víða um land, og hins eigi síð-
ur, að höf. eigi eftir að finna marga fleiri góða stofna í ættkvísl—
um vorum og lýsa þeim jafn vel og huglátlega, sem hann hefir
gert í þessum sögum.
.Tón Jónsson.
Jónas Jónasson : Ljós og sbnggar. Smásögur. Reykjavík.
Tfókaverzlun Sigurðar Kristjánssonar 1915.
Sögur þessar eru gamlir kunningjar úr Iðunni, sögusafni Þjóð-
ólfs og víðar að. Var það vel til fallið að gefa þær út saman.
Þær eiga sérstakt sæti í bókmentum vorum, og munu verða lesnar
enn, þótt margt só nú breytt frá þeim tíma, er þær voru ritaðar.
Það hefir ekki verið gleðin yfir manngæzkunni, sem gerði síra
Jónas Jónasson að söguskáldi. Mannvonzkan, heimskan og vesöld-
in, andleg og líkamleg, eru hans yrkisefni í öllum þessum sögum.
Hann grípur í sinni sögunni á hverju kýlinu, og þó stundum á
fleirum í senn. 1 einni er það faðirinn, er neyðir dóttur sína til
að giftast manní, sem hún hefir andstygð á; í aunari hreppstjór-
inn, sem níðist á skjólstæðingi sínum, umkomulausri ekkju; í þriðju
eru það embættismenn þjóðfélagsins, sem hylma yfir skömmina
hver með öðrum ; í fjórðu er það óþrifið hreppsómaga heimili, með
sullaveiki og aðdáun á ósvífnum skottulækni; í fimtu ágjarn pró-