Fjölnir - 01.01.1839, Side 11
11
enn nú er; iná nærri gjeta, að landiö Iiafi gjetaö fram-
fleítt nokkuö fleírum, jiegar {>að var sona hagu/tt; enda
var {)á og fjöldi manua, sein ekki lögöu aö sjer jarö-
irkju nje búsíslu, lieldur voru lausir við, fóru til mann-
funda og leíka, o. s. fr. Jess gjetur og í Islendingabók
Ara prests fróöa, (sjá Islendíngasögur, Kh. 182:), á 17. bls.),
að á döguin Gissnrar biskups, efst á 11. öld, hafi
verið á öllu landinu 38 hundruð búenda, sem {língfar-
arkaupi áttu að gjegna, er {)á var hið saina og nú að
gjalda skatt; enn rúinum 2 hundruð áruin síðar (1311)
er í frásögur fært, að þeír væru 33 hiindruð og 30 — og
mun livurttveggja vera stór eða tólfræð hundruð (sjá
Fjelagsrit IV., 178. bls.).
Nú munu menn segja, að á firri ö'.dum hafi verið
öðru máli að gjegna; landið hafi {)á ekki verið af sjer
geíngið eíns og nú, og óárin liafi {)á ekki verið so tíð,
að {>au gjætu ollað so miklu manntjóni og aptrað
fólksfjölguniniii eíns og á seínni öldum. Enn með {)ví
eru {)á líka eínmitt taldar þær orsakir, sem {>ví hafa
valdið, að fólkið liefir síðan ekki gjetað aukist meíra enn
oröið er; eun ekki er með því sínt, að so {>urfi að vera
framveígis. Ekki þarf mjög mikla {lekkíng á sögu fóstur-
jarðar vorrar til þess að gjeta grillt til, hvað því valdi,
að so er á statt. Landið liefur geíngið af sjer, vegna
{) e s s a ð ó á r i n f ó r u a ð v e r ð a t í ð a r i, o g v e g n a
{>ess menn voru ekki eins viöbúnir ogáðurtil
að mæta því, sem af fieíin leíðir. Enn first að {>eír
tímar hafa verið á Islandi, að óárin voru miklu sjald-
gjæfari og betur var við því spornaö að þau kjæmu íilu
til leíðar, er ekki á að ætla, liema álíka tíina kunni
cínhvurntíma optar að að bera. ríður jafnau á,
eíns og síðar mun betur sínt verða, að gjöra góðan
mun á þessu tvennu : hvað landið hefir af sjer geíngið
að sjálfu sjer til, og — Iivað {>ví liefir hnignað vegna
ræktunarleísis.