Fjölnir - 01.01.1839, Blaðsíða 23

23
uuiuni eíiini, enu {iær urðu aö fara í eíði, þegar óárin
fækkuðu fjenaði og mönnura, so að Jjeir, sem eptir tóröu
gátu ekki koraist ifir allt; og sje farið aö litast eptir
nöfnum siíkra bíla, eru Jau flestöll hjáleígur, sem aldr-
eí kvað neítt að. Jaröanöfn og bæarstæði eíöijarðanna eru
opt að ininnura höfð, stundum síðan á landnámstíðum;
enn þess er ekki gjetið, nema þeír bæirnir, sem nú
eru til, hafi opt verið biggðir seínna, enn gamla jörðin
fór í eíði, og sje raunar saina jörðin, og noti sama
landið, enn með öllu öðru nafui — eður, ef til
vill, bílum hafi fjölgað á næstu jöröum að sama skapi,
sem bæum fækkaði umhverfis. 3?að ber opt tii, að hjá-
leígur eru lagðar í eíði, til þess að ríma um heíma-
jarðir, so að heímabændur fjölga, eður bóndinn á heúna-
jörðinni kjemur fram eíns miklum fjenaði cg mannafla
á heímajörðinni eínui meö hjáleígunni í eíði, eíns og
áður, meðan hjále/gan var biggð; enn J)ó er hitt miklu
algeíngara, að eptir fáeín ár framfleítir ekki heímajörðin
ásamt hjáleigunni, sem í eíði er, meira fjenaði, enn hún
gjörði, rneðan hjáleígan var biggð, so raunar liefir hjá-
leígan tapast, og eínginn heíir not af henni; enn {>að veldur,
að menn líta optast, þar sem þreíngsli eru og heískapur
lítill, eínúngis á það, er fóöuraflann fái aukið í bráð,
enn hafa síðan, sjer x Iagi í grasleísisárum, er lóga
þarf fjenaði, oflitla framkróka, til að auka áburðinn að
sama skapi, og jörðin stækkaði, sem rækta þurfti. Lítið
mundi það auka vandræði, þó þvíklík bíli tækjust upp
aþtur, eða níiendur væru biggðar þar sem víðlíka á
stendur; og ætíð verður það að vera frjálst, að haga
bílum og breíta bæarstæðum eptir tímanna ásigkomulagi.
Víða má sjá í jarðabókunum, að jarðir framfleíta nú
ekki eíns miklum fjenaði, eíns og þá er jarðabækurnar voru
saman teknar; enn mundi ekki eíns opt meíga af þeím