Fjölnir - 01.01.1839, Blaðsíða 26

20
fólksaila til aí> sltja jaröirnar á íslandi, eíns og j>ær
ætta að vera setnar. Skúli Magnússon leggur so í, eptir
afgjaldi jarða, að þegar hvurt hundrað í landskuidum og
fjögur kúgildi sje látið svara til 20 hundraða í jörðu, sjeu á
f
öllu Islandi að minnsta kosti 5000 tuttugu hundraða
jarðir (sjá Fjeiagsr. IV., á 110. bls.). Aptur telur hann so
til (í s. b. á 177. bls.), að 8 verkfæra menn fmrfi til að vinna
upp hvurja 20 hundraða jörð, og að alls sjeu á lienni
13 manns; þirftu }>á til þess að vera á Islandi 65 {lús-
undir manna. Jón Eíríksson kvartar um það hvað eptir
annað, að jarðir vorar verði ekki setnar, af f)ví fólkið
vanti (sjá Isl. Opk., t. a. m. 162. og 282. bls., og
víðar). Jeír telja mannfellinn liið mesta tjón, sem
hallærin valdi (t. a. m. Ilannes Finnsson í Fjelagsr. XIV.
b., á 217. bls.), og Olafur Stefánsson seígir so (Fjelagsr.
VII. b. á 117. bls.): ,,Að landið gjæti framfært tvöfaldan
,,mann- og fjár-fjölda, við það sein það nokkurn tíma
„átt eður haft hefir, og jafnvel f)ar ifir, væri það
„með iðn og eljun trúlega ræktað og umhirt, ])ar um
„geíng jeg úr öllum skugga, og þeír meður mjer, er
„nokkurt skin á bera; enn þá meíga menn eí mæla
„landið og bjargræöisvegu þess með ofstuttri alin, nje
„heldur álíta hvurttveggja með þvílíku auga, er allt sín-
„ist ómögulegt.”
jþað virðist raunar so, sem reinslan sanni það líka,
að fólkið enn þá sje heldur of fátt, þegar so marga
húsfeður skortir nanðsinleg hjú til vinnu á jöröum sínuin;
því varla fer so, þegar á alit er lilið, að þeím irði meíri
vandræði úr, að annast hjúið þegar það er feíngið,
enn að komast af án þess, er það fæst ekki. Margir
verða sárfeígnir að klófesta kaupafólk, af því að vinnufólk
fæst ekki nægilegt, og lialda það víðast hvar með skaða
sinum; því kaupgjaldið, sem kaupainaðurinn fær um
sláttinn, nægir til haustútgjörðar vinnumanninum; og
tekst þá ílla til, þar sem ekki er því meíri óhægð á að