Fjölnir - 01.01.1839, Síða 29

29
betur með Iiana. 5a& ,nun ekkjert dænii til {>ess finn-
ast, að so liafi nokkur stundað vel jörð sína, að ekki
liafi hann komið fram á henni fleíru fólki eptir enn
áður, eður auðgast við það — og{m' meír, sem meíra var
að gjört. 3?að eru til óræk og minnisverð dæmi uin
þetta; og {)að kinni verða tækifæri til að gjeta eíu-
hvurra þeírra seínna, jjótt jeg leíði það hjá mjer að
þessu sinni. Eður hvað á t. a. m. að liugsa um það, ef
þaðfer sainan, að eínhvur jörð hefirveriðstórlega endurbætt
með girðíngum, skurðum, sljettun og áburði, og jafn-
framt því liefir verið aukið á henni fólki til þriðjúnga, og
ábatast so af eíntómum búskap, án ncínna sjerlegra happa,
að svara mundi 3 eða 4 hundruðum ríkisdala á ári
hjer um í 20 ár samfleítt, sem vera mundu að Iík-
indum ímist góð eða stirð? Mundi ekki óhult að ætla,
að jörðin gjæti, með þeírri aðferð, komið fram allt að
því hálfu fleíra fólki, ef so væri til hagað, að jafnaðist
kostnaður og ávinníngur, eður ávinníngurinn væri lagður
til framfæris so mörgu fólki, sem áhonum gæli bjargast?
Jessháttar dæmi leíða í Ijós, hvað verða má úr landi
voru , þegar vel er á hatdið.
Best verður samt sjeð, hvurnig í þessu liggur, ef
farið er að líða sundur jarðirkju vora. Henni verður
að fara frain; og án þess má eínginn ætlast til að fólk-
inu gjeti fjölgað til leíngdar. Af því jörðin leggur mönnum
ekki sjálfkrafa til allt sem þeír við þurfa, og það
því sfður, sem meíra þreíngist um, og af því mennirnir
verða að hjálpa henni til, ef vel á að fara, so hún gjeti
hal't ofan af firir þeím, þá gjetur ekki fólkið fjölgað,
nema kraptarnir vagsi, sem að jörðunni vinna; og er þá
allt komið undir því, að leítt verði í ljós með skinsam-
legum röksemdum, hvurnig góð jarðarrækíun fer að auka
ágóðann, so að sjeð verði, hvurt ágóðinn muni aukast að
saina skapi og krapturinn, eður að rninnsta kosti, hvurt
hann aukist so mikið, að erviðisaukinn borgi sig, það er