Fjölnir - 01.01.1839, Síða 78

78
lega sem flestum; og so eíga menn, þegar að rjettu
lagi fer, á þaö að li'ta, aö því fje, sein þeír verja tii að
kaupa góðar bækur, sem mikiö liefir kostað að koma á
gáng, sje variö til almenníngs þarfa með sama hætti og
hvurju öðru, er siðaðir menn og göfuglindir ieggja fram
af frjálsum vilja og ekki af nauöúng, til aðstoðar nitsam-
legum firirtækjum. j^að er öllum skilt, sem lifa í mann-
legn fjelagi og hafa af því indi og not, að efla heíllir
Jiess, og Jiað, sem vel er ráðið eður vel að hafst í ríki
andans, á tilkall til liðveítslu Jieírra, sem ávegstirnir koma
niður á, eíns og Jiað er aptur skilda Jieírra, sem auðgir
eru af fjársjóðuin andans , að iniðla Jiar af fátækari
bræðrum sínum. Menn hafa jafnast til afsökunar sjer,
Jiegar lialdið er að Jieím eínhvurri nírri bók, aðhtinsje
jieím til eíngra nota, Jieír gjeti ekkjert afhenni lært,
eða jieír liafi ekki efni á að eígnast hana,
ellegar jieír liafi aldreí tóm til bóklestra; og að
vísu er mönnum vorkun, j)ó Jieír hliðri sjer hjá, að kaupa
jiær bækur, sem jieír treísta sjer ekki til að hafa nitsemi
af; jm' eptir nitseminni er rjett að meta hvurn lilut.
Enn á hinn bóginn fer raunar aldreí vel á jiví, og jiað
er manninum jafnan illa sæmandi, að meta alla hluti
eptir jieím stundlegum ávinni'ngi, er hann hefir af jieím;
enn jió meta ætti bækur, sein viturlega eru samdar,
með Jiessum hætti, eru j>ær eíngu verr farnar, ef vel
er að gáð, enn margir aðrir lilutir, sem menn gángast
firir vegna groðans, er af jieím meígi liafa. 5ví frá viti
skinseminnar og fjöri viljaHS hefir flest j>að upptök sín,
sem með góðu ráði er stofuað, og með kappi frainkvæmt
og til likta leítt. I veraldlegum efnum liagar hvur for-
sjáll maður firirtækjuin sínum, eíns og liann hefir best
vit á; enu so best nær sálin jiessum jiroska skiningsins
og viljans, sem leíðbeínir henni að liitta jþað, sem best
fer á og fara jm' frain, að maðurinn hafi ineðfram notið
tilsaguar og uppfræðíngar anuarra; og er j)á ervitt úr