Fréttir frá Íslandi - 01.01.1875, Blaðsíða 8

8
ELDGOSIN.
komu á, eldstöðvarnar, sáu peir, að eldurinn kom upp úr 3 hraunborgum,
cr voru hver suður af annari, og hafði eldurinn hlaðið Jiær utan um sig
af jafnsljettu. 50 til 80 faðma vestur af borgum jiossum hafði við clds-
umbrotin myndazt jarðsprunga raikil, og land jiar sokkið hjcr um bil 3
mannhæðir; hallaðist hið sokkna land upp á við til austurs. Um kvos
jiessa hafði oldhraunið runnið suður og austur af borgunum, en nú er
Jiessir menn voru á ferðinni, rann [iað til suðurs og vesturs, og sáu
[icir, hvernig eldstraumurinn fokaðist áfram. Af eldborgunum var
sú hin nyrzta stœrst, og var aflöng að lögun. í henni voru eld-
gýgarnir svo margir og [ijettir, að eldarnir upp úr peim sýndust
sem eitt bál á 300 faðma Iöngum spöl. Einn af ferðamönnum Jieim, er gos
petta skoðuðu, segir svo frá, að eldstöplar hafi staðið jafnt og Jijett upp
úr borginni, og að sjóðandi hraunið hafi spýtzt hjer um bil 200—300 fet
í lopt upp í samanhangandi stöpli, likt og Jiá er hver gýs. Gosinu lýsir
hann pannig: „Toppurinn á stöplinum breiðist út og fellur niður í smá-
pörtum eins og dropar úr vatnsgosi, og dökknuðu [icir jafnharðan og [icir
losnuðu við stöpulinn og klofnuðu i marga parta, og sprungn æ meir og
meir, eptir [iví sem [ieir kólnuðu, en [>ó voru [icir svo bráðnir, er [icir
komu niður á barminn, að úr [icim skvettist eða [icir flöttust út lfkt og
vatni hefði vcrið skvett“. Slíka eldstöpla sáu [icir marga koma upp úr
eldborginni, helzt til endanna, og gátu fieir stundum talið milli 20 og 30.
Bláa gufu lagði upp af gosi [icssu; varð hún [iví Jiynnri og Ijósleitari sem
ofar dró; en svo var mikið afl í henni, að hana lagði beint í lopt upp
mörg hundruð faðma, Jiótt hvass vindur væri. Miklar dunur vorn niðri í
borginni af hinum vellanda eldi, cn stundum heyrðust hvcllir svo miklir,
sem skotið væri af fallbyssum. Líkt var gosið í kinum syðri borgunum,
cn nokkru minna.
Að kveldi hins 8. dags aprílm. og fyrra hluta nætur bar mikið á
eldgangi nálægt hinum sömu stöðvum. Lagði eldrauðan bjarma hátt á
lopt upp, og úr vestursvcitum var útsýni til austurloptsins hið skraut-
lcgasta, og með fjölbrcyttum litum cptir skýjalögum. Sást Jiá eldurinn
víðs vegar um norðurland, og var víða bjart í húsum inni sem af tungls-
ljósi. pótt það kveld bæri einna mest á eldinum, fiá ætla menn fiað eigi
hafa komið af því, að eldur væri þá uppi í mesta lagi, hcldur af [ivf, að
loptslagi var svo háttaö, að skýin á austurloptinu fyrir austan cldinn
köstuðu eldbjarmanum til baka vestur yfir sveitir.
Hinn 10. apríl kom enn eldur upp nálægt Jieim stöðvum. er eld-
arnir höfðu komið upp 18. febrúar og 10. marz. Sá eldur var allmikill;
cn hann datt snögglega niður næsta dag, og lá niðri nokkra daga, þar til
er hann aptur kom upp á sama stað 20. apríl. pá voru cldsumbrotin og
dunurnar meiri að hcyra en nokkru sinni fyr. Á fyrsta sumardag fóru
4 menn að skoða [iað, er hjer hafði gjörzt, og var fað eigi lítið. par sem
áður höfðu verið fagrar, grasi grónar sljettur, var nú að sjá hrikalegur
fjallshryggur, með mörgum eldgýgum. í þremur þeirra voru dunur fjarska-