Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 02.01.1886, Side 38

38
austan frá Ölfusá, eða að minsta kosti frá Reykjanesi, og alt upp
að Hvítá; það verðr því ákaflega stórt, enn þ>verár-þing þar á móti
mjög lítið, þegar vér gætum að, hvar það mœttist og jpórness-þing.
Hin fornu goðorð í J>órness-þingi vóru þessi: goðorð J>órðar gellis,
er mestr höfðingi var í Breiðafirði á sinni tíð (Hvammsverjagoð-
orð), J>órnesinga-goðorð, og Rauðmelinga-goðorð, þ. e. goðorð Sel-
J>óris og hans afkomenda þetta er það syðsta. J>verár-þing hefir
ekki getað náð lengra vestr enn til Borgarhrauns; þangað náði og
landnám Skallagríms; því þá hefir hlotið að taka við Rauðmelinga-
goðorð, þar forsteinn í Haffjarðarey, sem er þar skamt vestr frá,
og var þar goði á dögum Eyrbyggju, hann var afkomandi Sel-
f>óris; forsteinn hefir þó hlotið að búa innan takmarka goðorðsins.
f>að nyrzta goðorð í f>verár-þingi var Mýramanna-goðorð, og í
Egils s. er bending um, að það hafi náð til Borgarhrauns; því
þegar J>orsteinn Egilsson gjörði Steinar landrækan eða héraðsræk-
an í síðara sinni, þá tiltók hann, að Steinarr fœrði bústað um Borg-
arhraun, þ. e. út úr sínu goðorði, bls. 224. Að sunnanverðu hefir
Mýramanna-goðorð, að minsta kosti að neðan, hlotið að ná suðr að
Hvítá, því það er að eins skamt frá Borg; annars var leyft í lögum,
að vera í goðorði þar, sem hver vildi, svo alls staðar hafa ekki ef til
vill verið ákveðin takmörk; enn þetta fór allt eftir kringumstœð-
um, og er hér ekki rúm að tala meira um það.
í>ar sem nú Mýramanna-goðorð var það vestasta í J>verárþingi,
og hlaut að ná um það suðr að Hvítá, þá kemr það, sem er eftir-
tektavert: hvar var þá rúm fyrir hin tvö goðorðin, samkvæmt
fornum lögum, hefði fjórðungatakmarkið verið við Hvítá? Hér var
þá ekki eftir vestan eða norðan árinnar nema Norðrárdalrinn,
Stafholtstungurnar, f>verárhlíðin, og sú mjóa ræma Hvítársíðan.
J>etta er einu sinni varla nóg fyrir eitt goðorð, sem sé nokkurn
veginn að stœrð, í hlutfalli við önnur goðorð, og hér við bœtist,
að hér átti þó af að taka í fimtardóms-goðorð í hlutfalli við önnur
forn goðorð í þinginu. f>ar á móti, þegar Vestfirðingafjórðungr
náði suðr að Hvalfirði, þá verða tvö syðstu goðorðin í þinginu
hœfilega stór, og í hlutfalli við það vestasta. Vera má og, að
Mýramanna-goðorði hafi fylgt nokkuð meira af þvf svæði, sem áðr
er nefnt, vestan megin árinnar, t. d. Stafholtstungurnar. Landnám
Skallagríms náði suðr til Hafnarfjalla, og það var á dögum Egils,
eða 965, að með fullu varð ákveðið um þingaskipun og hinna
fornu goðorða; þá vóru á lífi margir af sonum landnámsmanna, og
höfðu tekið við arfi og höfðingsskap eftir feðr sína; er því líklegt,
að þeir hafi viljað, að goðorð þeirra væru sem mest í landnámi feðra
þeirra, að svo miklu leyti sem það gat átt við samkvæmt landnám-
inu, og hér hagaði þannig til með Mýramanna-goðorð, að það átti
við. f>etta var og eðlilegt; því landnámið höfðu feðr þeirra helg-