Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Blaðsíða 71

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Blaðsíða 71
ÞJÓÐHÁGINN FRÁ HNAUSUM 75 Dagbækur Sveins Pálssonar eru örugg heimild þess að orðstír Ólafs hefur borist vestur eftir Rangárvallasýslu í byrjun 19. aldar ella hcfði Monsjör Gísli á Hlíðarenda ckki farið að fastsetja hjá honum smíðis- gripi, liðtæka smiði hljóta þó Rangæingar að hafa átt á þeim tíma. Sveinn Pálsson þekkti marga og fór víða, hann kann að hafa átt ein- hvern þátt í að kynna Ólaf og beina viðskiptum til hans. Smíði Ólafs er dreifð um svæðið frá Reykjavík til Hornafjarðar og nokkrir góðgripir varðveittir í Svíþjóð. Vafalítið et þá víðar að finna. Afköst Ólafs í smíði hafa verið með ólíkindum mikil. Heimilt virðist að fullyrða að hann hafi fullnægt eftirspurn og þörf vandaðs koparbún- ings á stóru svæði frá því um 1800 og fram um 1830. Þar er hann í röð síðustu fulltrúa mikillar menningar og listar sem dafnað hafði á íslensk- um sveitabæjum allt frá miðöldum og féll til mikilla muna í valinn þegar kom fram um 1860. Beislisbúningur hans var víða í notkun fram á þessa öld, það sýna m.a. Reynivallabeisli, Hnausabcisli, Búlandsbeisli og Kcldnabeisli. Bcisli með koparbúningi hans glataðist í Hólmsá um 1920. Undarlega hljótt hefur verið um þennan meistara í málmsmíði. Brynjúlfur Jónsson frá Minnanúpi kom að Seglbúðum árið 1909 til að líta á fornar rústir og hugsanlegt skipalægi tengt þeim. Hcyrt hafði hann þau munnmæli að hjá Seglbúðum hefði fyrr verið festarhringur skips festur í bergsnös með blýi, Jón Jónsson í Seglbúðum, sem þá var 94 ára, sagði Brynjúlfi „að næst á undan sér hefði búið í Seglbúðum Ólafur Ólafsson, Ólafssonar járnsmiðs, Þórarinssonar. Hcfði Ólafur flutt sig frá Hólmi að Seglbúðum og þeir langfeðgar búið þar síðan. Ólafur yngsti hefði sagt sér að afi hans, Ólafur smiður, hefði heyrt, er hann kom þangað, sagt frá hringnum... Ólafi liefði þótt illt að láta hringinn ónotaðan, hefði hann lcitað hans og smíðað úr honum." (Árbók 1909). Jón í Seglbúðum var samtímamaður Ólafs Þórarinssonar og þó er frá- sögn hans um liann líkt og leiftur frá löngu horfinni öld og sýnir hve fijótt „föli slær í sporin." Tilvitnanir og athugasemdir 1) Byssan á sér örugga framtíð í bókmcnntum þjóðarinnar. í kvæðinu Jörundur segir Þorsteinn Erlingsson: „Um handbyssu forna, sem fengin var skást, / þar fylkti sér liarðsnúið lið, / en mannhætta var við það morðtól að fást / og rnildi að þess þurtti ekki við.“ Þyrnar, Rvk. 1974, bls. 98. 2) Undarlcgt cr að Matthías Þórðarson notar orðið kjálkar um kinnólar á bcisli. Á Suðurlandi a.m.k. táknaði orðið kjálkar á bcisli það sem aðrir landsbúar ncfndu bcisl- isstangir (stangabeisli, kjálkabcisli).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.