Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Blaðsíða 176

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1985, Blaðsíða 176
180 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS and thcy had limitcd acccss to a fcw natural rcsourccs, turf- and seaweed gathcring and pasturage on the waterside. This miscellaneous crowd of landless made up the lower strata of the population. 1900 thcir houscholds rcachcd thc number of 72-75% of the total, which indicates a pronounced dcgree of proletarianization. To cope with their limited nreans of subsistence, thc crofters were constantly on the move, seeking employment wherever they could find it and they were hampercd by a pcrpetual state of debt. In spitc of thcse obvious objcctivc ties betwecn thc social stratification and modes of production, wc find some enormously complicated patterns of social rclations in thc reg- ion. A class analysis with its starting point in predetermined cconoinically functipnal rclations bctween basc and supcrstructurc only rcvcals somc of this problcnr. But driven too far such an analysis runs thc risk of reducing people’s own subjective cxperience and intcrprctations of their social surroundings to nrcrc forms of falsc consciousncss. In ordcr to avoid such an unfortunatc view I wish to combinc an analysis of the economical sup- erstructure with alternative angles of incidence in the crofters’ and day-labourers’ attitude towards work and work discipline, secking for identity in thc patriarchal milicu of thc peasant socicty and their perceptions of thc local cnvironment. Thc aim, in a broader sense, is to clarify culture’s autonomy or conncctions with changes of evcryday life in rclation to productional conditions. This is an old subjcct of discussion of an internal Marxist debate between Scientific or Structural Marxist such as Althusscr and Hcgelian Marxists represented by Gramsci and Lukács, to name but a few. Conscious of the greatness of this problcm, my ambition in this paper has solely bcen to point out some of the complex dialcctic relations between thc social stratas of the two maritimc hamlets and thc study should be regardcd as a strictly cxploring attempt, rathcr than a constituting of a solution. ATHUGASEMDIR OG TILVITNANIR 1. í hefðbundinni merkingu var íslcnski þurrabúðarmaðurinn cða tómthúsmaðurinn sá scnr ckki stundaði búskap, hcldur hafði franrfæri sitt cingöngu af fiskvciðum og til- fallandi vinnu. Eftir aldamótin 1900 er þcssi skilgrcining varla fullnægjandi lengur, þar scm æ flciri stunduðu búskap til cigin þarfa. Ég mun þó nota orðin þurrabúð- armaður og verkamaður sem safnhciti um jarðnæðislausa mcnn við sjávarsíðuna. Um afkomu þurrabúðarmanna í sagnfræðilcgu ljósi sjá t.d.: Rorkcll Jóhannesson 1933, Guðbrandur Jónsson 1932-1934 og Þorvaldur Thoroddscn 1958 1:144 og 111:167-172. 2. Sjá t.d.: Jackson, Anthony 1979, Ennew, Judith 1980 og Fox, Robin 1978. 3. Sjá nánar: Björn Lárusson 1982: 8. 4. Pctur Pétursson 1983: 52-81. 5. Sbr. Hastrup, Kirsten 1983 og 1984. 6. Halldór Þorgrímsson 1861: 77. 7. Sbr. Guðni Jónsson 1960 I: 86, Gísli Gunnarsson 1980: 12-13, Magnús Friðriksson 1957: 46 og 67 og Guðmundur Jónsson 1981: 22-23. 8. Guðmundur Jónsson 1981: 70-79. 9. Sjá t.d.: Sigfús Jónsson 1983 og Hclgi Skúli Kjartansson 1978. 10. Þessi grcin byggist á rannsókn á svæðinu frá vorinu 1984. Þá átti cg u.þ.b. þrjátíu viðtöl við fólk fætt á tímabilinu 1892-1936. Frckar var um samtöl að ræða en beinar spurningar cftir ákvcðnum spurningaskrám. Viðtölin náðu yfir allt að því alla félags- hcildina í báðunr þorpunum og voru heimildamenn úr 18 fjölskyldunr. Við þetta cfni
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.