Lögrétta - 01.01.1936, Side 13

29
LÖGRJETTA
30
höfðu tekið það ráð að stefna saman til
Reykjavíkur bændum úr nálægum hjeruð-
um, til þess að verja landið fyrir þeim voða,
sem ráðherrann væri að stofna til með síma-
lagningarkostnaðinum. Riðu hingað hópar
bænda úr fimm sýslum á ákveðnum degi og
komu saman í Bárubúð snemma dags. Vakti
þetta athygli í bænum. Jeg mætti um morg-
uninn presti einum úr nágrenninu, kunningja
mínum, á götu og spurði hann, hvað til stæði.
Það skalt þú nú bráðum fá að sjá, sagði
hann, var hátalaður og hafði hnefa á lofti.
Á Bárubúðarfundinum voru samþyktar
svohljóðandi tillögur: 1. Bændafundurinn í
Reykjavík skorar alvarlega á alþingi að af-
stýra þeim stjórnarfarslega voða, sem sjálf-
stjórn hinnar íslenzku þjóðar stendur af því,
að forsætisráðherra Dana undirskrifi skip-
unarbréf Islandsráðherrans. — 2. Bænda-
fundurinn í Reykjavík skorar á alþingi mjög
alvarlega, að hafna algerlega ritsímasamn-
ingi þeim, sem ráðherra íslands gerði síð-
astliðið haust við Stóra norræna ritsíma-
fjelagið. Jafnframt skorar saorar fundurinn
á þing og stjórn, að sinna tilboðum loft-
skeytafjelaga um loftskeytasamband milli
Islands og útlanda og innan lands, eða fresta
málinu að öðrum kosti, því að skaðlausu,
og láta rjúfa þing og efna til nýrra kosn-
inga.
Fimm manna nei'nd var kosin til þess að
færa ráðherranum áskorunina og var sjera
Jens Pálsson prófastur í Görðum framsögu-
maður hennar. Kl. þrjú um daginn hafði
ráðherra lofað að veita nefndinni viðtal í
stjórnarráðinu. Aðrar nefndir voru kosnar
fyrir hverja sýslu, sem fulltrúa átti á Bænda-
fundinum úr stjórnarfloknum, og skyldu
þær skora á þingmennina, að leggja niður
þingmensku. Þeir þingmenn, sem þessar
áskoranir fengu, voru: Magnús Stephensen,
sem nú var þingmaður Rangæinga, sjera
Eggert Pálsson á Breiðabólstað, Hannes Þor-
steinsson ritstjóri, Þórhallur Bjarnarson
lector og sjera Magnús Andrjesson prófast-
ur á Gilsbakka. Magnús Stephensen neitaði
nefndinni um viðtal, og hinir svöruðu allir
neitandi.
En áður nefndin færi á fund ráðherra
söfnuðust aðkomumennirnir saman á Lækj-
artorgi og slógust í hóp þeirra. margir stjórn-
arandstæðingar úr bænum og f jöldi unglinga
þyrptist þar að, eins og gengur við slík
tækifæri. Var Lækjartorgið fult af fólki og
eins Bankastræti upp með Stjórnarráðsblett-
inum. Mörg hnýfilyrði voru hrópuð til nefnd-
armannanna, er þeir gengu hægt og hátíð-
lega upp veginn gegnum Stjórnarráðsblett-
inn, því nú var sú fregn komin út um allan
bæ, að erindi hennar væri, að heimta af ráð-
herranum, að hann viki úr völdum. Nefndin
kom brátt aftur með neitandi svar. Var þá
hrópað á torginu: Niður með ráðherrann!
Niður með þá stjórn, sem ekki virðir þjóðar-
viljann! Var það merkur stórbóndi úr Rang-
árvallasýslu, sem valinn hafði verið til þess
að mæla þessi orð og hefja hrópin. Siðan
hjeit allur hópurinn inn á Austurvöll og þar
skýrði sjera Jens Pálsson nánar frá svari
ráðherrans. Mannfjöldi var mikill á vellin-
um. Þar voru fluttar nokkrar stuttar ræður
og hrópað: Niður með stjórnina! Síðan hjelt
fjöldi manna að þinghúsinu með ópum, fylti
götuna framan við það, fordyrið og stigana
upp að þingsölunum. Þeir, sem fremstir
fóru, voru með steytta hnefa og æptu, að
rjett væri að draga alla föðurlandssvikar-
ana út og hirta þá. Lögregluþjónar voru
hjer þá fáir og rjeðu ekki við neitt. Samt
var ekki brotist inn í þingsalina og hugir
manna sefuðust smátt og smátt. Niðri á
vellinum var sunginn Islendingabragur Jóns
Ólafssonar og var margtekið erindið: En
þeir fólar, sem frelsi vort svíkja og flýja’
í lið með níðinga fans, sem af útlendum upp-
hefð sjer sníkja, eru svívirða ’og pest föð-
urlands o. s. frv. Virtist aldraður prestur
af Suðurlandi einkum vera þar forsöngvar-
inn og sló hann taktinn með göngustaf sín-
um. Stóðu þessi læti yfir langa stund, en
hljóðnuðu svo, og mannfjöldinn hvarf frá
þinghúsinu. Um kvöldið var bændaliðinu
boðið til kaffidrykkju í Bárubúð og voru
þar einnig margir bæjarmenn og þingmenn
úr flokki stjórnarandstæðipga, er fluttu þar
ræður, svo sem dr. Valtýr.
Isafold þakkaði bændum suðurreiðina, sem
hún nefndi svo, en stjórnarblöðin ámæltu
þeim harðlega og sögðu, að þeir hefðu verið
gintir eins og þursar. Töldu þau Björn Jóns-