Lögrétta - 01.01.1936, Blaðsíða 82

LÖGRJETTA
168
167
hann varð forsætisráðherra, að þrátt fyrir
alla sína jafnaðarstefnu væri hann heiðurs-
maður og höfðingi, og Poincaré sagði, að
hann væri eini jafnaðarmaðurinn, sem sjer
leiddist ekki.
Hann er nú um hálfsjötugur (f. 1872).
Hann er Parísarbúi, og Gyðingur og ætt hans
er komin frá Alsace. Honum er oft núið þessu
um nasir af andstæðingum sínum, að hann
sje Gyðingur, og svo því að hann sje ríkur
Gyðingur. Faðir hans var velefnaður kaup-
sýslumaður og verksmiðjueigandi og Blum
og bræður hans voru aldir upp við alsnægtir
og ágæt kjör, og eru enn vel í álnum, þó að
stundum sje sjálfsagt gert of mikið úr ríki-
dæmi Blums.
Hann gekk í æsku í hina beztu skóla og
var ágætur námsmaður, og eru þeir bekkjar-
bræður hann og Herriot, annar af þekktustu
stjórnmálamönnum Frakka nú. Hann lagði
einkum stund á lögfræði og heimspeki, en fór
einnig snemma að fást við bókmentir og
gagnrýni, einkum á leiklist og hneigðist m. a.
að þýzkum bókmentum. En jafnframt hjelt
hann áfram lögfræðilegum störfum sínum og
gerðist embættismaður.
Hann komst inn í stjórnmál og opinbert
líf þegar deilurnar stóðu hæst um Dreyfus-
málin, og var með Dreyfus. Þá kyntist hann
Jaures, sem var forvígismaður jafnaðarstefn-
unnar í Frakklandi og fór þá meira og meira
að hneigjast að þeirri stefnu. Þeir urðu mikl-
ir mátar og samverkamenn, Blum og Jaures,
og stofnaði hann, árið 1906, blaðið L’Human-
ité, sem lengi var aðalblað franskra jafnað-
armanna, en er nú kommúnistablað. 1 þetta
blað skrifaði Blum afarmikið, en hjelt jafn-
framt áfram öðrum ritstörfum sínum. Hann
hefur skrifað bækur um leiklist, um
Stendtal og bók um hjónabandið og hann er
mikill bóka- og lestrarmaður si og æ. Það er
sagt, að eitt sinn er hann kom í stjórnmála-
erindum til London, var hann ekki síður
gestur í bókasafni British Museum en á fund-
um stjórnmálamannanna.
Hann er sagður ágætur ræðumaður.
Blum hefur átt erfiða aðstöðu í stjórn
sinni. Hún er orðin til fyrir samfylkingu
jafnaðarmanna og kommúnista og róttæka
flokksins, Front Populaire. Jafnaðarmanna-
flokkur Blums er stærstur í þessari samfylk-
ingu, og jafnvel án kommúnista gæti hann
haft meirihluta, en ekki án stuðnings hinna
róttæku. Blum hefur knúið fram ýmsar breyt-
ingar, samkvæmt stefnuskrá samfylkingar-
innar, s. s. nýtt skipulag á stjórn Frakk-
landsbanka, þjóðnýtingu vopnaframleiðsl-
unnar og upplausn eldkrossaliðsins, og f jöru-
tíu stunda vinnuvikuna, og auk þess ýmsar
breytingar á skóla- og mentamálum, sem
minni athygli hafa vakið út í frá, en hinar.
Um sumar af þessum breytingum verður ekki
sagt með neinni vissu hver áhrif þær hafa
og mörgum þeirra hefur verið tekið þung-
lega og hefur Blum ýmist þurft að vega eða
verjast á báðar hendur — vinnuveitenda og
verkamanna. Blum lítur sjálfur svo á, að
hann sje að verja lýðræðið í Frakklandi, og
hann telur sig enn langt frá því í ýmsum
greinum að vera kommúnista, þó að hann sje í
bandalagi við þá, en höfuðóvin sinn og sterk-
asta andstæðing telur hann fascismann og
álítur að hann muni ná völdum í Frakk-
landi ef samfylkingin bili. En óttinn við þessa
stefnu og við Hitler og uppgang hans sjer-
staklega, varð mest til þess að auka sam-
fylkingunni fylgi í Frakklandi, meira en trú-
in á nauðsyn eða gildi þeirrar þjóðfjelags-
stefnu, sem hún barðist fyrir, enda eru sam-
fylkingarmenn undirniðri ærið ósammála um
þau efni, hversu lengi sem Leon Blum kann
að geta sameinað þá.
Eugene O’Neill
hlaut bókmentaverðlaun Nóbels fyrir árið
í ár. Hann er amerískur maður, eitt snjall-
asta og sjerkennilegasta leikritaskáld nútím-
ans, þó að mjög hafi hann verið umþráttað-
ur, því að hann hefur farið sínar eigin götur
um form og efnismeðferð. Rit hans hafa ver-
ið leikin um allar jarðir, m. a. einn smáleikur
i íslenska útvarpinu. Helstu leikrit hans eru:
Jones keisari; The Great God Brown; Strange
Interlude og Lazarus hló.